Reformasyon’a Doğru
Germenler'den Kutsal Roma'ya
Aufklaerung'dan Diyalektiğe
Hegel'den Heidegger’e
Zuhr Vakti:
1260-1327 |
Johann Eckhart, Meister |
Panteist Mistik , Dominiken
Papaz, |
1300-1361 |
Johannes Tauler |
Mistik Dominiken Papaz |
1330-1396 |
Marsilius Ingennus
|
Realist Rektör, Skolastik |
1379-1471 |
Thomas A Kempis
|
Mistik Papaz |
1380-1438 |
Johannes Nider |
Dominiken Papaz, Teolog |
Asr Vakti:
1401-1464 |
Nicolaus Cusanus |
Kardinal, Mistik, Astronomi-Mantık Yazarı,
Skolastik karşıtı |
1418-1495 |
Gabriel Biel
|
Nominalist
Teolog, Son Skolastik |
1419-1489 |
Johannes Wessel
|
Mistik-Teolog |
1443-1500 |
Albrecht III
|
S. Düklüğü’nün Saksonya Kolu’nun Kurucusu. |
1455-1522 |
Johannes Reuchlin
|
Hümanist, İbranice-Grekçe İncelemeci |
1465-1547 |
Konrad Peutinger
|
Hümanist, Haritacı |
1469-1524
|
Johannes Pfefferkorn
|
Bak:Yahudi
Rönesansı |
1480-1543 |
Matteus Aurogallus
|
Teolog,
Luther’in çevirmen yardımcısı |
1483-1546 |
Martin Luther |
Prostenalığın Kurucusu Papaz. |
1484-1531 |
Ulrich Zwingli (İsviçre)
|
Reformist Papaz,
Aristotelesci Hümanist |
1486-1535 |
Agrippa von Nettesheim |
Pythagorascı,
Yeni-Platoncu |
1486-1543 |
Johann Maier Eck |
Papaz, Teolog Prof. Faiz Yanlısı |
1488-1523 |
Ulrich von Hutten |
Skolastik karşıtı ozan |
1490-1525 |
Thomas Münzer |
Bak:Ütopik Sosyalistler’den Anarşistler’e |
1493-1541 |
Paracelsus (İsviçre) |
Hekim,Kimyacı |
1494-1576 |
Hans Sachs
|
Meister-Singer Humanist Şair,Besteci |
1497-1560 |
Philipp S. Melanchton
|
Lutherci,
Aristoteles Yorumcusu Reformist |
1498-1552 |
Andreas Hosemann Osiander
|
Protestan Papaz,
Augustinuscu Teolog
Kopernik
yayımcısı |
|
|
|
1500 lü yıllar |
Othon Casmann |
Teolojik
Aristotelesci,
Psikolog |
1514-1576 |
Joachim Rheticus |
Kopernikuscu Astronom, |
1533-1593 |
Valentin Weigel
|
Protestan Papaz,Mistik,
Eckhart’cı |
1539-1602 |
Paulus Schede
|
Hümanist, Latince yazan Ozan |
1547-1606 |
Nicolaus Taurellus
|
Hekim, Teolog,
Aristoteles Düşmanı |
1550-1631 |
Michael Mastlin |
Astronom, Matematikçi |
1557-1638
|
Johannes Althusius
|
Calvinist, Doğal Hukukçu |
1570-1649
|
Jacob Martini
|
Thomascı, Skolastik
Aristotelesci |
1571-1630
|
Johannes Kepler
|
Astronom, |
1571-1635
|
Wolfgang Ratke
|
Pedagog, Alman Milli Eğitim Sisteminin Babası |
1572-1632 |
Adam Tanner (Avusturya)
|
Teolog, Cizvit Papazı, |
1574-1620
|
Michael Piccart
|
Aristoteles Uzmanı, |
1575-1624 |
Jacob Böhme
|
Panteist |
1580-1636 |
Henning Arnisaeus
|
Hekim, Anatomist, Ahlakçı |
1588-1638
|
Johann Heinrich Alstedius
|
Teolog, Skolastikle Savaştı |
1597-1639
|
Martin (von Boberfeld)
Opitz |
Şair, Edebiyat
Kuramcısı, I.Silezya Okulu |
|
|
|
1600 lü yıllar
|
Johann Georg Wachter |
Teolog,
Spinoza Düşmanı |
1600ler
|
Angelus Silesius
|
Dini Şiir |
1600ler
|
Andreas Gryphius
|
Oyun Yazarı |
1600ler
|
Grimmelshausen
|
Romancı |
1602-1653
|
Marcus Suerius Boxhorn |
(Latince
Yazdı) |
1606-1681
|
Conring
|
Hekim,
Aristotelesci,Hukukçu |
1622-1665
|
Johann Clauberg
|
Descartesci, Mistik Protestan,Teolog, |
1622-1684
|
Jacob Thomasius
|
Aristoteles,
Stoa Uzmanı,
Leibniz’in Öğretmeni |
1624-1677
|
Silezyalı Angelius
|
Ozan, Panteist, |
1626-1692
|
Sechendorff
|
Bak:Yükselen
Kapitalizm |
1632-1694
|
Samuel Pufendorf
|
Doğal Hukukçu, |
1635-1682
|
Johann Joachim Becher
|
Bak:Yükselen
Kapitalizm |
1638-1712(3)
|
Wilhelm Hornick (Avusturya)
|
Bak:Yükselen
Kapitalizm |
1640-1688 |
Schröder
|
Bak:Yükselen
Kapitalizm |
1641-1703
|
Johann Georg Reiffenstuel |
Teolog, Başpapaz, Kapüsan Tarikatı |
1646-1717
|
Gottfried Wilhelm Leibniz
|
Mantıkçı,
Matematikçi, Tarihçi, Fizikçi, Filolog, Filozof |
1646-1719
|
Poiret
|
Protestan Papaz,Mistik |
1647-1725
|
Gerard Noodt
|
Doğal Hukukçu |
1655-1728
|
Christian Thomasius
|
Hukukçu,
Ahlakcı, Aydınlanmacı |
1660-1734 |
Georg Ernst Stahl
|
Hekim, Animist,
Vitalist, |
1663-1729
|
Johann Franz Buddeus
|
Teolog,
Felsefe Tarihçisi |
1665-1722
|
Ruard Andala |
Descartesci |
1668-1736 |
Johannes Albert
Fabricius |
Teolog, Bibliograf |
1672-1740
|
Johann Georges Abicht
|
Bak:Yahudi
Rönesansı |
1673-1731
|
Andreas Ridiger |
Hekim, Hukukçu, Teolog |
1676-1747
|
Philipp J. von
Strahlenberg |
(İsveçli)Bak:Doğu Araştırmaları |
1679-1754
|
Christian von Wolff
|
Leibnizci, |
1681-1741
|
Johann Gottlieb
Heinecke |
Hukuk Felsefesi, |
1682-1741
|
Johann Gustav
Reinbeck |
Teolog, Ateistlikle suçlandı. |
1690-1747
|
Johann Schmauss
|
Doğal Hukukçu |
1690-1753
|
Israel Gottlieb
Canz
|
Teolog,
Leibniz-Wolffcu, |
1691-1754
|
Johann Peter Reusch
|
Teolog,
Leibniz-Wolffcu, Teolog |
1693-1750
|
Georges Bernard Bilfinger |
Leibniz-Wolffcu, Teolog, |
1693-1775
|
Johann Georg Walch
|
Filolog, Teolog, Felsefe Tarihçisi, |
1694-1768
|
Hermann Samuel Reimarus
|
Teolog,
Leibniz-Wolff Okulu |
1696-1770 |
Johann Jacob Brucker
|
Felsefe
Tarihçisi |
Johannes Tauler
1300-1361
Alman Düşünürü.. Dominiken Papazı.
