Bilim Tarihi ve Bilim
Felsefesi’ne Giriş
Elimizdeki
tarihi veriler, Hikmet ve ilimlerin
ilk defa Mezopotaya da ortaya çıktığını, Antropoloji de insanoğlunun ilk
defa bu bölgede ziraate geçtiğini anlatıyor.
es-Sicistani
ilimlerle ilgili tarihsel tahminler yürütür.[1]
es-Sicistani'nin
Müntahanat'ında müziğin özellikle
Ud'un ilk defa Fars'larda, Astronomi’nin İbrahim'den önceki devirlere tekabul eden Babil ve Keldaniler'de,
alan ölçümü ve Geometri’nin Mısır'da Nil kenarında, hesap ve Matematiğin
Fenikekiler’de (Huns bölgesi), tabi ilimlerin Şam ve çevresinde, Tıp ilminin
(önce Mezopotamya) sonra Hint ve
Grek'de ortaya çıktığı kaydedilir.
Son araştırmalarda
Çin ve Hindistan Matematik ve Astronomilerinin çeşitli
devrelerde Mezopotamya' dan etkiler aldığı gösteren bulgulara erişildi.
Doğa Bilimleri de Grek'den önce Anadolu, Mısır veya Sicilya'da gelişti.
Grek'de Hikmet amaç değil, araçtı. Politesit din, bilim görüşlerini
de etkiledi. Grek Astronomisi bir yandan yerleşik dini düşüncelerden bağımsız
olarak takvim konusuyla ilgilenirken, diğer yandan başlangıçtaki bazı
bocalamalarından sonra gök olaylarını mitoloji ve dinden ayırarak laik/seküler
bir görüş açısıyla ele almış, ayrıca gök olaylarını geometri ile
temellendirerek izaha yönelmiş ve bu amaçla önemli bazı sistemler kurmuştur.
Bu açıdan Mısır astronomisinin dini dünya görüşüne dayanan cephesi çok
eskidir. Çünkü M.Ö. 3. binin sonlarından kalma en eski belgelerde dahi
mitolojik ve dini ifadelerin açıklanmasına geniş bir yer ayırmaktadır.
Mezopatamyalılar’da ise özellikle Babil'de Astroloji Astronomi’nin
yanı başında gelişmiştir. Sümerliler'e kadar geri giden liste yapma
faaliyetinin en eski şekli esas itibariyle filolojiktir ve yazının kullanılmaya
başlanmasını kısa süre takip etmiştir. Erken tarihlerde beliren yazı işaretleri
listeleri aynı zamanda lugat kitaplarına benzer mahiyetteydi. Fakat bu
listeler sıfat ve fiil gibi kelimeleri içlerine almamakta, sadece isim ve özellikle
somut eşya adlarını kapsamaktaydı. Bu isim listeleri varlığı kategoriler
ve gruplar halinde sınıflandırmaktaydı ve gerçekte varlığın tasnifi
ihtiyacından doğmuş bulunuyordu. Bu listelerdeki sınıflamalarda hayvan,
bitki, maden, kapkacak, giyim eşyası, besin, içki, yapı araçları, tanrılar,
memleketler, ırmaklar, dağlar, vucud kısımları ve meslekler gibi çeşitli
konular ayrı ayrı gruplar olarak ele alınmaktaydı.[2]
Bilimsel
formasyonunu Endülüs Okulları’nda kazanan ve
İbnu Heysem'in "optik"ini kopya edip olduğu gibi kendine mal
eden
Roger Bacon der ki:
"Felsefe Arabistan'tan alınmıştır. Bu yüzden hiçbir Latin, tercüme
edildikleri dilleri bilmedikce, Felsefeleri gerektiği gibi anlamayamaz." [3]
Batı’da
deneysel metodun ve modern bilimin kurucusu kabul edilir. Rasul'un vefatından
75 sene sonra 707 de ilk rasathene Şam'da inşa edildi.
Garaudy, ‘Grek'de varlık dünyasının
temel bir ayırım üzerinde tasavvuru Sofistler ve Sokrates ile çoktan başlamıştı’, der. Sırf insana ve onun ötesine
yöneltilen dikkat, onu evrenden ve Allah'tan tecrid ediyor ve nazari diyalektik
lehine gözlem ve tecrübeden uzaklaştırıyordu.
Grek’de tecrübe de kullanılıyordu,
ama bugünkü gibi evreni tümüyle kuşatan ilahi ilkeden yalıtılarak.
Dolayısıyla somut bilgiye götüren tecrübe, doğru bilgiye ulaştıran akıl
ve dini bir formla ifade edilen tanrısal saçmalıkların reddi, insanın salt
melekelerine düşen bir işti.
A-İLK
ÇAĞ BİLİMİ
Bu bölümde Bilim, Bilim tarihi, Bilim Felsefesi’nin tanımları yapıldıktan
sonra, üç temel alanda Qur’an’ın Nuzul Sürecne kadarki dönemde
Bilim’in bölgesel gelişme tarihi, birbirine intikal tarzları konu
edilmektedir.
01-Bilim nedir?
02-Doğu Dünyası’nda Bilim
03-Mezopotamya
04-Antik Ege (Girit, İyonya, Yunanistan, Roma)
B-MEDİNE
OKULU
Münevver Medine sonrası İnsanlık sadece gaybi alanin doğru okuma
klavuzu ve sosyal hayatın adl ve kıst üzere kurulması ilkeleri ile techiz
edilmedi. Aynı zamanda uhdelerne tevdi edilen emaneti doğru kullanabilmeleri için
kainatın maliki,onun üzerinde teshir edebilecek meleke ile mücehhez sanatına
kevni ayetlerin esması (parametreleri) konusunda da konuştu. Bu bölüm,
el-Kitab’ın tarihe bu yönlü müdahelesinin doğurduğu diyalektiği tartışmaktadır.
05-İslambilim (Dünya Bilim Mirasının Müslüman Okunuşu)
06-Müslümanda Bilimsel Paradigma
07-Arapça’dan Latince’ye Bilimsel Literatür
C-KİLİSE
ORTACAĞI ve RÖNESANS
Muharrif Kitap halklarınının Müslüman dünya ile temaslarının
sonucu olarak aldıkları motivasyonun frensiz , kontrol dışı merkezkaç
sarkacı, ampirizmin kutsandığı Pozitivizme kadar mercek altına alınıyor.
08-Kilise Ortaçağı
09-Rönesans
D-MODERN
BİLİM
Modern Bilimsel Paradigma kendi kronolojisi içinde kategorize ediliyor.
10-Fizik Bilimler (17,18,19.yy.lar)
11-Kimyevi Bilimler (17,18,19.yy.lar)
12-Biyoloji (17,18,19.yy.lar)
E-BİLİMSEL
CENNET’E DOĞRU
Bugün ve geleceğin dünyasında ‘Yaratan İnsan’ın oluşun
öyküsü..
13-Endüstriyal Devrim
14-Genişleyen Evren
15-20. Yüzyıl Panoraması
F-BİLGİNİN
BİRLİĞİ
16-İlim’de Kökleşenler