William of Ockham

1270-1347

 

İngiliz Düşünürü.. Teolog. Skolastiğin en İlginç Düşünürleri’ndendi. Oxford Üniversitesi’nde Profesör’dü. Nominalizm’in en Büyük İdeologu oldu. Fransızlar Guillaume d’ Occam derler.

‘Katolik Kilisesi’nin ve Papalığın Dünya Egemenliği İddialarına karşı savaşan Laik Feodaller’in Sözcüsü’ sayanlar vardır..

Thomascılığa Karşı koydu. Dogmalar’ın Us’la bağdaşmayacağını belirterek Filosofi’nin Teoloji’den arındırılması gerektiğini savundu.

Ockhamism Öğretisi sonraki Yıllar’da Etkili oldu.

İlkin Compiegne Papazı Roscelin Tarafından 100ler’de ortaya atılan Nominalizm’e göre  Universalia sunt nomina (Tümeller Ad’dırlar). Bu Tez, Skolastik Realistler’in ortaya attıkları Universalia sunt realia’ya Karşı İleri sürüldü.

Porphyrios, Aristoteles’in (ö. MÖ 322) Kategoryalar’ına yazmış olduğu  Yorum’da Cinsler’in ve Türler’in Töz veya Cisimsel olup olmadıklarını tartışmıştı.  Aristotelesci Mantıkçı olan William, Tümel olan Gerçek (Nesne) değildir’ (Sadece birbirine benzeyen birçok Şeyler’i dilegetiren bir Sözcük’tür) derken Aristoteles Mantığı’nın ilkin Porphyrios tarafından ileri sürülen ve sonra İbnu Sina (ö.1037) ve Augustinus tarafından benimsenen ve Metafizik Alan’da sürdürülmeye çalışılan bu Yorumunu düzeltmek istemişti. Roscelin ile Piskopos Champeaux’lu Guillaume de bunu tartışmışlardı.  Böylece ortada ne İlk Günah, ne Meryem’in Bakireliği kalıyordu. Açıkça Dile getirilmese de Zorunlu Sonuç buydu.

William’a göre Külliler’in Nesneler’den önce de Varbulundukları (Universale ante rem) Doğru’ydu, ama bu sadece Teolojik  Açıklamalar için ve Geçerliliği Teoloji’nin Alanı’yla Sınırlı bir Önerme’ydi. Yaratıcı bir Tanrı’yı varsaymak için, Yaratılanlar’ın daha önce  Tanrılık Zihin’de varbulunmaları gerekiyordu. Ama bu Teolojik Önerme, Mantığın Alanı olan İnsan Zihni’nde de varbulunmalarını gerektimezdi. Bilgi edinmek işlemini gerçekleştiren Mantıksal İnsan Zihni için Külliler elbette Nesneler’den sonra (Universale post rem) ortaya çıkmışlardı. Yani önce Güzel Kadın, Güzel Çiçek vardır, sonra Güzellik Tümeli.. İnsan Zihni onları tek tek Gerçek Nesneler’den soyutlayıp birer Ad olarak ortaya koyar. O böylelikle Bilim’le Metafiziği, Filosofi’yle Teoloji’yi kesinlikle birbirinden ayırıyordu.

1300lü yıllar’ın Nominalist Aristotelesciler’in gerçekleştirdikleri Nominalizm Öğretisi’nin Önemi, elde ettiği bu Sonuçta görülür. Ockhamcılık Deyimi Özellikle William’ın Mantığını Dile getirir. Bu Mantık Kavramları 3 e ayırmasıyla Ünlü’dür:

Logical (Mantıksal),

Epistemological (Bilgibilimsel),

Theological. 

Her 3 Alan’daki Kavramlar’ın Anlamları birbirinden başkadır. Bu Mantığın, Nesneleri Temel ve Düşünceleri İkincil olarak Ele alması Güçlü Yanı sayılır. Tekel’in Genel’i içerdiğini yadsıması ise Materyalistlerce Yanılgı sayılır. O’na göre Sadece Tekil Nesneler gerçektirler, Genel Kavramlar, İnsanlar tarafından yaratılmışlardır ve Nesneler’den Bağımsız olarak hiçbir Gerçeklik taşımadıkları gibi, Nesneler’in Niteliklerini de yansıtmazlar. Bu Metafiziğe, Metafizik Kafa’yla karşı çıkıştır.

Bu Görüş Berkeley’in Çağdaş Semantik’te Materyalizm’e Karşı kullanılmıştır. Tekil olan ile Genel olanı birbirinden ayırırken, bunların Diyalektik Bağımlılığını görmeksizin birbiriyle karşılaştırmak Materyalistlere göre Yanılgı’dır.

Ockhamcılık 1300-1400lı Yıllar’ın Üniversitelerini bir Savaş Alanı’na çevirdi. Materyalistler Nominalizm’i , Ortaçağ’da Maddeciliğin ilk Dilegetirilişi görürler.

 

               Eserleri:

               -Questiones in libros sententiarum,

               -Compendium errorum papae Johannis XXII,

               -Dialogorum libri septem adversus haereticos,

               -Quodlibeta septem,

               -Summa totius logicae,

               -Tractatus de sacremento altaris,

               -Summulae in Aristotelis physicam,

               -De praedestinatione et de praescientia Die,

               -Super potestate divini pontificis quaestionum octo decisiones,

               -Expositio super artem veterem,