BÜYÜK BUGÜN /Rûmî Çevrim

I-

Medine Sonra‘sı Şarq ve Erken Garb

 

I1/II

GARB SKOLASTİĞİ

Bacon’a Dek Erken Batı Düşünce‘si

Nominalizm, Realizm, Konseptualizm, Dominiken ve Fransisken Tarikatları

Sorbonne Üniversitesi,

(Bizans, İngiliz, İrlandalı, Fransız, İtalyan, İskoç, İspanyol,)

 

            Fecr Waqt‘i

 

0675-0735    Venerabilis Bede                           İngiliz             Katolik Tarihçi

0735-0806    Albinus-Flaccus Alcuin               İngiliz             Palantina Akademi‘si Kurucu‘su

0738-0818           Theophanes, Aziz                                              Bizans

0759-0826           Studites Theodoros                               Bizans

 

            Duha Waqt‘i

 

0815-0877    Johannes Scotus Eriugena        İrlandalı         Ortaçağ Skolastiği’nin Kurucu‘su

0820-0895    Photios                                             Bizans

0845-0940              Isaac Israeli ben Salomon                                     Bak:Zımmiler I

0892-0942              Said ibnu Yakub el-Fayyumi                                  Bak:Zımmiler I

0900lü Yıllar           Salih ibnu Abdulkudüs                                          Bak:Zımmiler I

0900lü Yıllar           Suidas                                                   Bizans

0929-0972    Lietprand de Cremone                 Fransız          Piskopos

0940-1003    Gerbert  von Aurillac                    Fransız          Papa

0955-1020    Aelfric                                               İngiliz             Teolog

0998-1088    Pierre Beranger de Tours           Fransız          Uscu Teolog

10??-1107              Daimbert                                                               Bak :Latin Qudüs’ü               

10??-1121    Champeauxlu Guillaume             Fransız          Realist Piskopos

10??-1130    Adalard                                             İngiliz             Arapça Çevirmeni

10??-1131              II.Baudouin                                                          Bak :Latin Qudüs’ü

1000li Yıllar            Bahya ibnu Yusuf ibnu Pakuda                              Bak:Zımmiler I

1000li Yıllar            İtalos İoannes                                         Bizans

1000li Yıllar   Pierre Beranger                             Fransız          Abaelardus’un Öğrenci’si

1005-1089    Lanfranc                                          İtalyan            Başpiskopos, Skolastik

1018-1078              Mikhail Psellos                                        Bizans

1021-1069              ibnu Cebirol                                                           Bak:Zımmiler I

1033-1109    Saint Anselmus (Anselme)         İtalyan            Skolastik, Platoncu Gerçekçi

1035-1099              Urbanus                                                                Bak :Latin Qudüs’ü

1041-1105              Raimond IV                                                           Bak :Latin Qudüs’ü

1050-1112    Joane Roscelin                              Fransız          Nominalist Papaz

1050-1115              Pierre L’ermite                                                     Bak :Latin Qudüs’ü               

1054-1134              Robert,II                                                                Bak :Latin Qudüs’ü

1056-1134    Hildebert, Lavardin’li                     Skolastik Ahlakcı

1058-1118              I.Baudouin                                                           Bak :Latin Qudüs’ü

1060-1100              Godefroi de Bouillion                                          Bak :Latin Qudüs’ü

1060-1103    Von Lautenbach Manegold          Bak:Ortaçağ’dan Dialektiğe             

1065-1111              Robert,II                                                                Bak :Latin Qudüs’ü

1065-1136              Abraham bar Hiyya                                              Bak:Zımmiler I

1070-1124    Bernard de Charthes                   Fransız          Platoncu, Panteist

1076-1154    Gilbert de la Porree                      Fransız          Panteist Skolastik Papaz

1079-1142    Petrus Abaelardus                        Fransız          Konseptüalist

1080-11                  Hugues de Payens                                               Bak :Latin Qudüs’ü

1090-1153    Saint De Clairvaux Benard         Fransız          Benardusçülük Tarikat‘ı

1092-1143              V.Foulques                                                           Bak :Latin Qudüs’ü

1092-1167              Aben Ezra                                                             Bak:Zımmiler I

1096-1141    Hugues de Saint-Victor                  Bak:Ortaçağ’dan Dialektiğe

1099-1149              Raimond                                                               Bak :Latin Qudüs’ü               

 

            Zuhr’a Doğru :

 

1???-1154    Robert Pulleyn                               İngiliz             Bağımsız Hristiyan Filozof

1???-1154    Gilbert de la Porree                      Fransız          Abaelarduscu Panteist Şanölye

1???-1164    Petrus Lombardus                        Fransız          Piskopos

1???-1173    Robert, Melun’lu                            İngiliz             Papaz

1???-1174    Richard de Saint-Victor               İskoç               Papaz, Teolog

1???-1268    Thomas, York’lu                            İngiliz             Teolog, Metafizik Derlemeci

1000-1100lü Yıllar Anselme, Laon’lu                Fransız          İncil-Tevrat Yorumcusu

11??-1192?            Montferrat’lı Conrad                                            Bak :Latin Qudüs’ü               

11??-1207    De Bene Amaury                           Fransız          Panteist Hristiyan

11??-1219              Pierre de Courtenay                                            Bak :Latin Qudüs’ü

11??-1226    Saint Francesco                                                    Papaz, Fransisken Tarikat‘ı

11??-1228              Robert                                                                   Bak :Latin Qudüs’ü

1100-1155    Arnaud de Brescia                        İtalyan            Reformist Teolog

1100lü Yıllar Adelger                                                                    Teolog

1100lü Yıllar Dominicus Gundissalinus          İspanyol         Arapça Çevirmen

1100lü Yıllar           Theophylaktos                                        Erken Garb Düşüncesi

1110-1180              Abraham ibnu David Halevi                                  Bak:Zımmiler

1114-1202    Alain, de Lille                                  Fransız          Teolog,Tarihçi

1115-1180    John, Salisbury’li                           İngiliz             Skolastik Piskopos

1129-1194              Guy,Lusignanlı                                                    Bak :Latin Qudüs’ü

1131-1162              III.Baudouin                                                         Bak :Latin Qudüs’ü

1135-1204              Musa ibnu Meymun el-İsraili                                 Bak:Zımmiler I

1140-1187              Raimond III                                                           Bak :Latin Qudüs’ü

1140-1217    Pierre Valdo                                    Fransız          Teolog, Valdocu Tüccar

1150-1213              Geoffroi de Villehardouin                                    Bak :Latin Qudüs’ü

1156-1222              Raimond VI                                                           Bak :Latin Qudüs’ü

1157-1199              Richard,I                                                               Bak :Latin Qudüs’ü

1160-1190              Sybel                                                                     Bak :Latin Qudüs’ü               

1161-1185              IV.Baudouin                                                         Bak :Latin Qudüs’ü

1170-1221    Saint Dominicus                            İspanyol,        Papaz, Dominiken Tarikatı

1172-1205              I.Baudouin                                                           Bak :Latin Qudüs’ü

1175-1232    Michael Scot                                   İskoç               İbnu Rüşd Çevirmeni

1175-1245    De Hales Alexandre                      İngiliz             Teolog

1175-1253    Robert Grosseteste                      İngiliz             Piskopos, Aristoteles Çevirmen‘i

1177-1186              V.Baudouin                                                          Bak :Latin Qudüs’ü

1190-1264    Vincent de Beauvais                    Fransız          Papaz, Konseptüalist

1197-1249              Raimond VII                                                          Bak :Latin Qudüs’ü

1200-1280    De Bollstaedt Albert                        Bak:Ortaçağ’dan Dialektiğe

1200lü Yıllar Pierre d’Auvergne                         Fransız          Thomascı

1200lü Yıllar Ristoro, Arezzo’lu                          İtalyan            Doğa Bilgin‘i, Kozmograf Papaz

1200lü Yıllar Vilanova’lı Arnold                          İtalyan            Simyacı