Kolonya ve Strasburg’ta Vaizlik yaptı.
Mistik bir Felsefe geliştirdi. Doğaüstü
Güçler’in varolduğunu ve bunlarla İlişki kurulabileceğini
savundu. Tanrı’yla Birleşme’nin ancak İyilik İradesi’ni ve
Ahlaki Mücadele’yi gerektiren Uzun ve Güç Çalışmalar sonunda
Mümkün olduğunu savundu.
Bu Düşünce’de
Pelaguscu
etki Açık’tır. Çileci’dir. Skolastiğin sarsılmasında katkısı
vardır bu düşüncelerin de.
Marsilius Ingennus
1330-1396
Alman Düşünürü.. Heidelberg Üniversitesi
Rektörü..
Skolastik Felsefe’nin Son Düşünürleri’ndendi.
Realist (İdealist)di. Nominalizm’e karşı çıktı.
Ama İdealistler O’nun Nominalist olduğunu ileri
sürerler.
Thomas A Kempis
1379-1471
Alman
düşünürü.. Thomas
Hemerken de denir.
Mistik Papaz. Ününü Imitation Eseri
Borçlu. Tanrı ile Birleşme’nin ancak Tanrı Sevgisi’ne, İyilik
İradesi’nin ve Ahlak Savaşımı’nın katılmasıyla, Uzun ve Güç
Çalışmalar sonunda Mümkün olduğunu savundu.
Eserleri:
Teoloji ile
ilgili bir çok Eseri var.
-Imitation
(İsa’nın Öykünmesi),
Johannes Nider
1380-1438
Alman Teolog, Dominiken Papazı..
Ahlak Alanı’nda çalıştı. Çağında Değer verilen
bir çok Eser yazdı.
Eserleri:
-Consolatorium Timoratae Conscientiae, (Tanrı’dan
Korkan Vicdan’ın Avuntusu),
Çağında çok beğenildi.
Nicolaus Cusanus
1401-1464
Alman Düşünürü.. Kardinal. Almanca adı
Nikolaus Chrypffs (Krebs) dir. Fransızlar Nicolas de
Cuss (Cusa)derler.
Rönesans Felsefesi’nin en Önemli
Düşünürlerindendi. Skolastik’le savaştı, Yeni Düşünceler ileri
sürdü. İlk kez O Süredurum Yasası’nı ortaya attı.
Tanrı’yla Doğa aynı Şey değil, tersine Karşıt
Şeyler’dir. Çünkü Tanrı bütün Karşıtlar’ın Birliği,
Doğa Bütün Karşıtlar’ın Ayrılığı’dır. Bu Geniş Ayrılığın
nasıl çıktığı bilinmez ve bu yüzden de Tanrı kavranamaz.
Bilgilerimiz İzafi’dir. Evren bir Gelişme Süreci’dir. Yer ve
Gök aynı Yasalar’a Bağlı’dırlar ve aynı Gelişme Süreci’nin
içindedirler. Tanrı’nın bir Evrimidir. Bilgisizliğimiz Tanrı
Bilgimiz’dir.
Eserleri:
-De docta ignorantia,
Bütün Eserleri,
Bale ,
Astronomi ve Mantık Alanı’nda da yazdı.
Gabriel
Biel
1418-1495
Alman
Düşünürü.. Son Skolastikçi Takma Adıyla yazar.
Teolog.
Nominalist. İlerici bulunan İncelemeleri var.
Luther’in
O’ndan etkilendiği söylenir.
Eserleri:
-Collectorium
super libros santentiarum G.Ocaami,
-In
Quatuor libros sententiarum,
Johannes Wessel
1419-1489
Alman Teolog. Wessel Gansfort, lux Mundi
Adlarıyla da anılır.
Mistik bir Teoloji ve bunun Sonucu olarak da
Teolojik-Mistik bir Felsefe geliştirmekle ünlü. Bir Çeşit
Ahlaki Çilecilik vardır. Mistisizm’i Felsefi bir Temel’e
oturtmaya çalışır.
Albrecht
III
1443-1500
Albrecht Animosus , Yürekli Albert (Albrecht
der Beherzte) de denir. 27/31 Temmuz’da Grimma,
Saksonya’da doğdu. Wettin Hanadenı’nın Albrecht Kolu’nu
kuran Saksonya Dükü. Kutsal-Roma Germen İmparatorluğu’nda Üst
Düzey Görevler’de bulundu.
