AKADEMİA=AKADEMEİA

            

Sokrates’e nisbetli Okullar içinde Akademia, Öğrenciler içinde Platon ayrıcalıklı bir yer tutar.

 

 

             Eski Akademia:

 

Filosofi Tarihçisi Alfred Weber, bütün bu Eski Akademiciler’in Platon’u Skolark niteliğinden ötürü yansız olarak eleştiremediklerini şöyle anlatır :’Akademi İdealizmi’ni eleştiren ve onu somut Spiritualizm Doğrultusunda değiştiren Platon’un en değerli Öğrencisi ve yeni bir Okulun Şefi Aristoteles olmuştur.’

Platon’un 2.Saatın ortalarında ölümünden sonra (ö. MÖ 347), yeğeni Speusippos’un  (393-339) başına geçtiği Okul çok sonraki Filosofi Tarihçileri tarafından Eski Akademia diye adlandırılacaktır. . Speusippos’un yazdığı Dialoglar’dan sadece birkaç fragman kalmıştır.

Ondan sonra da bir Platon öğrencisi olan Xenokrates (ö. 314) Eski Akademia’yı sürdürdü. Aristoteles (ö.332) tarzında eserler ve bazı Şiirler yazmıştır.

4.Skolark Polemon ve 5.Skolark Krates bu görevi 3.Saat’te yürüttüler .

Polemon (340-273)ve Krates’in (MÖ 200 lü yıllar)  Eser verip vermediklerini bilmiyoruz.

Knartor’un (d. MÖ 325) Nesir ve Nazım şeklinde birçok eseri vardır. En önemlisi de Peri Penthous (Yas Üzerine) dir.

 

             Bibliyografya:

             -*Çelgin,Güler;Eski Yunan Edebiyatı, [1]

 

 

Herakleides, Pontus’lu

MÖ 300 lü yıllar

 

             Grek Düşünürü..

             Platon’un Öğrencisi.. Atomcu’ydu. Atomlar’ın bir Dünya Usu (Nous ) tarafından meydana getirildiğini iddia etti. Dünya’nın kendi Ekseni çevresinde döndüğünü söyleyen ilk Bilgin diye anılır..

             Platon 2 kez Gezi’ye çıktığında Akademi’nin Yönetimini O’na bırakmıştı. Pythagoras’ın kendisine Philosophos dediğini anlatan da O’dur. Bütün bu bilgileri ve eserlerinin adını Diogenes Laertius’dan öğreniyoruz.

             Eserleri:

             Eserleri Bugüne gelmedi.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. [2]

Platon’un Yeğeni’dir. Dayısının Ölümünden sonra Akademia’yı 347-339 arasında yönetti. O’ndan sonra 17 Yıl daha yaşamış olan Aristoteles’in bildirdiğine göre, Platon’un İdea Öğretisi’ni Aristo’nun hoşlanmadığı Pythagoras’ın Sayılar Öğretisi’yle kaynaştırmaya çalıştı.

             Pek çok eser yazdı. Günümüze sadece Makedonya Kralı Philippos’a yazdığı bir Mektup ulaştı.

             A.Weber şöyle der:

’Platon’un Akademi’de yerine geçen Speusippos biri İde ve çoğu Madde olan Somut İlkeler’i birbirine bağlamak zorunluluğunu anlamış görünüyor, çünkü Yeni-Platonculuğun Ruhu olacak olan Pythagorascı Sudur [3], Gelişme, dizi düşüncesi’ne büyük bir önem veriyor ve Platon’un tersine Yetkinliğin İlk ve Soyut Birlik’te değil, ama Açılmış, Farklılaşmış, Organize Birlik’te olduğunu öğretiyor. Ne var ki Platon’un adına karşı duyulan büyük Saygı ve Skolark niteliği Usta’nın düşüncesini tarafsız bir Eleştiri’den geçirmesine engel olmuştur.’

 

 

 

             Grek Düşünürü.. [4]

             Platon’un Öğrencisi’ydi. Eski Akademi’nin Speusippos’tan sonra başkanı oldu (339).Başkanlığının  (Scolarque )17.yılında Aristoteles öldü. 8 Yıl sonra da Xenokrates.