1201-1274    Robert de Sorbon                         Fransız          Başpiskopos

1208-1265              Simon de Montfort                                Bak :Latin Qudüs’ü

1217-1273              II.Baudouin                                                          Bak :Latin Qudüs’ü

 

Karanlık Çağlar’da Toplumsal Düzen

            Şehirler

            Kır

            Karanlık Çağlar’ın Siyâsal Târih’i

            Carolinge Rönesans’ı

            Feodal Mülkiyet Evrim’i

            Köylü Özgürlüğü’nün Şartlar’ı

            Köylü Direniş’i

            Ortaçağlar’da Avrupa Harita’sı

            Yeni Devletler

 

 

 

 

 

Karanlık Çağlar‘da Toplumsal Düzen

 

            ‘Karanlık Çağlar’ Hayat Tarzı‘na olmaktan çok Târihçiliğe ait bir Niteleme. 500-800lü Yıllar arasında yaşayan İnsanlar‘ın içinde yaşadığı Karanlığa değil, Târihçiler’in bu Dönem haqqında Bilgilenmeleri‘ni engelleyen Karanlığa İşâret ediyor. Şehir Hayâtı‘nın ve Siyâsal Kurumlar‘ın en az Sürekliliğe uğradığı İtalya’da bile, 568’de başlayan Lombradlar İstilâsı‘nın ardından Yazılı bir Kültür‘ün Varlığı‘na dâir Bütün İzler silindi. Gerçi Lombardlar çok kısa bir Süre‘de, İtalya’da İmparatorluk Târihi‘nin kendilerine sunduğu İmkanlar‘dan yararlanmaya başladılar ve 643’te  Lombard Krallığı’nın ilk Yazılı Yasa‘sı yayınlandı. Ama bu, Yasalar‘ın yansıttığı İtalya’da yüzyıllar‘dır şekillenmekte olan Hayat Tarzı‘na alabildiğince Yabancı bir Toplumsal Düzen‘di. Yasalar‘ın Merkezi‘nde Wergild’e[1] ilişkin Düzenlemeler yer alıyordu. Dahası, bu Düzenlemeler başlıca Geçim Kaynağı Talan ve Haywancılık olan, Tarım‘ı kısmen horgören Göçebe bir Toplum‘un Değerleri‘ni yansıtıyordu. Çitler‘in bir Haywan‘ı Yaralaması‘nın, At Nalı‘nın yolaçtığı, Hâmile bir İneği Öldürme‘nin, bir Yular çalma‘nın, bir başkasının Hayvanı‘na Sokak‘ta ya da Yabancı bir Tarla‘da Zarar vermenin, bir Yaban Domuzu‘nu Çalma‘nın Cezâlar‘ı Ayrıntılı olarak belirlenmişti. Bu Toplum‘da, bir Domuz Çobanı‘nın Wergild’i, kendi Toprakları‘na Sâhip bir Köylünü‘nkinden 2 kat daha fazla‘ydı.

            568’de Lombard İstila‘sı İtalya’da başladığında Batı İmparatorluğu’nun birçok başka Alanı‘nda Üstyapı Kurumları‘nın Cermenler Tarafı‘ndan dönüştürülmesi Sürec‘i en azından bir Yüzyıl kat‘etmiş bulunuyordu.

            439 da Vandallar Kartaca’ya girmişlerdi.

            476’da Clovis, Kuzey Galya’da Franklar‘ın Merovenj Krallığı’nı Roma Orduları‘nı değil, başka bir Cermen Qabileler Konfederasyonu‘nu, Burgundlar’ı yenerek kurdu. Kuşkusuz yerleştikleri Yöre‘nin Roma’nın Merkezi‘nden Uzaklığı‘na bağlı olarak Cermenler’in Toplumsal Hayat üzerindeki Etkiler‘i de Farqlı oluyordu. Yine de bazı Genellemeler yapmak Mümkün. Ne İtalya’daki Lombard Krallığı’nda, ne Galya’daki[2]  Merovenj Krallığı’nda, Merkezi İqtidar‘ın Masraflar‘ı Roma’da olduğu gibi, Vergilendirme Yolu‘yla karşılanıyordu. Cermenler’le birlikte Vergi‘nin gerektirdiği Bürokrasi’nin yerini, bütün Ortaçağlar’a Damgası‘nı vuracak Yeni bir İlişki Tarzı, Vassallık İlişki‘si alıyordu. Sözkonusu İlişki 800 ve 900lü Yıllar‘da alacağı Klasik Biçimi‘nde, Askerî Hizmet Yükümlülüğü[3] Karşısı‘nda Toprak Bağışı‘nı[4] içeriyordu. Yine Klasik Biçimi‘nde, Fief üzerinde Vassal’ın Egemenliği Mutlaq‘tı; kendisine bağışlanan yalnızca Artı-Ürün‘ü Haspetme Haqq‘ı değil, aynı zaman‘da Yargı Yetkisi‘ydi de. Ancak 500-800lü Yıllar arasında kurulan Vassallık İlişkileri‘nde bütün bu Unsurlar her Zaman birarada bulunmuyorlardı. Örneğin Anglo-Sakson İngiltere’de Fief’lerin beraberinde Askerî Yükümlülük de getirmesi Geleneği hiçbir zaman Yaygın olarak kurumsallaşmadı. Kısmen bu yüzden İngiltere’de, Viking Tehdidi‘nin Merkezileşme Doğrultusu‘ndaki Baskıları‘na Karşın hiçbir zaman Norman İstilâsı’ndan (1066) önce Qıtadakiler‘e benzer Ölçek‘te Merkezîleşmiş bir Kraliyet kurulamadı.

            Bütün bunlar Üstyapı’da, Dewlet‘in Örgütlenmesi Düzeyi‘nde Meydâna gelmiş Değişiklikler.. Eyâletler‘i İstilâ eden Cermen Orduları‘nın Büyüklüğü‘nün Ortalama 20.000 Kişi Ciwârı‘nda olduğu Tahmin ediliyor. Bir diğer Tahmin‘e göre, 500‘de Nufus‘u 16 Milyon olan Batı Eyâletleri‘nde ‘Barbarlar’ın Toplam‘ı 1 Milyon‘u geçmiyordu.  Yalnızca Örgütsel Yetenekler‘i bakımından değil Sayısal olarak da, Cermenler kendilerini Egemen bir Sınıf olarak kuramayacak kadar Cılız‘dılar.  Üstelik İstilâlar‘ın gerçekleştiği Yıllar‘da Rhen-ötesi  Ormanları‘nın ‘İlkel’ Eşitlikçiliği’ni çoktan geride bırakmışlardı. Lombard Kral‘ı Rothari’nin 643’teki Büyük Ölçü‘de İstilâ Önce‘si Şartları‘nı yansıtan Yasa‘sı, 3 Tür İnsan‘dan Söz ediyordu:

            Özgür İnsan, Aldius ve Köle.

            Aldius’un tam olarak nasıl çevrilmesi gerektiği Bugün hâla bir Tartışma Konu‘su ama bu Terim‘in kapsadığı İnsanlar‘ın, 1-2 Kuşak İçerisi‘nde, Son Dönemler‘de Statüsü alabildiğine muğlaklaştırılmış olan İmparatorluk Köylülüğü’yle kaynaşmış olduğu Tahmin ediliyor. Cermenler, her nekadar yeni bir Siyâsal Egemenlik Biçim‘i yarattıysa da, Karanlık Çağlar Dönemi‘nde Yeni bir Egemen Sınıf oluşturmadılar. Qabileler‘in ayrışmakta olan Yapı‘sı, İmparatorluğun Senatörler‘le Köylüler arasında kutuplaşmış olan Yapısı‘na eklemlendi. ‘Akıncı Beyleri’ Toprak Sâhib‘i oldu; Askerler‘i (Aldii) de Köylü..