Saksonya Elektörü
II.Friedrich’in Oğlu’ydu. 12 Yaşındayken Kardeşi Ernst’le
birlikte Babasının Düşmanı bir Saksonya Soylusu olan Kunz
von Kaufungen tarafından kaçırıldı. Ama çok Kısa bir
Süre’de yakalanarak İdam edildi. Prinzenraub (Prens Kaçırma)
Adıyla bilinen bu Olay, özellikle 1500 Alman Oyun Yazarları
tarafından Yaygın olarak kullanılan bir Konu oldu. 2 Kardeş
Babalarının Ölümü’nden 1485’deki Leipzig Bölüşümü’ne kadar
Saksonya’yı Ortaklaşa yönettiler. Bu Tarih’te Ülke Toprakları
2 Kardeş arasında paylaşıldı.
1471’de Bohemya Tahtı’na Adaylığ’ını koyan,
ancak bu Girişimi Sonuçsuz kalan Albercht , 1488-93
arasında Kutsal Roma Germen İmparatorları Adı’na Hollanda
Valiliği yaptı. Bu Hizmetine Karşılık olarak 1498’de kendisine
(kendi Soyundan gelenlere bırakma Kakkıyla birlikte) Frizya
Valiliği verildi.
13 Eylül’de Emden, Doğu Frizya’da öldü.
Johannes
Reuchlin
1455-1522
Alman
Düşünürü..
Batı’da İbranice ve Grekçe’nin İncelenmesi Çığrını açtığından
dolayı Humanist olarak anılır. Schwaben Birliği’nde Hakim’di.
Özellikle Kabala ve Talmud un ortadan
kaldırılmasını isteyenlerle savaştı.
-De
verbo mirifico,
-De
arte cabalistica,
Humanist Nitelikte Dramları var. Mistisizm’e ve özellikle de
Teosofi’ye Bilimsel bir Nitelik verilmesine Katkı’da bulundu.
Bu iki Branş bir yandan Astrolojik Hurafeler’le Şarlatanlık
Karışımı’dır, diğer yandan da Bilimselliğe yönelmenin
Müjdesidir. O’nun Çağı Obskürantist’lerin Egemen olduğu
bir Çağ’dır. O bu Çağı aydınlatmakla Önemli bulunur.
Konrad Peutinger
1465-1547
Alman Düşünürü.. Humanist..
Roma İmparatorluğu’nun III.yy.daki Yolları’nın
Haritasını yapmakla ünlendi.
Bu Harita Peutinger Çizelgesi diye
anılır. Viyana’dadır.
Johannes Pfefferkorn
1469-1524
Yahudi Asıllı, Alman Düşünürü...
Musevilik’ten Hristiyanlığa geçti. Bütün Yahudiler’in
Hristiyan olmaları gerektiğini savundu. Kilise’nin Yahudiler’i
buna zorlamasını istedi. Yaptığı bir Tartışma sonunda J.
Reuchlin’i Katolik Kilisesi’ne Mahkum ettirdi.
Eserleri:
-Der
Judenspiegel ,(Yahudi Aynası),
-Beschyrmung,
(Savunma),
Matteus
Aurogallus
1480-1543
Alman
Düşünürü..
Teolog. Bible’nin Çevirisi’nde
Luther’e Yardım etti.
Agrippa von
Nettesheim
(Henri-Corneille)
1486-1535
Alman Düşünürü...
Pythagorascılığa ve Yeni-Platonculuğu
Sihir ve Hurafeler’le birleştiren Teosofi Çağı’nın (15-16.yy.)
en Ünlü Düşünürlerindendi.
Bu Çağın Düşünürleri, Gizli Bilgiler ve
Formüller’le Doğa’ya Egemen olmak istediklerinden, Skolastiğe
ve Kilise’ye Karşı koymuşlar, Pozitif Bilimciliğin Doğmasına
Yardımcı olmuşlardır.
Eserleri:
-De vanitate scientiarum,
-De occulta philosophia,
-De incertitudime et sanitate scientiarım,
-De triplici ratione cognoscendi,
-De feminei sexus proecellentia,
Johann
Maier Eck
1486-1543
Alman
Teolog,
Teoloji Profesörü’ydü. Sözleşme’ye dayanan Krediler’de Faiz
alınmasının Günah sayılmayacağını savunarak Ekonomi Tarihi’ne
geçti. Faiz’i Haklı göstermek için Contractus trinus
Kuramına dayandı.
Şöyle
ki: ’İş yapanlar Ortaklık Anlaşmaları yapabilirler:
Ortaklar’dan biri ya Zarar’a da katılır ve Muhtemel Kazancı
Ortağına bırakıp az, ama belli bir Para’ya Razı olur, ya da
Zarar ve Kar’ı tümüyle Ortağına bırakıp sadece Parasını
kiralamak’la yetinir. Demek ki Parasını kiralamak karşılığında
bir Kira Bedeli yani Faiz almak Hakkı’dır.
İş Çevreleri’nin
Paraca desdeklemeleriyle Çeşitli Üniversiteler’de Öğretisini
savundu. Vatikan ilkin O’na direnmişse de sonunda bu Kuramı
Kabul etti ve Katolikliğin Faiz Hakkındaki Gerçek İçtihadı
saydı.
Ulrich von Hutten
1488-1523
Alman Düşünürü..
Ozan’dı.. Skolastik’le Savaşım’da Etkin olduğu
için Felsefe Tarihi’nde Adı geçer.
Luther’e de Papalığı
eleştiren Mısraları’yla Yardım etti.
Eserleri:
-Latince ve Almanca yazdığı Eserler 5 Cilt
olarak basıldı.
Paracelsus,Theophrastus von Hohenheim
1493-1541
İsviçre’li Alman Düşünürü.. Hekim. Paracelsus Takma
Ad’dır.