         Platon’un ünlü İdea’larını belli Sayılar’a vurarak onu Pythagorasçılık’la uzlaştırmaya çalıştı. Ahlakçı’ydı. İnsanlar’la Tanrılar arasında geçiş varlıkları olarak Cinler’in bulunduğuna inanıyordu.

 

         Eserleri;

60 Eseri varmış ama 2 küçük parça bugüne gelebildi.

 

 

 

             Grek Düşünürü..

             Platon’un Öğrencisi’ydi, daha sonra Akademi’de Öğretmen oldu.

 

             Eserleri:

             Diogenes Laertius, O’nun, Platon’un Hayatı ve Eserleri üzerine bir Eseri olduğunu söyler.

 

 

 

             Grekli Kadın Düşünür..[5]  Uzun bir Erkek Mantosu giyerdi. [6]

Platon’un sonra da İlk Skolark Speusippos’un (ö. MÖ 339)  Öğrencisi’ydi

             Diogenes Laertius’un III.Kitab’ında anlattığına göre, Öğretmenlerinden  öğrendikleriyle başkalarına Ders verirdi.

 

 

 

             Grek Düşünürü..

             Platon’un Öğrencisi’ydi.. Tiran’ı öldürenler’le işbirliği yaptığı için Ölüm’e mahkum edildi.

 

             Eserleri:

Önceleri O’nun sanılan önemli 13 Mektup’un başka bir Platoncu tarafından yazıldığı belirlendi.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. Platon’un Öğrencisi ve Aristoteles’in Arkadaşı’ydı. Ama Aristoteles’in bir çok düşüncelerini değiştirmeye çalıştı. O’nun gibi Büyük Aleksandros’a Öğretmenlik yaptı.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. Politikacı, Asker.

             Platon’un Arkadaşı’ydı. Platon, Şölen Diyalogu’nun sonundaki Söylev’i O’na söylettiği gibi, O’nun adını taşıyan başka bir Diyalog da yazdı.

 

 

 

             Grek Matematikçisi. Platon’un Öğrencisi’ydi.

             3 Konik Kesiti o buldu. Konikler uzun süre O’nun adıyla anıldı, Menaikhmos Tiasları adını taşıdı.

 

 

             Grek Düşünürü..

             Xenokrates’ten sonra (MÖ 314) 26 Yaşında Platon’un Eski Akademisi’ne Başkanlık etti (4.Başkan). Eski Akademi 3.Saat’e O’nunla girdi.(Platon’dan sonra Akademi başkanlığına  Speusippos (ö.339) O’nun yerine de Xenokrates (ö.314) geçmişti.)

             Diogenes Laertius IV.Kitab’ında anlattığına göre Homeros’u ‘Destancı bir Sophokles’ ve Sophokles’i de bir ‘Trajedi yazarı bir Homeros’ olarak nitelendirdi.

Krates, Arkesilaos, Krantor, Stoacılığı kuran Zenon  (MÖ 336-264) gibi ünlü Düşünürler O’nun Öğrencisiydi.

             Cicero, Hayatın Doğa’ya uygun olması gerektiği düşüncesini Zenon’a Polemon’un aşıladığını söyler. Bu doğruysa Polemon diğer Skolark’lardan farklı olarak Platon öğretisine birşeyler katmış olur.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. [7]

325 e doğru Solci (Kilikya’da ) doğdu. Ölüm Tarihi bilinmiyor.

             Eski Akademiciler’dendi.

             Xemokrates’in  (ö.MÖ 314) sonra Polemon’un (ö.MÖ 273) Öğrencisi ve Arkhesilaos’un Öğretmeni’ydi.

             Prokles’e göre Platon’un ilk Yorumcusu’dur.

            Alfred Weber, Platon’a karşı duyulan büyük Saygı ve Scolark niteliğinden ötürü O’nun ve Çağdaşlarının (Speusippos, Xenokrates, Polemon, Krates gibi ) Platon’u yansızlıkla eleştiremediğine değinir.