            Kır‘daki Üretim İlişkileri‘nin bu Sürekliliği Üretim Süreci‘ne de yansıdı. Yazı‘nın ve Roma’nın  Yüksek Kültürü‘nün Bütün İzler‘i silinirken, Maddî Kültür‘ü Kesintisiz bir Biçim‘de genişletmeye Dewâm etti. Pax Romana Sırası‘nda Francia’da Bağcılık ve Şarap Üretim‘i, Güney’in Ovaları[5] ile Sınırlı‘ydı. Bu Faaliyetler‘in 200lü Yıllar Krizi‘ne rağmen yaygınlaştığı anlaşılıyor. Pagan İmparator Galya Komutanlığı Sırası‘nda Paris Yöresi‘nde, Bordeaux’da ve Moselle Kıyıları‘nda gördüğü Bağlar‘dan sözediyor. 800lü Yıllar‘a varıldığında Brandenburg Prensleri’nin Toprakları‘nda bile Şarap üretiliyordu.

 

Şehirler:

 

            Barbar İstilalar‘ı karşısında kır’a kıyasla, Antik Çağlar boyunca bir Tüketim birimi olmanın ötesine geçemeyen Şehirler‘in yitirecek çok daha fazla Şey‘i vardı. Bu, yalnızca Kır‘dan gaspettikleri Artı-ürün’den İbâret değildi. Yazılı Târih boyunca İtalya’nın en Verimli Yöre‘si olagelmiş Po Wâdisi’ndeki Brescello önce 586’da, sonra 603’te yakılıp yıkıldı; sonra birkaç Yüzyıl boyunca yeniden İskan edilmedi. Buna rağmen Batı’da Şehirler‘de de, Barbarlar‘ı hoş karşılamayanlar çıktı. Dönem‘in en Ünlü Waqanüvistleri‘nden Tours’lu Gregoire’ın anlattığına göre, Kuşatma altındaki Vienne’de İş‘ten kovulan bir  Zanaatkar, Barbarlar‘a giderek, Şehr‘in  Kanalizasyonu‘nun Surlar dışındaki Çıkışı‘nın yerini onlara göstermiş ve böylelikle Şehr‘in düşmesini sağlamıştı. Bu Zanaatkarlar‘ın Davranışı‘nın Tipik olduğunu söyleyebilecek Veriler yok.

            Başka bir Şehir‘de, Pavia’da İnsanlar Çare‘yi Dağlar‘a kaçmakta bulmuşlar; Açlık‘tan ‘otlamak’ Zorunda kalmışlardı. Kaçtıkları Lombard’lar olduğu kadar, 500lü Yıllar boyunca Batı’yı  kasıp kavuran Weba‘ydı. Kuşkusuz bu tür Tepkiler, Şehirler‘in daha sonraki şekillenmelerine Katkı‘da bulunan Tepkiler değildi. Bu bağlam‘da daha çok Etkili olan Coğrafya ya da başka bir değişle İmparatorluk Geçmişi‘nin Nüfuz etmişlik Derecesi‘ydi. Bu Kıstas Temel olarak alındığında, Yapay olarak da olsa, 4 Farqlı Bölge‘yi ayırdetmek mümkün.

1.Şehirlilik Geleneği‘nin en Diri olduğu İtalya’nın kendisi. Karanlık Çağlar boyunca bile Toprak Sâhipleri’nin önemli bir Bölümü‘nün Şehirler‘de yaşadığı anlaşılıyor. Örneğin 700lü Yıllar‘a varıldığında Lucca’nın Hinterland’ındaki  Topraklar‘ın neredeyse Tamamı‘nı Kontrol eden 20 Küsür Toprak Sâhibi‘nin yaklaşık yarısı Şehir‘de yaşıyordu.

2.Bölge ya da Kuşağı ise, İtalya dışında kalan ancak Akdeniz’in Ticâreti‘nden yararlanan Şehirler oluşturuyordu: Özellikle de Güney Galya[6] Bu Bölge‘yi  İtalya’dan ayırdeden belki en Önemli 2 Özellik, Toprak Sâhipleri‘nin burada Şehr‘i terketme Eğilimi‘nin çok daha ileri Boyutlar‘a varmış olması ve Hristiyanlığın  kendisini kurumsallaştırma Biçimi‘ydi.  Her 2 Bölge‘de de Şehr‘in Gelişme Doğrultusu, Çift-Merkezlilik Yönü‘ndeydi. İtalya’da Katedraller, İmar Faaliyetleri‘nin zaten belli bir Doygunluğa ulaşmış olduğu İmparatorluğun son Dönemleri‘nde, Şehr‘in Merkezi‘nde değil Çeperi‘nde İnşa edilmişlerdi. Barbar Krallar Çağı‘nda Şehir Meclis‘i[7] Varlığı‘nı yitirmesi ile birlikte, Capitol de[8] Önemi‘ni yitirmeye başladı. Ticârî Merkez - ya da pazar- Katedral’in Çevresi‘nde, Surlar‘ın Kıyısı‘nda ya da ötesinde kurulur oldu. Yine de bu yöreler‘de Capitol’ler kimi zaman Barbar Kraliyetler‘in Merkezi olarak, kimi zaman Metruk Yapılar hâlinde Şehr‘in yitirilmiş Siyâsal Özerkliği‘ni çağrıştırmaya Dewâm eden bir Anı olarak varlıklarını sürdürdüler.

            Galya’da Katedraller Şehr‘in Merkezi‘ne İnşa edilmişlerdi. Ticâret Merkezler‘i –Tüccârlar‘ın Şehirler‘i ‘wik’ler- onların Çevresi‘nde değil, kendilerine Şehir Çevresi‘nde Toprak edinmiş Manastırlar‘ın Çevresi‘nde ürediler. Belki de Manastırlar‘ın Başkeşişler‘i Azami Nufus‘a, Piskoposlar‘dan kaynaklanacak Asgarî Müdahale‘yle Hitap etmek istedikleri için.. Ama Galya’da Manastırlar‘ın Toprak Tasarruf Biçimleri‘nin İfâde‘si olan le ville’yle, Roma Geçmişi‘ni simgeleyen Citte birbirlerinden, İtalya’da olduğundan çok daha Kesin Çizgiler‘le ayrıldı.

            3.Bölge Sınırlar‘dı; Rhen ve Tuna Boylar‘ı, Britanya ve Balkanlar.. Buralarda terkedilen Şehirler‘in Sayı‘sı çok daha fazla‘ydı. Ama Yeni Şehirler de kuruldu. İmparatorluğun Anısı‘nı taşımakla birlikte Capitol’den ve Katedral’den yoksun Şehirler. Bu şehirler‘in İmparatorluk Geçmişi‘yle  İlişkisi‘ni kurmak çok daha Zor..

            Ama ister İtalya’da kurulmuş olsun, ister Galya ya da Tuna Boyları‘nda, bütün bu Şehirler‘in Ortak denebilecek bir Gelişme  Doğrultu‘su vardı. Antik Şehir bir Tüketim Birimi‘ydi; Varlığı‘nı o güne kadar geliştirilmiş en Mükemmel Örgütlenme‘ye Borçlu olan bir Yüketim Birim‘i.. Cermenler‘in sona erdirdikleri bu Örgütlülük oldu. Onların İstilası‘ndan sonra, ister İtalya’da, ister Galya’da, ister Tuna Boyları‘nda olsun Şehr‘in Varlığı‘nı bir Tüketim Birim‘i olarak sürdürmesi imkansızlaştı. Örneğin Şehirlilik Gelenekleri‘nin en Diri kaldığı İtalya’da bile Tapınaklar Mermerler‘i için yağmalanmaya başladı. Carrara’daki  Mermer Yatakları işletilmez oldu. Bu öyle bir Kerte‘ye vardı ki, Roma ile Carrara arasında yeralan en Önemli Merkez, Luni terkedildi.