‘Kendinden önceki Bütün Hekimler’in Hastalarını öldürmekten
başka bir Şey yapmadıklarını’ İleri sürdü. Rönesans
Başlangıcının en Seçkin Düşünürleri’nden.
Mikrokosmos Adını verdiği İnsan’ı Makrokosmos
Adını verdiği Doğa’nın bir Yansısı sayar. Bundan
dolayı Tıb, O’na göre Doğabilimi’nin Temeli’dir. Felsefe de
Doğa Bilgisi’nden başka bir Şey değildir. ‘Felsefe, Doğa’nın
bilinmesidir’ der.
Metafizik Çağı’nın Dahilerindendi. Evren’de Vulcanus
Adını verdiği bir İlahi Ruh tasarlar. Tek tek
Varlıklar’ın Özel Ruhlarına da Archeus der. İnsan’ın
sağlığı, Archeus’un İyi işlemesine Bağlı’ydı.
Hastalıklar, Archeus’un Yabancı Ruhlar’la
birleşmesinden ileri geliyordu. Bundan ötürü de de
Hastalıklar, Hasta’nın Özünü sağlamlaştırmakla
iyileştirilebilirdi. Hasta bir Organ’a ancak onun kendisinden
yapılmış bir Madde’yle Yardım edilebilirdi. Ama her Archeus
aynı Zamanda bir Vulcanus’u da içerdiğinden tüm
Hastalıkları iyileştirecek bir İlac’ın bulunması gerekirdi.
Hayatı boyunca bu İlac’ı bulmaya uğraştı, bir çok Deneyler
yaptı, Kimya ile ilgilendi.
Birçok Hurafe’yle Bilimsel Gelişme’nin Müjdecilerinden
biridir. Önemi Doğa’yı kavranılmaz ve Şeytanca bir Şey gibi
gören Skolastik Ortaçağı’nın tersine, Doğa’ya Güvenle
bakmasındadır.
Eserleri:
-Opera
(Bütün Eserleri)
Hans
Sachs
1494-1576
5 Kasım’da Nürnberg’de doğdu. 19 Ocak’ta yine
orda öldü. Alman Şair ve şarlı Bestecisi. Çok sayıda Eseriyle
yaygın Üne kavuştu. Estetik ve Dini Görüşleriyle Etkili oldu
ve Richard Wagner’in Die Meistersinger von
Nürnberg (Nürnberli Usta Şarkıcılar) Adlı Operasında
ölümsüzleştirildi.
Wagner’in Operası bir bakıma sıradan
İnsanlar’a Övgü’ydü. Sachs da bu İnsanlar’dan biri ,
bir Terzi’nin Oğlu’ydu. Latin Okulu’nda Öğrenim gördükten
sonra 1509’da bir Ayakkabıcı’nın yanına Çırak girdi. 1519’da
Usta oldu. O Dönem’de Lonca Üyeleri arasında Belli Kurallar’a
göre Şarkı söyleme, bir Yarışma’yla bu Yeteneğini Kanıtlama
ve Usta Şarkıcı olma Geleneği Yaygın’dı. Sachs 1517’de
Nürnberg Şarkı Okulu’nda Usta Şarkıcı oldu. Münih’te bir Usta
Şarkıcılar Okulu’nu yönetti ve 1554’te Nürnberg Grubu’nun
Başına geçti.
Sachs
1514’de Meistergesang yazmaya başladı ve bir Bölümü Dinsel
olmak üzere 4000 kadar bu Tür Şarkı yazdı.
Martin Luther’in
Görüşleri’ni İlk Savunanlar’dan biriydi: ‚Die
Wittembergisch Nachtigall’ (1523; Wittemberg Bülbülü) Adlı
Alegorik Şiiri Kısa sürede ünlenerek Reform Hareketi’nin
Nürnberg’de ilerlemesine katkıda bulundu. Yaklaşık 6000
Şiir’in 200 kadarı Manzum Oyun türündendi. Bunlar’ın Çoğu da
Kalabalığı eğlendirmek için yazılmış Karnaval Oyunları’ydı.
Ayakkabıcılık’la ünlenen Şiir
ve Şarkı Çalışmaları’nı bir arada sürdürdü. Ölümünden sonra
unutulduysa da, 200 Yıl sonra Goethe tarafından yeniden
keşfedildi. Başta Der farebt Schueler ims Paradeis
olmak üzere Bazı Oyunları Günümüzde de oynanıyor. Rönesans
Müziği’ne İlgi’nin canlanması Sonucunda Şarkıları da yeniden
söylenir oldu (Der Kramerskorb ) Adlı eseri
Pazarcının Sepeti (1982) Adıyla Türkçe’ye çevrildi.
Philipp Schwarzerd
Melanchton
1497-1560
Alman Düşünürü.. Papaz.
Luther’in Öğrencisi’ydi.
Aristoteles
Öğretisine dayanarak Protestanlığa Felsefi bir Temel bulmaya
çalıştı. Skolastik de öyle yapmıştı.
Tanrı’nın Varlığını Bilinç: Şuur: Us değil,
Vicdan’dan türetmeye, Prostanlık Çerçevesi içinde bir
Ahlak oluşturmaya çalıştı.
Eserleri:
Yazılarının, Mektuplarının, Eserlerinin Çeşitli
Toplubasımları vardır.
Corpus Reformatorum ( Reform Külliyatı)
nın ilk Bölümü O’nun Eserleridir.
Andreas
Hosemann Osiander
1498-1552
Alman
Teolog.
Protestan Papaz, Augustinuscu. Königsberg
Üniverstesi’nde Teoloji Profesörü’ydü.
Kopernikus’un
Astronomisi’ni ilkin O yayınladı.
Othon
Casmann
1500 lü
yıllar
Alman
Düşünürü.. Teolojik bir
Aristotelesci.
Teolog. Doğabilim Bilgini’ydi.. Psikoloji Deyimini ilk
kez O kullandı. Felsefe’yi, Akıllı Ruh’un Bilimi saydığı
Psikoloji’yle Beden Yapısının Bilimi saydığı Somatoloji
Adını verdiği iki Bölüm’e ayırdı.
