Ziya Paşa

1825-1880

 

      İstanbul'da doğdu. Bayezıd Rüştiye'sini bitirdikten sonra Sadaret Kalemi'ne Memur oldu. Mustafa Reşit Paşa'nın Yardım'ıyla Saray’a Katip olarak atandı (1855). Kendi Çabasıyla Fransızca öğrendi. Ali Paşa Sadrazam olunca Saray’daki Görev'ine Son verildi. Kıbrıs (1861), Amasya (1863) Müsteşarlıklarına, Meclisi Vala Üyeliği'ne getirildi. Ülke'de Meşrutiyet Yönetimi'nin kurulması için çalışan Geç Osmanlılar Cemiyeti Üyeleri arasında çalışarak, Cemiyet Kurucusu Mustafa Fazıl Paşa'nın İsteği üzerine Paris'e kaçtı (1867). Londra'da Namık Kemal ile birlikte kısa bir süre Hürriyet Gazetesi'ni çıkardı ( 1868). Mustafa Fazıl Paşa' nın İstanbul Hükümeti’yle anlaştığını öğrenince Cenevre'ye gitti (1870). Ertesi Yıl Ali Paşa ölünce İstanbul'a döndü. Abdulaziz'in Taht'tan indirilmesinden sonra Şurayı Devlet Üyeliği'ne seçildi, Maarif steşarlığı'na getirildi (1876).  Qanuni Esasi’yi hazırlayan Komisyon'da görevlendirildi. II.Abdulhamid Dönemi'nde Vezirlik Rütbesiyle Suriye ( 1877), Konya ve Adana Valilikleri’nde bulundu.

17 Mayıs'ta Adana'da öldü. Mezarı Adana'dadır.

      Tanzimat Dönemi'nde Divan Şiiri Geleneğini Başarı'yla sürdüren Ziya Paşa, özellikle gözlemlediği Toplumsal Bozuklukları eleştirdiği Terkib-i Bend'i Günümüze kadar İlgi'yle okundu. Şiir'de ve Dil'de yenileşmeyi savunmuş olmasına rağmen Bağlı olduğu Eski Edebiyat'tan kopmadı; yenileşmeyi, Eski'yi tümüyle Terk etmeden başarmak istedi. Tanzimat Dönemi'nin Eklektik Zevki Ziya Paşa'da en Belirgin Temsilcisini buldu. Şiir ve İnşa Makalesinde Halk'ın Konuşma Dili'nin Yazı Dili olmasını, Halk Şiiri'nden faydalanılmasını savundu. Divan Şairleri'nden Seçmeler'le hazırladığı 3 Ciltlik Harabat Antolojisi Yakın Arkadaşı Namık Kemal tarafından eleştirildi.

     

       Eserleri:

      -Zafername  [1]

      -Harabat  [2]

      -Ziya Paşa'nın Şiirleri adıyla, [3]

      -Rüya ,[4]

      -Veraset Mektupları[5]


 


[1]             Ali Paşa için yazdığı Nesir Karışık Hicivleri, 1868, Yeni Baskı.1975,

[2]             3 Cilt, Arap-Fars-Türk Şiiri Antolojisi, 1925,

[3]             1960,

[4]             Düzyazı, 1910,

[5]             1910,