            Kuşkusuz Karanlık Çağlar boyunca Şehirleşme‘nin Dinamiği‘ni belirleyen yegane dinamik Roma’nın Anı‘sı değildi. Ondan çok uzak‘ta, Elbe’nin ve Baltık Denizi’nin Kıyısı‘nda da Pazarlar kuruldu ve bu Pazarlar‘dan Ortaçağlar’ın en Önemli Ticârî Merkezler‘i doğdu: Baltık Denizi’nin Şehir Dewletler‘i; Hanse’ler.. Yeni doğan bu Şehirler‘in en önemli Özelliği Roma’nın Geçmişi‘nden çok daha dolaylı bir Biçim‘de etkilenerek ortaya çıkmış olmalarıydı.

 

Kır:

 

            Barbar İstilaları‘nın Köylülüğe Başlangıç‘ta, çok kısa süren bir Özgürleşme Dönem‘i sağlamış olduğu anlaşılıyor. Büyük  Latifundiumları oluşturan Parseller‘in Çevresi‘nde, sırf Toprağı İşleme‘nin Gerekler‘i gözetilerek, Köleler yaratılmış, Yapay Yerleşimler  Yerleri‘ni Köy ve Mezralar‘a[9] bırakmıştı.  Köylülüğün Serfleşmesi‘nin Büyük Ölçü‘de tamamlandığı 900lü Yıllar‘da bile, tek tek Köylüler‘in Tarlaları‘nı, Köyü‘nse, Ortak Mülkiyet altında tuttuğu Topraklar‘ı ve Otlağını koruyabildiği bu Yerleşimler, özellikle Dağlık Yöreler‘de Varlıkları‘nı koruyabildi.

            Ancak Merkezî Dewlet İşlevleri‘nin çoğunun ortadan kalkmış olması, neredeyse Sürekli bir Savaş Hali‘nin kurumsallaşması Anlamı‘na geliyordu. Serflik İlişki‘si, tıpkı Vassallık gibi 500-800lü Yıllar arasında adım adım İnşa edildi. Toprağı işleyenlerin, işledikleri Toprağa Colonus Bağımlı kılınması daha İmparatorluğun son Dönemleri‘nde gerçekleşmişti. Gerçi İstilalar Roma Huququ‘nun Colonii üzerindeki Baskısı‘nı nisbeten azaltmıştı ama Huquq‘un yerini Kılıç almıştı.

            Kendisini silahlandırmayan Köylüler‘in kendilerini ya da Toprakları‘nı koruması İmkansız‘dı.[10] Bu Şartlar‘da Köylüler Silah kullanabilecek, bir Ordu ya da Çete‘yi besleyebilecek  Genişlik‘te Topraklar‘a Sâhip Senator ya da Cermen Soyluları‘nın  koruması altına giriyor; onun ‘Adamı’ oluyordu.  İdeolojik Düzey‘de bu İlişki‘nin tamamen Gönüllü olarak kurulduğu farz‘ediliyordu. Zaten kimin Senyör‘ü yoktu ki?’ tıpkı bir Senyör‘ün Kral‘ın Vassal’ı olduğunda  ona Askerî Hizmet  Borçlu olması gibi, bu şekilde Koruma altına giren Köylü de Senyör‘e Hizmet, ancak bu kez en Önemli‘si Toprakları‘nda çalışmak olan Çeşitli Angaryalar Biçimi‘ni alacak bir Hizmet borçlanmış oluyordu. Kuşkusuz, Gönüllü diye Tarif edilen bu İlişki‘nin kurulması, çoğu zaman Anarşik Olaylar‘la, İsyanlar‘la kesilen, Köylülüğün Açık ve Örtük Direnci‘yle karşılaşan uzun bir Süreç boyunca kuruldu. Serflik İlişkisi‘nin aldığı Somut biçim ve içinde yaşandığı Toprak Mülkiyet Tarz‘ı Yöre‘den Yöre‘ye Büyük bir Çeşitlilik göstermekle birlikte, Ortaçağlar’ın  tipik Toprak Mülkiyet Tarz‘ı Kilise‘nin Çevresi‘ndeki Arazi, Toplu ya da Dağınık Birimler halinde Çeşitli Köyler‘e dağıtılmış halde bulunurdu. Parseller‘den bir kısmı ve özellikle de Otlaklar Köy‘ün Ortak Mülkiyeti‘ndeyken, ekilebilir Parseller‘in bir kısmı Mâlikhane Tarla‘sı sayılır, bir kısmı ise Köylüler‘in kendi Geçmişi‘ne hasr‘edilirdi. Çoğu zaman Toprak Sâhibi yetiştirlecek Ürünler‘i[11] seçer, Arazi‘si üstünde yaşayan Cemaat‘ın kendine Yeterliliği sağlayacak İnşaatlar ve Atölyeler‘in Yapım‘ı Konusu‘nda bizzat Qarar verir ve Tebaları‘nı bu yönde işe koşardı.

            Mâlikane Arazi‘si üzerindeki hemen her Kategori‘den[12] İnsan bulunurdu. Mâlikane‘nin Sâhib‘i, Senyör, Zaman içerisinde her Mülk‘ü üzerindeki her tür‘den İnsan ve Varlık Türleri üzerinde Söz Sâhibi hâline geldi: Evler, Köylü Toprakları, Kiliseler ve Kamu İşleri.. Charlamagne Dönemi‘nde Mâlikaneler ‘immunitas’ (Bağışıklık) Haqqı‘yla Taltif edilerek Kamu Yükümleri‘nden Muaf tutuldular. Bu onları Eski Roma İmparator’un Hazine‘si, Kilise ve Senatörler‘in Sâhip oldukları Ayrıcalıklar‘a benzer bir Güç‘le donatıyordu. Ancak Franklar‘ın verdikleri Bağışıklık Roma’da dahi bulunmayan Ek Ayrıcalıklar‘ı da içeriyordu: Bölge‘ye Serbest Giriş‘in yasaklanması, Artığa ve Mülk‘e[13] Zorla El  koyma ve Güç Kullanma Haqq‘ı..

            ‘Immunitas’ haqqına Bağlı olan ve bazı Ek Siyâsal Ayrıcalık‘la güçlendirilen Huquqî Ayrıcalıklar zamanla Mâlikane Sâhibi‘ne yalnızca Altlar‘ı ve Özgür olmayanlar üzerinde değil, Serbest çalışanlar ve Özgür Köylüler üzerinde de Söz Sâhibi olma Haqqı‘nı verecek şekilde genişletilerek Eski Cermen Örfler Huququ‘nun Temeli‘ni oluşturan Kişisel Bağımlılık ve Hizmet İlişkileri‘ni oluşturmuştu. Serfleşme Süreci‘ni hızlandıran ve Toprağa Bağlılık Çerçevesi‘nde güçlendirilen bu Gelişme‘yle, Tebalar Mâlikane Sâhibi‘ne, yani Derebeyi‘ne Kişisel İlişkiler‘le bağlandılar: Senyör‘ün onları koruma Yükümü‘ne karşılık, Angarya ve Zor‘a dayalı Çalışma Temeli‘nde gelişen bir Emek Süreci‘nin hızlandırılması bunun en önemli Sonuçları‘ndan biri oldu. Ancak Karanlık Çağlar boyunca Köylülüğün Hayatı‘nı etkileyen en önemli Faktörler‘den biri serfleşmeydiyse, bir ikincisi de Teknolojik Donanım‘daki Dönüşüm‘dü. Su Değirmeni Klasik Çağlar’da bilinmekle zaten  yalnızca Galya‘da ve burada da sınırlı bazı İşlevler [14]için kullanılıyordu. Lombard’ların hemen arkasından İtalya’ya giren Su Değirmenleri hızla yaygınlaştı; öyle ki Karanlık Çağlar‘ın Sonu‘nda hemen hemen her Köy‘de bir Su Değirmeni vardı.