Joachim
Rheticus
1514-1576
Alman
Astronom. Rhatikus da yazılır.
Kopernikus’u (1473-1543) Dünya’ya tanıtan Adam’dır.
O’nun Sistemini
incelemek için 1539 da Fraunburg’a geldi.
Kopernikus’u
Eserini yayınlamaya Razı etti. Bu Düşünce Tarihi’nde Önemli
bir Devrim’di.
Eserleri:
-Narratio
Prima de Libris Revolutionud Copernici, (Kopernikus’un
Gezegenlerin Hareketleri Kitabı Üstünde İlk Yanılma)
Valentin Weigel
1533-1593
Alman düşünürü...
Saksonyalı bir Protestan Papaz’dı. Alman
Mistisizmi’nin en Büyük Temsilcilerindendi. Skolastiğe
Karşı’ydı. Meister Eckhard’ı izledi. Kişisel
Dindarlık Anlayışını bir Felsefe Öğretisi olarak oluşturdu.
Din’in, Dış Kilise yerine İnsanlar’ın Gönlünde
bulunan bir İç Kilise’yi gerçekleştirdiğini savunuyordu.
Sebastien Franck (1499-1542) ve Jacob
Böhme (1572-1642) ile birlikte bu Mistik Akım’ın
Büyüklerindendir. Akım Skolastiğin Yıkılmasında Etkin oldu.
Paulus Schede
1539-1602
Alman Düşünürü...
Humanist .. Heidelberg Saray Kitaplığı
Müdürü’ydü.. Latin Ozanları üstüne İncelemesiyle ünlendi.
Kendisi de Latince Şiirler yazdığı için Germania’nın
Pindaros’u diye anılır.
Nicolaus Taurellus
1547-1606
Alman Düşünürü..
Hekim.. Montbeliard’lıydı. Bale’de Hekimlik ve
Felsefe okuttu. Teolog da denir, Ateist de..
Eserleri Rönesans Felsefesi’nin İlginç
Yazıları’ndan sayılır. Felsefe Tarihçileri genellikle bu
Eserleri Kaynak gösterirler.
Aristoteles’in (ö.MÖ 322) Ateşli bir
Düşmanı’ydı.
Aristoteles
Öğretisi’nin ‘Nasıl olup da
İncil’in Yaratma Dogması’yla uzlaşabileceğini’ sorar.
Eserleri:
-Triumphus
Philosophiae,
-De
Rerum Aeternitate,
-De
Mundo,
-Synopsis,
Bu eserde Aristoteles Metafiziği’ni yerden yere vurur.
-Uranologia,
Michael
Mastlin
1550-1631
Alman
Astronom.
Ünlü
Matematikçi.. Kepler’in (1571-1630 ) Öğretmeni olup, O’nun
üstünde Etkisi vardı. Tübingen ve Heidelberg’de Profesör’dü.
Ay’ın Solgun Işığını da ilk kez O açıkladı.
Johannes Althusius
1557-1638
Alman Düşünürü..
Calvinist.. (1509-1564 ) Doğal Hukuk Kuramı’nın İlk
Kurucusu olduğu söylenir. Özellikle Hukuk Açısından Toplum ve
Devlet Konuları üstünde çalıştı.
Kimi İncelemeciler, O’nun Eserlerinde, kendisinden birkaçyüz
sonra yaşamış Kuramcılar’ın Kaynağını bulurlar.
Rousseau’nun
(ö.1778) Toplumsal Sözleşmesi’nin ilk İzleri
gibi.
Eserleri:
-Civilis
Conversationis libri duos,
-Politica
Methodice digesta et exemplis sacris et profanis demonstrata,
Jacob
Martini
1570-1649
Alman
Düşünürü..
Wittenberg Üniversitesi’nde Profesör’dü.. Felsefe ve Teoloji
okuttu. Thomascı’ydı. Skolastik
Aristotelesciliği
savundu. Felsefe içi ve Felsefe dışı, yeni olan Herşey’e
Düşmanlığıyla tanınır.
Eserleri:
-Excercitationum
Metaphysicorum Libri Duo,
Felsefe üstüne Bilgiler verir,
Johannes
Kepler
1571-1630
Alman
Astronom..
Modern Astronomi’nin Kurucusu.. Tycho Brahe’in
(1546-1601) Öğrencisi ve Asistanıydı. Daha sonra O’nun yerini
aldı. Gezegenler’in Ünlü 3 Devim Yasaları’nı keşfetti.
Gezegenler’in, Daire biçiminde değil, Elips biçiminde Hareket
ettiklerini gösterdi. Matematik Yöntem, Gözlemler’le bulduğu
bu Yasa Antik Grek’ten beri gelen Daire Efsanesini yıkıyordu.
İlk
Eserinin 2.Baskısında şöyle der:’ Mars Gezegeni üstünde
yaptığım İncelemeler’de bir Kımıltacı Ruh’un
bulunmadığını yanıtladım. Ruh Deyimi yerine Kuvvet
Deyimi konmalıdır. Eskiden Ben de Gezegenleri Hareket ettiren
Güc’ün bir Ruh olduğuna inanıyordum. Sonra, bu Güc’ün
Maddi olması gerektiğini anladım.’
Doğa’daki Uyumu sağlayan Matematik Oranlar’dır. Antikçağ’ın
Pythagorasçılarınca da sezilmiş olan bu Düşünce, önce
Kopernikus, sonra Kepler tarafından Bilimsel olarak
tanıtlandı.
Şöyle der:
’Nerede Madde varsa, orada Geometri de vardır.’
Hastalıklar ve Yoksulluklar’la savaşarak yaşadı ve Acılar
içinde öldü.
Eserleri:
-Prodomus
Dissertationum Cosmographicarum,
-Astronomia
Nova,
-Harmonice
Mundi,
-Admonitio
ad Astronomos,
Wolfgang
Ratke
1571-1635
Alman
Düşünürü..
Pedagog.. Kendine Özgü bir Öğretim Sistemi geliştirdi. (Doğal
Yöntem). Bizzat yaptığı Denemeler’de başarılı olmamakla
beraber Alman Ulusal Eğitim Sistemi’nin Babası sayılır.
