Arius (Areios, Areus), İskenderiyeli

280-336

 

         Hristiyan Düşünür Papaz..

Patristik Dönem’de Rasyonalist’ti.

                    Lukianos’un Öğrencisi’ydi. İskenderiye’de Dersler vererek Büyük İlgi gördü. Önce bir hayli yüceltildi, sonra Kostantinopolis ve Nikia’da toplanan Konsiller O’nu İlliria’ya sürdü.

                    Ariusculuk adıyla yayılan ve uzun süre etkisini sürdüren Düşünceleri Kilise’yi ikiye ayırdı. Böylece Roma İmparatorluğu’nda karışıklıklar çıktı. Kilise Düşünürü Augustinus, O’nun Düşüncelerini çürütmeye çalıştı.

 

                    Eseri:

                    -Thaleia,

 

 

ARİUSÇÜLÜK

 

İskenderiye’li Papaz Arius’ün Hristiyanlık Anlayışı.. Papaz Arius  Ariusculuk Adlarıyla anılan Düşünceleri, Hristiyanlık Filosofisi’nde çok önemli bir yer kaplar. Kilise’yi Yüzyıllar boyunca uğraştırmış, Augustinus gibi birçok Kilise Babalaraını kendisini çürütebilmek için çaba harcamaya zorlamıştır. Arius, Metafizik Düşünce Sistemi içinde Rasyonalist bir Anlayışla şöyle der:

‘Baba-Oğul-Kutsal Ruh Üçlemesi [1] Hristiyanlığı Üçtanrıcılığa [2]’a götürür. Buysa, hala sürüpgitmekte olan Grek Politeizmi’nin bir başka Biçimidir. Geleneksel Üçleme’de birbiriyle kaynaşmış bir Güçler Eşitliği ileri sürülmektedir. Oysaki eldeki İnciller’in açık Anlamı Baba’yı Tektanrı olarak belirtir. Oğul (İsa) bir Tanrı değil, Baba (Tanrı)nın yarattığı bir Varlık’tır. Bu da O’nun Baba’nın Gücü’yle Eşit bir Güç’te olmadığını açıklar. Pek bellidir ki Baba’yla Oğul aynı Töz’den değildirler, aynı Töz’den olsalardı aynı derecede Yetkin olmaları gerekirdi. Buysa Eşit Güç’te iki Tanrı kabul etmek demektir ve Politeizm’dir. Kaldı ki Kutsal Ruh [3] Değişmez ve Bölünmez. Öyleyse pek açıktır ki Tanrı O’nu Oğluna geçiremez, bölemez. Kutsal Ruh, Tanrı’nın İçkin Niteliği ve Tanrılık Gücü’dür, yani O’ndan ayrı ve onun dışında bir Güç  değildir. Oğul, Sonsuz değil Sonlu’dur; Yaratan değil, Yaratılan’dır; Etkin değil, Edilgin’dir; Neden değil Sonuç’tur. İnciller bize Tektanrı olduğunu ve bu Tanrı’nın da Kutsal Ruh olduğunu söylemektedir.’

                     Arius’un bu Düşüncesi o Çağd’a ileri sürülen Tritheisme akımına karşı bir Tepki’dir.