            „2.Önemli bir  Değişiklik Sabanlar‘ın Yapısı‘nda Meydâna geldi. Saban Klasik Çağlar boyunca hiç Dönüşüm geçirmemişti. Hesiodos’un (MÖ.800) de Tarif etmiş olduğu Saban‘la 500lü Yıllar‘ın Köylüsü‘nün kullandığı Araç, Temel İlkeleri bakımından aynı Araç‘tılar.  Tek bir Hayvan ya da İnsan tarafından çekilebilecek kadar Hafif, Toprağın ancak Yüzeyi‘ni eşeleyen, dolayısıyla Ayrık Otları‘nı Kökü‘nden temizlemeyen Hafif Saban. Ortaçağlar‘da ise, genellikle 2 Öküz‘den oluşan bir takım Hayvan‘la çekilen, Toprağı kazmak için bir Bıçak‘la ve Tohumlar‘ı kaldırılmış Toprağın Derinleri‘ne gömmek için Özel bir Düzenek‘le Tahkim edilmiş Ağır Saban neredeyse evrenselleşti. Ağır  Saban‘ın benimsenmesinin Toplumsal Yapı üzerinde de Dönüştürücü Etkiler‘i oldu. Hafif Saban edinmenin gerektirdiği Masraflar‘ı Birey ya da Hâne Halqı Ölçeğinde karşılamak mümkünken, Ağır Saban‘a koşulacak Öküzler‘i tek bir Âile‘nin satın alabilmesi, genellikle Mümkün değildi. Dolayısıyla Ortaçağlar’da Saban genellikle Köy Cemaat‘i tarafından alınır, Cemaat‘in Ortak Mülkiyeti‘nde kalır ve Tarla Sürüm‘ü de İmece Usulü‘yle yapılırdı.

 

Karanlık Çağlar‘ın Siyâsal Târih‘i:

 

            511 de Clovis, arkasında Roma Egemenliği‘nden ayrılmış, kendi Wassalları tarafından yönetilen Frank Qabileleri‘nin yerleştirildiği Geniş bir Bölge bırakmıştı.

            Pirene Bölgesi‘nin de Vizigot Egemenliği’nden alınmasından sonra - 500lü Yıllar‘da-, daha sonra Fransa olacak Topraklar‘ın Büyük Bölüm‘ü ilk kez, İsmen de olsa tek bir Siyasal Rejim altında bütünleştirilmiş oluyordu.  Diğer Barbar Şefler‘in aksine Clovis, Cermenler‘in Tercih ettiği Ariusculuğu değil, Roma Kilisesi’nin Resmî İnancı‘nı benimsemişti. Böylelikle, Kraliyet ile Kilise arasında Yüzyıllar Boyu sürecek bir İttifaq‘ın Temelleri atılmış oldu. Gerçi Klasik Kültür‘ü taşıyan Seçkin Şehirli Sınıflar, daha Başlangıç‘tan beri gerektirdiğinde Barbarlar‘la İşbirliği yapmaktan kaçınmamışlardı ama daha İmparatorluk Dönemi‘nin Sonu‘nda bile Kilise, Sâhip olduğu Toprak Miktar‘ı ve Servet Bakımı‘ndan bu Sınıflar‘ın en Önemli Bileşenleri‘nin birini oluşturuyordu. Diğer yandan, Kilise, Roma Dewlet Aygıtı‘nın  nasıl işlediği Konusu‘nda da en Örgütlü Teorik ve Pratik Bilgiler‘e Sâhip olan Kurum‘du. Kuşkusuz, Sözkonusu İttifaq, Kilise’yi de Köklü bir şekilde dönüştürdü. Papalık değilse de, Francia’daki Kiliseler Dewlet Karşısı‘ndaki Özerklikleri‘ni, İmparatorluk Dönemi‘nde hiçbir zaman yitirmemiş oldukları kadar yitirdiler; Kraliyet‘in birer Organ‘ı hâline geldiler. Merovenj Krallar‘ı Dönemi‘nde, Hânedan’a Mensup, ‘Yeğenler’ kimi zaman birden fazla Piskoposluk ve Başpiskoposluğa bizzat Kral Tarafı‘ndan Tâyin edilebiliyordu.

            Daha Roma’nın Feth‘i ile sonuçlanacak Akınlar başlamadan önce, Cermen Toplumlar‘ın 3lü bir Statü ayrışması gerçekleşmişti: Soylu Kesim‘in Atalar‘ı Tanrılar’a dayanıyordu.

            Hiyerarşi‘de bir alt Basamak‘ta bulunan ‘Özgür’ Klan Üyeler‘i ise yine de Silah taşıma, ve Siyâsi Qararlar‘a Katılma Haqları‘na Sâhiptiler; Nufus‘un Büyük Çoğunluğu bunlardan oluşuyordu.

            3.Basamak‘ta ise, Savaşlar Sırası‘nda Komşu Qabileler‘den getirilmiş libertii (Azadlılar) denilen Yarı-Özgürler geliyordu.

            Her türlü Statü Ayrım‘ı dışında bırakılmış ‘Köleler’ ise Savaş Esirleri‘nden, Özgür doğmamış olanlardan ve ‘Kumar’ Borçları‘nı yerine getirmemişlerden oluşmaktaydı.

            614 de II.Clothaire kendi Adı‘yla yayınladığı bir Ferman‘la, kendisini ‘Soylular Kardeşliği’nin Bağları‘ndan kurtardığını İlan etti.  Bu Ferman‘a göre artık, Soylu Sınıflar arasından Dewlet’e Hizmet edecek olanları seçme, onlara Toprak dağıtma ve Egemen kılma Haqq‘ı artık Kral’a aitti. Ancak ne bu Ferman, ne de Kilise ile kurulan İttifaq Feodal Düzen‘in Tipik Özelliği olan İqtidar‘ın parçalanması, bölünmesi Süreci‘ni engellemeye yetti.

            629-639 arasında I.Dagobert Dönemi‘nde , zaten  Kraliyet’in ilk Günleri‘nden beri sürmekte olan Soyluluk ile Kral arasındaki Mücâdele yeniden hız kazandı. Geçici bir süre yine Merkezî İqtidar‘ı kurmayı başaran bu Son Merovenj Kral’ın  ardından yeniden Bölünmeler ve Parçalanmalar başgösterdi. Ancak bu Mücâdele‘den Kazançlı çıkan ya da Soylular değil, Cılız Kraliyet Bürokrasisi’nin Tepe Noktası‘nı oluşturan ‘Mabeyncilik’i[15], kendi Ayrıcalıklar‘ı olan Kalıtsal bir Görev‘e dönüştürmüş olan Karolenjler oldu. Bu süreç içinde, Karolenj, Charles Martel’i Karolenj İmparatorluğu’nun, yani ‘Karanlık Çağlar’ın Sonu‘nu müjdeleyen gelişmenin Mimar‘ı yapmıştı. Charles Martel’in Araplar karşısındaki bu Zafer‘i sırasında Bizans’ta Patlak veren İkonoklazm Tartışma‘sı ve İmparatorlar‘ın Kiliseler‘de Kutsal İkonalar‘ın Kullanımı‘nı yasaklaması, Konstantinopolis ile hem Roma Kilisesi’nin hem de Batı’daki Cermen Qawimler‘in arasını açmıştı.

            727 de Ravenna Halq‘ı İmparatorluk Buyrukları‘na karşı ayaklanmış ve Lombard Kral‘ı Liutprand’ın Şehr‘i İstila etmesine Zemin hazırlamıştı. Böylelikle İtalya’da Bizans’ın Siyâsal Varlığı sona erdi. Bu Şartlarda Roma Kilisesi’nin artık Bizans’ın Temsil ettiği Doğu Roma’nın Gücü‘ne güvenmesi imkansızlaştı. Kendisine yeni bir Caesar arayan Kilise, Frank Taht‘ı Çevresi‘nde dönen Siyâsal Mücâdele‘nin içine atıldı. 

            747 de Frank  Dewlet Kilise‘si de Papa Otoritesi‘ne Boyun eğme Gücü‘yle desdekliyordu. Charles Martel’in Wâris‘i Pepin, Papa Zacharias’ın Onayı‘yla Manastır’a kapatılan son ‘Gölge’ Merovenj Kralı’nın ardından ‘Tüm Franklar‘ın Kral‘ı’ olarak Kutsal Roma Tacı‘nı Papa’nın Eli‘nden giydi.