Sistemi üzerinde bir çok İnceleme yapıldı.
Eserleri:
-Gründlicher
und Bestaendiger Bericht, (Doğru ve Gerçek Rapor),
Adam
Tanner
1572-1632
Avusturyalı Düşünür..
Teolog bir Cizvit Papazı.. Ingolstadt’da Teoloji Profesörü ve
Dekan’dı.
Eserleri:
-Theologia
Scolastica, (Skolastik Teoloji),
4 Cilt, Önemli bir Kaynak sayılır.
Michael
Piccart
1574-1620
Alman
Düşünürü..
Aristoteles Uzmanı.. O’nun Eserlerini yorumlayarak
Latince’ye çevirdi. Eserleri O’nun için bir Kaynak sayılır.
Eserleri:
-Hypotiposis
Totius Philosophiae Aristotelis,
Jacob
Böhme
1575-1624
Alman
Düşünürü..
Rönesans’ın en önenli Mistikleri’ndendi. O’na göre Varlığın
her Biçimi, Tanrı’nın kendini O Biçimde gerçekleştirmesidir.
İncil’i bir Panteist Açısından yorumladı. Tanrı dışında
hiçbir Şey yoktur, İyilikler kadar Kötülükler de Tanrı’dadır.
Eserleri:
-Aurora,
-De
signatura rerum,
-Mysterium
magnum,
Henning
Arnisaeus
1580-1636
Alman
Düşünürü..
Hekim,
Anatomist.. Metafizikle uğraştı, Ahlak okuttu.
Johann Heinrich
Alstedius
1588-1638
Alman Teolog.
Çok Yanlı bir Bilgin’di.. Teolog olduğu halde
Skolastikle savaştı.
Ars Magna’nın Yorumuyla Ünlü’dür.
Çok beğenilen ve defalarca basılan bir Ansikpoledi hazırladı.
Eserleri:
-Encyslopedia,
-Triumphus
biblicus, sive Encyclopedia biblica,
-Clavis
artis Lullianoe veroe logicoe Argentorati,
Martin
(von Boberfeld) Opitz
1597-1639
23 Aralık
1597’de,Buzlau, Silezya’da doğdu.
Alman
Şair ve Edebiyat Kuramcısı. Rönesans Şiir Kuramları’nı
Almanya’ya taşıdı.
I.Silezya Okulu
olarak bilinen Şairler Grubu’nun Önderiydi.
Frankfurt an der Oder,
Heidelberg ve Felemenkli Şair Daniel Heinsius’la
tanıştığı Leiden’da Öğrenim gördü. Çeşitli Soylular’ın
Hizmeti’nde Birçok Kent dolaştı. 1625’te, İç Avusturya
Arşidükü Karl Joseph’in Ölümü üzerine yazdığı bir Ağıt
sayesinde Karl Joseph’in Oğlu İmparator II.Ferdinand
tarafından Başşair İlan edildi. 1629’da , Edebiyat
dernekleri’nin en Önemlilerinden Fruchtbringende
Gesellschaft’a (Verimli Dernek) Kabul edildi. 1630’da
Paris’e giderek Felemenkli Şair, Hukukçu ve Klasik Çağ Bilgini
Hugo Grotius’la tanıştı. 1635’den Ölümüne kadar
Danzig’de, Polonya Kralı IV.Wladyslaw’ın Sarayı’nda
Sekreterlik ve Tarihçilik yaptı. Sağlığında Dönemi’nin en
Büyük Alman Şairi ve en azından Biçimsel Özellikleriyle Alman
şiiri’nin Kurucusu sayılmıştır.
Opitz’in Şiirleri İfade Güzelliği ve
Duygu Yönü’nden pek zengin olmayan Didaktik ve Betimleyici
Eserler’dir. Daha çok da, özenle seçilmiş Temaları ve
İncelikli İşçilikleri’yle Dikkatini çekerler Opitz’in
Gösterişli, Zarif ve Bilgi Yüklü Uslubu 1700ler’in Ortalarına
kadar Alman Şiiri’ne Egemen olmayı sürdürdü. Onun
Eserlerinden esinlenen Şairler, ondan Başarılı oldular.
Opitz
ayrıca Heinsius, Grotius, Seneca ve
Sophokles’ten
çeviriler yapmış, Almanca yazılmış İlk Opera olan Dafne’nin
O.Rinuccuni’ye ait Librettosu’nu kısmen
çevirmiş,Siyasal Romanı (John Barclay’in Argenis’i)
Almanya’ya tanıtmış ve 1000ler’e ait Annolied ile
Sir Philip Sidney’in Arcadia’sının Almanca
Basımları’nı yayına hazırladı (1638).
Eserleri:
-Aristarchus sive de Contemptu Linguae
Teutonicae, (Aristarkhos ve Töton Dili’nin Hor
Görülmesi üzerine) 1617, Bu eser’de Anadili Almanca’yı savundu.
-Buch von der deutschen Poeterey, (Alman
Şiiri’nin Kitabı), Uslup, Ölçü, Uyak ve Dil’in Arılığıyla
ilgili Kuralları ortaya koydu. Alman Şiiri’nin Hece sayısı’na
değil, Sözcük Vurgusu’na dayanması gerektiğini savunarak
Şairler’e Aleksandren Ölçüsü’nü kullanmasını önerir.
-Trostgedichte in Widerwaertigkeit des
Krieges (Savaş’ın İğrençliği’ne Karşı Avuntu Şiirleri),
1633, Hristiyan Ölçülülüğüne vir Övgü’dür.
-Opera poetica,
(Şiirsel Opera), 1646 da yayınlandı.
20 Ağustos 1639’da
Danzig (Bugün Gdansk,Polonya) öldü.
Johann Georg Wachter
1600 lü yıllar
Alman Düşünürü..
Teolog,
Spinoza (1632-1677) Düşmanlığı
ile tanınır. Aynı Yüzyıl’da yaşayan aynı Adı taşıyan
Glaussarium Germanicum Adlı Eserin Yazarıyla
karıştırılmamalı.