 

             Eserleri:

             Peri Penthus adlı denemesi ünlüdür, günümüze bir kaç parçası gelebilöiştir.

             İncelemeciler’e göre Cicero, kimi Eserlerinde, O’nu taklit etmiş.

  

 

 

             Grek Düşünürü..

             Eski Akademi’nin Başkanları’ndan (Polemon’dan sonra, Arkhelaos’tan önce ) dır.  Polemon’un Öğrencisi’ydi.

             Diogenes Laertius O’nu bir Küçük Polemon olarak niteler. Öylesine dostmuşlar ve aynı konularla uğraşmışlar.

             Krates’in Öğrencisi Arkhesilaos onlar için ‘Altınçağdan artakalan Tanrılar’dı’ der.

 

             Eserleri:

             Eserlerinden hiçbiri günümüze gelmedi. Özellikle Pratik Ahlak  üstünde Eserleri varmış, Söylevleriyle ünlüymüş.

 

 

             Orta Akademia:

 

             Yaklaşık MÖ 241 Yılı sıralarında Okul’un başına Krantor’un yerine öğrencisi Arkhesilaos ( MÖ 316-241 ) geçti ve Orta Akademeia’nın Kurucusu oldu. Bu Okul’un özelliği, Platonculuğa bir çeşit Şüphecilik getirmesidir. Bu yeni sisteme göre, Gerçek’le Sahte’yi birbirinden kesin olarak ayırmak zordur. Bu yüzden Muhtemel Düşünceler’le yetinmek gerekir.

 

 

 

             Grek Düşünürü..

             Platonculuğu sürdüren Orta Akademi’nin Karneades’le (ö. MÖ 129) birlikte en ünlü Düşünürü’dür. Platonculuğa Pyrrhonculuğu sokan kişi olarak bilinir.

             Sokrates-Platon’u Septisizm açısından yorumlar ve Septisizm’e yatkın Düşüncelerinin üstüne basar. Örneğin, Sokrates’in ‘Bir şey biliyorum, o da hiçbir şey bilmediğim ‘ sözünü ‘ Hiçbir şey bilmediğimi de bilmiyorum ‘ Sözü’yle güçlendirir.

             Orta Akademi’nin (Eski Akademien Skolark Polemon’un Öğrencisi olan Kıprıs’lı  Zenon’un kurduğu) Stoacılık’la Savaşını yönetti. Stoacılar’ın Apaçık Tasarım Tezine ‘Delillerin de Tasarımları Apaçık’tır’ karşılığını verdi. Zenon’dan sonra 23 yıl yaşadı.

             Ariston (MÖ 200 lü yıllar) O’nu ‘Önden Platon, arkadan Elis’li Pyrrhon (ö.MÖ275), ortadan Diodor ‘ olarak niteler. Sokrates anlayışına uygun bir Ahlakçı’dır. Hayatı da bir Sokratesci Okul olan Aristippos’un Hedonizm’ine uygundu. Bu nedenle Diogenes Laertius de O’na ‘Yeni Aristippos ‘ adını verir.

             Parlak ve çokyanlı Kişiliği olduğu anlaşılıyor. Güzel konuşur, çabuk Karşılık bulur, her duruma Kolaylıkla uyarmış. Teorik alanda aşırı bir Septisizm güttüğü halde Pratik alan’da süphelenmez

             Cicero’nun anlatımına göre, ‘Stoacılar’ın Bilimlerine boşverip Ahlakbilimlerini izlemeli’ dermiş. Hiçbir şeyi kesin olarak bilemeyiz ama, bir çok şeyleri bilmeden de yapabiliriz ve yapmaktayız. Bu bakımdan Eylemlerimizin Ölçütü Olasılık olmalıdır.  Ülküdaş’ı Karneades’den ayrılarak Enlogia Kavramını ileri sürer ki, Davranışlarımızda Usa Uygunluk Ölçütünü verir. Bu da Akademi Septisizminin Süpheci bir yadsıma altında bilimci bir olumlama sürdürdüğünü belirtir.

 

             Eserleri:

             Yazılı bir şey bırakmadı. Üstüne anlatılan bilgiler Diogenes Laertius, Cicero ve Sextus Empiricus’tan alınmıştır.