            754 de Papalık Önemli bir Adım daha attı: Papa II.Stefan, Longobardiler karşısında Pepin’den Koruma istedi. Pepin ve Oğulları Patricius Romanorum İlan edilerek Roma’nın Koruyucular‘ı hâline geldiler. Pepin Orduları‘nın Langobardiler’in Eli‘nden aldığı Ravenna Topraklar‘ı Papalığa ‘Pepin’in Bağışı’ olarak Teslim edildi. Müslüman Araplar‘ın Eli‘nde olan Narbonne ve Çevresi de Ele geçirildi. Böylelikle İslâm’ın Avrupa içine kadar uzanabien Akınlar için kullanabileceği bir Kalkış Noktası yitirildi.

            Siyâsal Târih Açısı‘ndan Kritik olacak Adım, Pepin’in Oğlu Charlemagne Zamanı‘nda atıldı. Lombardlar, Saksonlar ve Rhen ötesi Almanya Toprakları‘ndaki Cermen Vassal Krallık ve Kontluklar‘ın yanısıra Tuna ötesindeki Avarlar’a da Boyun eğdiren Charlamagne, 800 Yılı‘nın Noel’inde Şaşalı bir Tören‘le İmparatorluk Tacı‘nı Papa’nın Eli‘nden Qabul etti.

            Aix la Chapelle Antlaşması’yla Charlemagne’ın İmparatorluğu, Bizans İmparatoru I. Mihail tarafından da tanındı. Görünüşte Batı Roma İmparatorluğu yeniden kurulmuştu.

 

Carolinge Rönesans‘ı:

 

            Papalığın ve Charlemagne Saray‘ın toplanan Din Adamları‘nın bu Yol‘daki bütün Propogandaları‘na karşın Franklar‘ın Krallığı Roma’nın Wâris‘i olamadı. Gerçi Charlemagne’ın Para Peform‘u, Ticâret üzerindeki Kısıtlayı‘cı Baskılar‘ın, Müslüman Arap Tehdidi‘nin belli bir ölçü‘de engellenmesi, Yollar‘ın Güvenliği‘nin sağlanması Ticâri Hayat‘a belli bir Canlanma getirmişti ama Charlemagne’ın Para Birim‘i, Akdeniz Ticâreti‘nde ve Piyasası‘nda Dolaşım‘a çıkarıldığı zaman Avarlar Karşısında Gücü‘nü kanıtlayan Kılıc‘ı kadar Şanslı olamadı.

            Diğer yandan Avrupa içinen yönelen Müslüman Akınları‘nın ortadan kaldırılması Limanlar Açısı‘ndan çok fazla bir Anlam İfâde etmemişti. Frank Krallığı‘nın ve İtalya’nın Deniz‘e açılan Limanlar‘ı hiçbir Ticâret Gemisi‘nin Rahatlık‘la yanaşabileceği Huzur ve Güven Ortamı‘na Sâhip değildi. Sardunya, Korsika ve Sicilya Adalar‘ı Müslümanlar’ın Eli‘ndeydi ve Korsanlar göz açtırmıyordu. Nice Çevresi‘ndeki Limanlar bile zaman zaman Sarrazen Akınları‘na uğruyordu. Nehir Çevresi‘ndeki Limanlar bile zaman zaman Garonne ve Rhone Bölgeleri‘nin içlerine kadar ilerleyerek Ganimet Akınları‘nı en az Araplar  kadar büyük bir Serbesti içinde gerçekleştirebiliyor, oralarda yıllarca dayanabilen Qarargahlar kurabiliyorlardı. Ticârî Etkinliğin Can Düşman‘ı olan bu tür bir Kargaşalık Ortam‘ı yine de belli bir ölçü‘de Yahudiler’in Eli‘nde bulunan[16] Nehir Boyu Ticâreti‘ne İmkan vermekteydi. Merovingeler Dönemi‘nde Doğu’yla yapılan oldukça Kısıtlı Ticâret‘in bu Dönem‘den kalan hiçbir İz‘i yoktur. Yahudiler’in  sürekli olarak kovulması, ve göçetmek Zorunda bırakılmaları yavaş yavaş Dorstaad Bölgesi‘nde ayakta kalan Ticârî Etkinliği de öldürdü ve salt Frisialı Nehir Gemicileri‘nin Sâhip olduğu kısıtlı bir İş Alanı olarak bıraktı. Denizaşırı tek Ticârî ilişki İngiltere ve Skandinavya’ylaydı.

            Kıta Avrupa‘sı içinde kurulan Pazarlar ise, Piskoposlar‘ın Egemenliği altındaki Şehir Nüfusu‘nun Gıda İhtiyacı‘nı karşılamak üzere çok Yakın Kırsal Çevre‘den, Mâlikane Arazileri‘nden elde edilen Sınırlı Artığı iletebilmek Amacı‘yla Hükümet‘in İdâri Güvence‘si altında kurulmuş, birisi Laik diğeri Dinsel 2 Soylu‘dan oluşan Müfettiş Birimi Denetimi altında bulunan Çarşılar‘dan ibâret‘ti.

            Klasik Roma İmparatorluğu ile Franklar‘ın Roma-Cermen İmparatorluğu arasındaki bu Ölçek Farq‘ı Dewlet’in yapılanmasında da görülüyordu. Yönetim ve Hükümet Aygıt‘ı, Kral’ın Çevresi‘nde Saray‘da Muhkim bir Feodal Prensler Topluluğu‘ndan oluşan bir Danışmanlar Topluluğu‘ndan ibaret‘ti. Bürokratik Otorite ise Chancerie denen ve Başında İyi Kötü Eğitim görmüş bir Hesap Uzmanı‘na dayanan basit bir Maliyeciler Birimi‘ne devredilmişti. ‘Manewî İşler‘den’ Sorumlu  Chapellain de Mâliyeciler arasından, kısa Yol‘dan Tayin edilmekteydi. Eskiden kalma major domo Kurum‘u, Feodal Prensler‘e artık İqtidar üzerinde Yetki vermemek Amacı‘yla ortadan kaldırılmıştı. Krallık gerçek‘te, bazı Durumlar‘da Arkaik Qabile Grupları‘ndan oluşan Kontluklar‘a bölünmüş; bunların bir araya gelmeleri, Kral’ın Çağrısı‘yla Yıl‘da 3 kez‘le sınırlandırılmıştı.

            Bu Şartalar‘da yapılan bütün Reformlar‘a karşın, Dewlet‘i bir arada tutan Kral’ın Karizmatik Kişiliği ve Kraliyet’in Kilise ve Papa tarafı‘ndan kutsanmış olmasıydı.  Yani Karolenj Dönemi’ni İmparatorluk Otorite‘si Caesarian Geleneği‘nden çok, Dinsel bir Otorite‘den kaynaklanıyordu. Bu yüzden Karolenj Rönesans‘ı, Charlemagne’ın Kilise ve Dewlet‘i birbiri içinde Eritme Eğitimi‘ne rağmen, daha çok Kilise’nin Rönesans‘ı olmuştu.

 

Feodal Mülkiyet‘in Evrim‘i:

 

            Batı Avrupa’da Köylülüğün Roma İmparatorluğu’nun Çözülüşü‘nden sonra Toprağa bağlanması Sürec‘i, Huquqsal ve Siyâsal Alan‘daki Yaptırımlar‘ın yanısıra, Ekilebilir Toprak Kıtlığı tarafından da desdeklenmişti. Bu Dönem‘de  yalnızca Köylülük değil, Aql‘ın alabildiği Herşey Toprağa bağlanmıştı: ‘Öteki Dünya’daki Kurtuluş‘u waad‘eden Manastırlar ve Kiliseler, Hristiyan Kardeşlik Örgütler‘i, Ticâret‘in daralması yüzünden dışa kapanan Aristokrasi, hemen hepsi, Tarımsal Faaliyet‘in Çevresi‘nde kendilerini yeniden örgütlemeye, Güç kazanmaya çalışıyorlardı. Şehirler‘in Çöküş‘ü Feodal Uygarlığı tümüyle Tarım‘a, Toprağa bağlamıştı.