Eserleri:
-Yahudilik İçinde Spinozacılık,
-Ahlak Felsefesi’yle Hristiyan Dini’nin
Uyumu,
-Kabala Üstüne Açıklamalar,
Marcus
Suerius Boxhorn
1602-1653
Alman
düşünürü..
Latince yazdı.
Eserleri:
-Institutiones
Politicae,
Conring
1606-1681
Alman
Süşünürü..
Hekim.. Ünlü Hukukçular’dandı. Kendisine Canlı Ansiklopesi
derlerdi. Çeşitli Konular’da 200 den fazla Eseri var. Felsefe
Alanı’nda Aristoteles İncelemeleri’yle bilinir.
Eserleri:
-De
Philosophia Civili,
Johann Clauberg
1622-1665
Alman Düşünürü..
Mistik Protestan.
Teoloji Proföseri.. Ünlü Descartesciler’dendi. ‘Kutsal
Kitap’tan sonra Descartes’inkinden (ö.1650) Üstün bir
Eser tanımıyorum’ derdi.
Platon (ö. MÖ 347) ile
Descartes’i uzlaştırmaya çalıştı.
Eserleri:
-Exerciationes
centrum de cognitione Die et nostri,
-Logico vetus et nova,
Port-Royal Mantıkçılarının başlıca kaynağı olsu.
Jacob Thomasius
1622-1684
Alman Düşünürü..
Leipzig’de Felsefe Profesörü’ydü. Christian
Thomasius’un Babası ve Leibniz’in (1646-1716 )
öğretmeni olmakla Ünlü. İyi bir Felsefe Tarihçisi’ydi.
Aristoteles ile Stoa Öğretisi alanında Uzman sayılır.
Leibniz’in O’na yazdığı birçok Mektup
ayrı bir Değer taşır.
Eserleri:
-Erotemata
Metaphsica,
Skolatiği eleştirdi.
-Felsefe
ve Kilise Tarihi’nin Kaynakları Üstüne,
Silezyalı Angelius
1624-1677
Alman
Düşünürü.. Ozan. Gerçek adı Johannes Scheffler.
Pantesit.. O’na göre Tanrı’nın Özü Aşk’tır. Tanrı’yla İnsan
aynı şeydir, çünkü Tanrı kendisini kendi Gözleriyle
görebilmek için insanlaşmak zorundaydı, yoksa sevemezdi. İnsan
olmadıkça Tanrı da olmaz.
Düşüncelerini çoğunlukla Şiirler halinde yaydı. Bir Şiirinde
şöyle der:’ Ben de Tanrı kadar Büyüyüm, o da benim kadar
Küçük’tür.’
Samuel
Pufendorf
1632-1694
Alman
Düşünürü.. Severinus de Mozambano Takma Adıyla
da yazdı.
Hukuk
Bilgini.. Heidelberg Üniversitesi Hukuk Profesörü’ydü..
Tanrı’nın Keyfi İradesine Bağlı olmayan bir Hukuk ve Ahlak
Savuculuğu yaptı. O’na göre İnsan, Doğal olarak, bir Bencillik
ve İyilikseverlik Birleşimi’dir. Toplumsallık (socialitas)
bu birleşimden doğar ve İnsan’a kendi Çıkarlarına en uygun
olarak Barış’a yardım etmek görevini yükler.
Bu
Düşüncelerinden ötürü kovuşturmaya uğradı ve İsveç’in Lund
Üniversitesi Doğal Hukuk Profesörlüğü’ne geçti.
Eserleri:
-Elementa
Jurisprudentiae Universalis, (Evrensel Hulukun Temel
İlkeleri), Kendisine Büyük ün kazandırdı.
-De
Statu Imperii Germanici, (Germen İmparatorluğunun Durumu),
İmparatorluğu ‘Siyasal Canavar’ olarak niteledi, Kovuşturmaya
uğradı. Takma ad kullanmıştı.
-De Jure
Naturae et Gentium (Doğal Hukuk ve İnsanlar),
En Önemli Eseridir.
-De
Officio Hominis et Civis,
Johann Georg
Reiffenstuel
1641-1703
Alman Teolog.
Bavyera’lıydı. Kapüsan Tarikatı’nın Başpapazı.
Freising’de Profesörlük etti. Teoloji Öğrenimine Yeni bir
Biçim verdi.
Eserleri:
-Ahlaki Teoloji,
Uzun
Yıllar Ders Kitabı olarak okutuldu.
Poiret
1646-1719
Alman
Düşünürü..
Metz’li bir Mistik Teolog.. Hamburg’da Prorestan Papaz’dı.
İlkin
Descartes’e (ö.1650) ve
Locke’a (ö. 1704)
bağlandı. Sonra Mistisizm’e kaydı.
Descartes’in Doğuştan (Fr.Innees) ve
Locke’un
Edinilmiş (Fr.Acquises) Düşüncelerinin yerine
Vahyedilmiş (Fr.Infuses), yani Tanrı’nın Kalb’e ya da Akla
doğdurduğu Düşüncelerini savunan bir Kuram geliştirmeye
çalıştı.
Eserleri:
-Oeconomie
Divine,
7 cilt,
Gerard
Noodt
1647-1725
Alman
Düşünürü..
Uttrecht’de Hukuk Profesörü’ydü.. Leyde Üniversitesi’nde
Rektörlük yaptı. Genellikle Hukuk Konuları, özellikle Doğal
Hukuk Alanı’nda bir çok Eseri var.
Fransızlar Felsefe ile ilgili Söylevlerini derleyerek bir
Kitap meydana getirdiler.
Eserleri:
-Du
Pouvoir des Souverains et de la Liverte de Conscience,
Felsefi Konuşmaları.
Georg
Ernst Stahl
1660-1734
Alman düşünürü..
Prusya Kralı’nın Hekimi ve Halk
Üniversitesi’nde Profesör’dü.. Bir çeşit Animizm’i
savunan Öğretisi Stahlcılık diye anılır.