 

    Bibliyografya:

    -Felsefe Tarihi, Macid Gökberk, [8]

    -Büyük Filozoflar Ansiklopedisi, Cemil Sena, [9]

    -Academici, Cicero, [10]

 

 

             Yeni Akademia:

 

             Karneades’in (MÖ 215-129) Arkhesilaos’un Doktrinini geliştirmesi sonucunda Yeni Akademia doğdu. Karneades, 156/5 Yılı’nda Elçi olarak Roma’ya gönderilmiş ve bu fırsattan yararlanak orada Konferanslar vermişti. Fikirleri  çok çelişkilidir ve Stoacılar’a karşı şiddetli bir mücadele yürüttü. Karneades’ten sonra Okul’un başına geçenler arasında Kleitomakhos (MÖ 180-110) , Philon (MÖ 140-87) ve Askalon’lu Antiokhos’u (MÖ 124-68) sayabiliriz.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. [11]

             Yeni Akademia’nın Banisi.. Kyrene’liydi. Orta Akademi’nin kendinden önceki  Skolark’ı Arkesilaos’un (ö.MÖ.241 )Septikliğini geliştirdi ve Zenon Sonrası (ö.MÖ 261) Stoacı Khrysippos’la (ö. MÖ.205) tartıştı.

             Arık 4.Saatteyiz.

O’na göre Doğru’yla Yanlış’ı birbirinden ayırdedebilecek sağlam bir ölçüt yoktur. Bu Ölçüt ya Duyu’da ya da Düşünce de olabilirdi. Duyu’da olamaz, çünkü Duyusal Algılar görelidir. (Örneğin aynı Kule uzaktan Yuvarlak, yakından Dört Köşe görünür ). Düşünce’de de olamaz, çünkü Düşünsel Belirlemeler de Göreli’dir (Örneğin Sofizma, Paralojizma gibi yanlış sonuç çıkarmalar düşünce ürünü’dür).

             Stoacılar, bir Önerme ya Doğru’dur ya da Yanlış’tır derler. Karneades bu İddia’nın karşısına Megara Okulu’ndan Eubuides’in (MÖ 300 ler) ünlü Pseudomenos Kanıtı’yla çıktı:

Giritli Epimenides, ‘Bütün Giritliler  Yalancıdır’ dermiş. Kendisi de Giritli olduğuna göre demek ki bu sözü Yalan, yani Yanlış. Ama bütün Giritliler’in Yalancı olduğunu söylerken kendisi de Yalan söylemekle bu sözü aynı zamanda Doğru, yani söylediği hem Doğru hem de Yanlış’tır. ‘

             Çağın Greklileri  Dogmatizm’e yüz tutmuş Gerçeklik Varsayımları’na bir tepki olarak bu gibi Sözcük Oyunları’yla Nesnel Gerçekliği reddetmek istediler.

             Bir Stoacı O’na:

-Sen ‘Neyin doğru olduğu bilinemez’ derken hiç değilse bu sözünün doğru olduğunu ileri sürmüş olmuyor musun? diye sorduğunda şöyle der: ’Hayır, doğru olduğundan kesinlikle emin değilim ama muhtemel..’

             Böylelikle Probalizim ( İhtimal) Öğretisi’ni ortaya attı.  Böylece Pratik Hayat hakkında bir temel bulduğu iddiasındadır. Yaşarken, bizde az ya da çok bir inanma yaratan Bilgiler’le yetinebiliriz. Doğruluğu olası görünen bir Tasarımı, başkalarıyla çelişmediği sürece pekala kullanabiliriz. Ama bu bir Doxa olduğunu bilerek kullanmalıyız. Demek ki hep İhtiyat’la davranmalıyız ve Bütün  İhtimaller’i hesaba katmalıyız.

             Karneades’in bu Septisizm’inde başarılı bir yanlar bulanlar da var. Stoa’nın Gerçeklik Anlayışı’na karşı çıkarken Tüm Metafiziğe de karşı çıkıyor. Tanrı, Kehanet, Kader vb. bütün Metafizik Varsayımları yadsımış oluyordu.