            800lü Yıllar‘da, Gelecek‘teki Tarım Devrimi’nin Öncüleri‘ni oluşturacak önemli Kolonileştirme Dalga‘sı daha başgösterdi. Bununla Aşağı Languedoc Bölge‘si İspanya, Katalonya ve 900lü Yıllar Sonrasında da Galya’dan getirilen Göçmenler‘le Ekim‘e elverişli  Araziler‘e dönüştürülmekteydi. Karolenj İmparatorluğu Sınırları‘nın Askeri Kolonileştirmesi ile birlikte, Sınır Boyları‘na, hatta ötelerine de yerleştirilen genellikle Cermen Kökenli Göçmenler, Askeriye’nin de Hizmet Aracılığı‘yla verilen Yardımı‘yla oldukça Etkili bir Toprak Açma Girişimi‘ne daldılar. 

            Krallığın desdeklediği diğer bir Kolonileştirme Dalga‘sı da, elbette Kilise ve Manastırlarınkiydi.  Papazlar  Çileciliğin yanısıra Tarım‘la da uğraşıyorlardı. Parisli Aziz Germain, Şarapçılığa sarmıştı.  Lisieux’lü Eleuthurus ise, bizzat Kilise Toprakları‘nda çalışan Köylüler‘le birlikte Toprak açma Çalışmaları‘na katılıyordu. Rheims Kilise‘si 600lü Yıllar‘da kendi Geniş Toprakları‘nı Göçmenlere Çağrı yaparak çalıştırmaya başlamıştı. Keşiş Kolonileri, Arap  Fethi altındaki İspanya’nın  dışında Avrupa’nın tüm Bakir Toprakları‘na, İtalya’ya, İllirya’ya, Kuzey Fransa’ya, İngiltere ve İrlanda’ya yayılmışlar, Geniş Araziler‘in Tarım‘a açılmasında çok Önemli bir Rol oynamışlardı. Kilise ve Manastırlar‘ın Kolonileştirme Hareketi‘ne, Krallar‘ın buna yönelik Desdeği‘ne, Karolenj Dönemi‘nde  Dorukları‘na erişen bir Kolonileştirme Taleb‘i daha eklendi: Artık Toprak ve Mâlikane Sâhipleri de Şatolar‘ın, Fief Arazileri‘nin Çevresi‘ni saran Ormanlık ya da Ekilmemiş Arazi‘yi Ekim‘e açmak Sevdası‘ndaydılar.  Serbest Mülk Sâhipleri‘nin ve Köylüler‘in oluşturdukları Tarım Kolonileri‘nin bu Kolonileştirme Hareketi‘nde ne ölçü‘de Rol oynadıkları Konusu‘nda ise Yeterli Kanıt yoktur.  Ancak Roma Özel Mülkiyet Huququ’nun Ortaçağ’daki Kalıntılar‘ı uyarınca, bu Serbest, ama Maceracı Köylüler‘e, Ekim‘e açarak temizledikleri ‘Orman‘dan kazanılmış’ Topraklar‘da Mülk Sâhib‘i olma Haqq‘ı tanınıyor hatta  çoğu zaman Askerler, Manastırlar ve Prensler bu Köylüler‘e Yardım ediyorlardı. ‘Orman‘dan Toprak kazanma’, genelde Yangın çıkarmak, Ağaç Gövdeleri‘ni keserek İnşaat Çalışmaları‘nda kullanmak Biçimi‘nde gerçekleştiriliyordu.

            Tarım  Üretimi‘ndeki kolonileştirmeye ve feodalleşmeye Paralel olarak kaydedilen Gelişme, Herşey‘den önce Üst Sınıflar‘ın İhtiyaçları‘nı karşılamaya yönelik‘ti.

            Yine 600 ve 1000li Yıllar arasında, Kolonileştirme‘nin Başlangıcı‘nda Feodal Mâlikane Sâhipleri‘ne ve Manastırlar‘a kendi Çapları‘nda katılan Küçük Toprak Sâhibi Köy Komünleri ve Koloniler‘i yavaş yavaş önemleri‘nden kaybetmeye, Feodalleşme Süreci‘nin Tuzağına düşerek serfleşmeye başladılar. Bu tür Kollektif Mülkiyet‘in 900lü Yıllar‘da bulunabildiği tek yer İrlanda ve İngiltere Kırları‘ydı. ‘Karanlık Çağlar’ için Karakteristik olan çok Sayı‘da Mülkiyet Biçimi‘nin Zaman ve Mekan içinde birarada bulunması Şartlar‘ı yavaş yavaş ortadan kalkar, Feodal Mülkiyet biçimi  Karolenjler Dönemi‘nde Kıta Avrupası‘nda Başatlık kazanırken, Varlığı‘nı koruyan, hatta güçlendiren tek Mülkiyet Biçim‘i  Âile Mülkiyet‘i olmuştu. 

            Bu Süreç  içinde, Roma Huququ’nun da Restore edilmesiyle Önemli Girişimleri‘nin Sonuc‘u olarak ‘Bireysel’ Mülkiyet Unsuru‘nun güçlendirilmesi yönünde Genel bir Eğilim ortaya çıkınca, Klasik, Arkaik ‘Aile Mülkiyeti’ Biçim değiştirmeye, bir ‘Özel Mülkiyet’ Niteliği kazanmaya başladı. Kabile ve Köy Cemaati‘ne ait Topraklar zamanla Aileler arasında bölünerek, onların Kişisel Kullanımı‘na açıldı; üzerlerindeki Miras Haqqı, Dönüşümlü olarak Toprağı İşleme  Yükümü‘nün gevşetilmesiyle kuruldu. Böylece Kletler, Eski Cermenler ve Anglo-Saksonlar arasında oldukça Yaygın olan ve yalnızca Âile‘nin kullanımına Açık olan, devredilemez, Âile‘nin Topluluk içindeki yeri‘nin sağlamlaştırılmasını sağlayan, Miras Sürekliliği‘ne Dayalı Araziler, Roma Huququ’nun Özel Mülkiyet Kuralları‘nın ve Bireyciliği‘nin sert Darbeleri‘ni  yiye yiye çözülmeye, Biçim değiştirmeye ve Özel Mülkiyet hâli‘ne dönüşmeye başladı.

            700 ve 800lü Yıllar arasında Âile‘nin Reis‘i Konumu‘ndaki Baba, kendisine bir Mirasçı seçerek Toprağı Bölme ve Bağışta bulunma Haqqı‘na Sâhip oldu. Kadın ve Kızlar da belli bir oran‘da Miras Haqqı‘ndan faydalanmaya başladılar.  Belli bir oran‘da Âile Toprakları‘nın satılabilmesi ve dewr‘edilebilmesi de İmkan Dâhili‘nde oldu. Böylece, Karolenj İmparatorluğu’nu izleyen Yıllar‘da, Özel Mülkiyet İlke‘si Kır Toplulukları‘nda Merkezî bir Rol oynamaya başladı. Özel Mülkiyet‘in Feodal Biçimi‘nin Doğuşu‘nu hızlandırarak, Qabile, Âile ya da Komün Mülkiyet‘i altındaki Topraklar‘ın, ya da ‘Kraliyet’ Arazileri‘nden verilen ‘Bağışlar’ın Kişisel Mülkiyet altına geçmesini koşullandıran bu Sürec‘in en Büyük Yarar‘ı, Toplum‘daki Soylu Sınıflar‘a dokunmaktaudı. Elbette ki bunun Ön Şart‘ı, bu  Kesim‘in Siyâsî ve Toplumsal İqtidar‘a Sâhip olmalarıydı. Komünal Mülkiyet‘in ve Ortak Mülkiyet altındaki Araziler‘in bölünmesi ve Özel Kişiler‘in eline geçmesinden yararlanan,  Küçük Mülk Sâhipler‘i Kesimi‘nden çok Büyük ‘Estate’ Sâhipleri‘ydi. Huquqsal ve Siyâsal Güç Sâhib‘i Kral ve Kralcıklar, Mâlikane Sâhipleri, bu Şartlar‘dan, kendilerine  Geniş Alanlar‘ı ayırmakta ve oraları mülkleştirmekte yararlandılar. Kelt Dünyası‘nda, ve özellikle İngiltere’de ‘Toprağın 3.Qısmı’ olarak anılan ve Miras Yolu‘yla devredilemeyen Topraklar, Toprak Soyluluğu‘nun Eli‘ne ilk geçen Birimler‘di. Qabile‘nin ‘Bireyler’ ve ‘Âileler’ Yararı‘yla dağılması, Ortak Topraklar üzerindeki ‘Dayanışma’nın yokolması, çok geçmeden Qabile‘nin Ortak Toprakları‘nın da bu Sınıflar‘ın Eli‘ne geçmesine Uygun bir Ortam hazırlandı.