Kimya’da da ünlü Flojistik’i geliştirdi. Vitalizm de
denen bu İdealist Öğreti’ye göre Hayat bir Dirim
İlkesi’nden doğar. Yani Organik Hayat’ın ilkesi Ruh’tur.
Metafizik Felsefe Sözlükleri’nde Öğretisine Uzun yer ayrılır.
Eserleri:
-Theorica
Medica Vera,
Johann Franz Buddeus
1663-1729
Alman Düşünürü..
Teoloji Profesörü’ydü. Felsefe Tarihi üstündeki
Araştırmalarıyla tanındı.
Ruard
Andala
1665-1722
Alman
düşünürü..
Descartes Felsefesi’ni yorumladı, Teoloji’ye uyguladı ve
savundu. Eserleri
Descartes’i incelemek için bir Kaynak
sayılır.
Eserleri:
-Cartesius
verus Spinozisme eversor et Physicoe experimentalis arcitectus,
-Exersitationes
academicoe,
-Syntagma
theologico-physico-metaphysicum,
Johannes
Albert Fabricius
1668-1736
Alman
Düşünürü.. Johann Albrecht de yazılır.
Teolog ve Bibliograf. Hamburg Akademisi’nde Felsefe
Profesörü’ydü.. Bibliyografya Alanı’nda yazdığı Eserler
Felsefe Tarihi Açısından Büyük Önem taşır. Aşağıdaki 3 Eseri
pek çok basıldı. Felsefe Tarihçileri tarafından ‘Hazine’
diye anılır.
Eserleri:
-Bibliotheca
Graeca, (Grekçe Kitaplığı),
-Bibliotheca
Latina,
-Bibliotheca
Ecelesiastica, (Kilise Kitaplığı),
Johann Georges
Abicht
1672-1740
Alman
Teolog.
Protestan’dı. Özellikle Yahudi Dil ve Felsefesi üstündeki
Araştırmalarıyla Ünlü.
Andreas Ridiger
1673-1731
Alman Düşünürü.. Rudiger de yazılır.
Teolog, Hukukçu, Hekim. Metafiziksel bir Mantık
Geliştirmeye çalıştı.
Eserleri:
-Philosophia Synthetica,
-Philosophia Pragmatica,
Johann
Gottlieb Heinecke
1681-1741
Alman Düşünürü.. Fransızlar Jean
Teophil Heinecke derler. Latince’de Heineccius
yazılır.
Prusya Kralı’nın Danışmanıydı.
Halle Üniveritesi’nde Hukuk ve Felsefe
Profesörü’ydü.. Hukuku Felsefi olarak geliştirmeye çalıştı.
Hukuka Felsefi Yöntemleri uyguladı.
Eserleri:
-Opera, (Bütün Eserleri),
8 cilt,
Johann
Gustav Reinbeck
1682-1741
Alman
Teolog.
Wolff’un Kilise Kurulu’nda Savunmasını yapmakla ünlendi.
O’nun gibi Ateistlik’le suçlandı. Aşağıdaki Eserinde Us’u
savunur.
Eserleri:
-Tanrısal
Gerçekler Üstüne Düşünceler,
Johann Schmauss
1690-1747
Alman Düşünürü..
Göttingen ve Halle Üniversiteleri’nde
Profesör’dü. Hukukçu. Doğal Hukuk üstüne yaptığı
İncelemeler’le ünlendi.
Eserleri:
-Dissertationis
Juris Naturalis,
Israel Gottlieb Canz
1690-1753
Alman Düşünürü..
Teolog.
Leibniz ve
Wolff
Felsefesi’ni izledi. Metafiziği ispatlamak iddiasındaydı.
Johann Peter Reusch
1691-1754
Alman Düşünürü..
Teolog. Jena Üniversitesi’nde Teoloji
Profesörü’ydü.
Leibniz-Wolff
Okulu’na Bağlı. Bir
çok Eseri var.
Georges
Bernard Bilfinger
1693-1750
Alman Düşünürü..Bulffinger de denir.
Leibniz-Wolff
Okulu’nun İzleyicisi.. Bu
Okulun en Ünlü Yayıcıları’ndan. Teolog. Metafizik, Mantık
okuttu.
Johann
Georg Walch
1693-1775
Alman Düşünürü..
Jena’da Filoloji ve Teoloji Profesörü’ydü.
Yazdığı Değerli Sözlüğü ile bilinir. Filoloji ve Teolo,ji
Alanında birçok Eseri vardır.
Eserleri:
-Felsefe Sözlüğü,
-Mantık Tarihi,
Hermann Samuel
Reimarus
1694-1768
Alman düşünürü..
Alman Aydınlanmacıları’ndandır. Rasyonalizm’i
savundu.
Leibniz-Wolff
Okulu izleyicisi. Kant’ın
(ö.1804) Öğretmeniydi. Jena Üniversitesi’nde Teoloji ve
Felsefe Profesörlüğü yaptı. Doğa Bilimleri’ne Yakınlık duydu,
kendine Özgü bir Doğal Teoloji geliştirdi. Ama Eserini
yayınlamaya Cesaret edemedi. Kimi Parçalarını gizlice Ele
geçiren Lessing (1729-1781) yayınladı. Yayın, Teologlar
arasında Büyük Skandal yarattı.
Eserleri:
-Fragmente des Wolfenbüttelschen Ungenannten,
(Yazarı Belli olmayan ve Wolfenbüttel Kitaplığı’nda bulunan
Elyazmaları’ndan Parçalar),
Lessing, Gerçek Adı ‘Doğal
Din’in AnaGgerçekleri’ dir.
-Logic, (Mantık), yay. Oğlu Johann
Reimarus,
-Tanrı’nın ve İnsan Ruhun Varlığı Üstüne,
yay. Johann Reimarus,
Johann Jacob Brucker
1696-1770
Alman Düşünürü.
Bayle, kendisini Felsefe Tarihçili’ğinin
Babası sayar. Bu Alan’da Bilimsel Araştırmalar’a girişmiş ilk
Düşünür.