 

             Eserleri:

             Yazılı Metin bırakmadı. Bu Düşüncelerini, dolaylı olarak başka Düşünürler’in Eserlerinden öğrenilir. Kimi İncelemeciler bu kaynakları Şüpheli buluyorlar ve O’nun Şüpheciliğinden de şüphelenirler.

             Klitomakhos’un (ö. MÖ 110) anlattığına göre Karneades çok  güçlü bir Hatip’ti. Roma’ya Elçi olarak gönderildi. Roma Halkı’nın önünde bir gün Adalet’i övdü ertesi gün yerdi, her iki Çelişik Söylev’i de aynı heyecanla dinlendi. Böylelikle Romalılar’a Doğru’nun hiçbir zaman kesinlikle bilinemeyeceğini anlatmak istemişti.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. Asıl adı Hasdrubal..

Kartaca’lıydı.. Atina’ya gelip Yeni Akademi’ye girince Kleitomakhos[12] adını aldı.

             129 da Karneades’in Ölümü’nden sonra Yeni Akademi’nin  19 Yıl süreyle Skolarkı oldu. Çağının bütün Filosofik Öğretileri’ni iyi bilmekle ünlü’dür.

 

             Eserleri:

             Diogenes Laertius O’nun 400 ü aşkın Eseri olduğunu yazar. Bu Eserlerden kimileri Cicero’ya Kaynaklık etti.

 

 

             Roma Akademisi: IV.Akademi          

 

Sekstos Empiricus Larissa’lı Philon’u  IV.Akademi’nin Kurucusu sayar. 5.Saat’te Eski Akademi’ye dönüş görülür. O’ndan sonraki Skolark Antiokhos dinleyenleri arasında Cicero’yu göreceğiz. Stoacılık’la aradaki buzlar erimektedir. Ve Skolark Kharmides.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. [13] Atina’lı (Pyrrhon’un Öğrencisi ) olan Philon ve Megara’lı ( Diyalektikçi, Mantıkçı, Stoacı) Philon’la karıştırılmamalıdır.

Yeni Akademi’de Karneades’in Ardılı oldu. MÖ 110 larda Platon’un  Akademisi’ni O yönetti. Ölümünden 10 Yıl önce Atina’dan Roma’ya geldi ve Dersler verdi.Böylece Akademi 5.Saatte Roma’da kendine yer buldu.

             Yeni Akademi’nin Derslerinde Yenilikler yaptı. Stoacılar’la savaştı. Gerçeğin varolduğunu ileri sürdü, böylece Yeni Akademi’yi Eski Akademi’ye bağlamış oldu.

 

             Philon’dan sonra Yeni Akademi’nin güçsüzleştiği ve gözden düşmeye başladı.

 

             Eserleri:

             Pek çok eseri vardı. Bu eserler üstüne bilgiler Sekstos Empiricus, Stobe, Numenius, Cicero gibilerin Eserlerinden öğrenilir.

             Romalı Cicero O’ndan Saygıyla söz eder.             

 

 

 

             Grek Düşünürü.. Platon Okulu’nun ünlü Öğretmenlerindendi. Atina, İskenderiye ve Roma’da Dersler verdi. Cicero’da bu Dersleri dinleyenlerdendi.

             Platonculuk’la Yeni-Platonculuk arasında bir aracı sayılır. Philon’dan sonra Yeni Akademi’nin başına geçerek Ona Stoacı bir yön verdi. Stoa-Platon-Aristoteles Öğretisini uzlaştırmaya çalıştı.

             Cicero ve Varro Eserlerinde O’ndan sık sık sözederler.

 

 

 

             Grek düşünürü.. Askalon’lu.. Yeni Akademi (Roma) Düşünürleri’ndendi.

             Roma’lı Cicero, O’nun Öğrencisiydi.

 

 

 

             Grek Düşünürü.. [14]

    Karneades’in Öğrencisi’dir. Yeni Akademi Düşünürlerindendi. Philon’la birlikte 4. Akademi’nin  Skolarklığı’nı yaptı.