            Germania’da ise, Fetihler, Kral’a sunulan Askerî Hizmet Karşılığı alınan Bağışlar ya da İqtidar‘ın parçalanması Yolu‘yla Elleri‘ndeki Silahlı Güc‘ün Etkisi‘nin artması sayesinde Soylu Sınıflar Geniş Toprak ve Araziler‘e Sâhip çıktılar. Roma Huququ’nun Ortaçağ Versiyon‘u, tümüyle onlar Yararı‘na çalışmakta, Roma Hazine Arazileri‘ne El koyacak Yargılar‘da ve Qararlar‘da bulunmakta Büyük bir Maharet göstermekteydiler. Diğer bir değişle, Büyük Mülkiyet‘e ve iqtidar‘a Sâhip Kesimler, Küçük Mülkler‘i er veya geç yutabilecek Siyâsal Güc‘e Sâhip‘tiler.

            Toprağın Sâhipliği‘ni elde eden Topraklı Aristokrasi, zamanla Toprağın üzerinde yaşayan ve gidecek, çalışacak başka Yer‘i olmayan İnsanlar‘ın da ‘Sâhibi’ne  dönüşüvermişti. Dolayısıyla ‘Mâlikane’ sadece bir Mülk değil, Toprak Aracılığı‘yla işleyen, ve Emeğin Ürünleri‘ne Sâhip çıkabilen bir İqtidar‘ın Merkezi oldu. Mâlikane Yerleşimleri‘nin Biçim‘i de bu İqtidar‘ın uygulanmasını Sağlama bağlayacak bir biçim‘de örgütlenmişti. Merkez‘deki Senyör‘ün Hâne‘si bir Sur ya da Duvar‘la Çevrili‘ydi. Tabii Değişmez bir şekilde Mâlikane‘nin kendisi ve Çevre‘si Efendi‘nin, ya da Derebeyi‘nin Çıkarlar‘ı, Zewk‘i ve Refah‘ı için örgütlenmişti. Tarım ve Çiftlik Binalar‘ı, Depolar, Ahırlar, Atölyeler, Hücre ve Ambarlar, tümüyle Lord‘un Adamları‘nın Eli‘nin altında ve Denetimi‘nde olacak bir şekilde Çiftlik Şatosu‘nu çevreliyordu. Proto-kominizan  bir Ortak Mülkiyet İdeali‘nin hala yaşadığı Manastırlar bile, Toprağın ve Binalar‘ın örgütlenmesi ve Mimari Tarzlar‘ı Açısı‘ndan Mâlikaneler‘e ve Zengin Kraliyet Sarayları‘na benzemeye başlamıştı. Bireyselliğin ve Kişisel Mülkiyet‘in yadsıdığı Manastır Hücreleri‘ne Egemen olan İşbölümü Anlayış‘ı, son derecede Hiyerarşik bir Üretim Süreci‘nin örgütlenmesi ile sonuçlanıyordu.

            Serfiliğin Doğuşu‘nda, Köylülüğün Boyun Eğişi‘nde Sınıf Mücadelesi‘nin Temel Eksenleri‘nden biri, Büyük ölçü‘de ‘Silah taşımayı’  Özgürlüğün Önkoşulu hâline getiren, Zırhlı Birlikler‘e Sâhip, Yaşantı‘sı Güç Gösterileri üzerinde devinen Topraklı Aristokrasi‘nin Tarımsal Emeğe karşı davranışıydı. Serfleştirilmiş Köylülük, Mâlikane ile o Dönem‘de henüz Avrupa Toprakları‘nın Büyük bir Bölümü‘nü kapsayan Geçit vermez Ormanlar arasında sıkışıp kalmıştı. Buna karşın,  ‘Serbest Köylülük’ Adı‘nı  verebileceğimiz, serfleştirilmeye karşı direnen, ve Lordlar‘ın, Prensler‘in, hatta Kral’ın bile Hesab‘a katması gereken Siyâsal ve Toplumsal bir Güç oluşturan belli bir Sınıf, Batı Avrupa’da hiç bir Zaman tümüyle  ortadan kalkmadı. Bunların Topraklar‘ı genellikle 50 Dönüm‘ü geçmiyordu. Yâni Hayatlar‘ı, sâdece kendi Geçimlik Üretimleri‘ni bu Topraklar‘dan elde edebilmelerine Bağlı‘ydı. Yine de kendi ‘Toprakları’ üzerinde Lordları‘nkine benzer, ancak Minyatür bir Egemenlik Haqlar‘ı ve Dokunulmazlıkları vardı. Ürettikleri kendilerine ve Âileleri‘ne yettiği, Dayanışma Amacı‘yla  oluşturdukları Ortak Köy ve Kasaba Konseyleri Direnme Gücü‘nü Eli‘nde bulundurabildiği sürece serfleşmeye, Toprakları‘nı kaybetmeye karşı direniyorlar, Büyük Toprak Sâhipleri ile sürekli bir Düollo ve Savaş Hâli‘ni koruyorlardı.  Bu Mücâdele çoğu zaman Ölümü‘ne, silahlı olarak, Serbest Köylülüğün İsyanlar‘ı Biçimi‘nde gerçekleşiyordu. Karolenj Hanedan‘ı Dönemi‘nde bu Serbest Köylüler ve Toprak Sâhipleri, salt Dayanışma Güçler‘i sayesinde hatırı sayılır bir Sayı‘ya ve Güc‘e erişmişlerdi. Gerçi Aristokratik Kesimler‘in Gücü‘nden ürken Krallık Otoritesi‘nde Serbest Köylülük zaman zaman bir Müttefik buluyordu ama bu Dönem‘de Kraliyet‘in henüz Aristokrasi’den Anlamlı bir ölçü‘de bağımsızlaşacak kadar Özgül Güc‘ü yoktu.

            Charlemagne’ın ardından gelen  Karolenj Kralları‘nın Güçsüzlüğü, Derebeyler‘in ve  Kontlar‘ın Güçleri‘ni hatırı sayılır ölçü‘de arttırmalarını takiben 847 de yayınlanan Mersen Kararnamesi’yle ‘Serbest’ Küçük Toprak Sâhipleri‘nin Toprakbeyleri‘ne boyun eğme Zorunluluğu bizzat Kraliyet Maqam‘ı tarafı‘ndan Mecburi kılındı. Doğu’dan gelen Cermen Qawimleri‘nin son İşgaller‘i altında korunmaya Muhtaç Serbest Toprak Sâhipler‘i Kesim‘i Topraklı Aristokrasi’ye Boyun eğmek ve Savaş‘ı kaybetmeyi Qabul etmek Zorunda kalıyordu. Bir süre, ilk Köylü İsyanları‘nı Hareket‘e geçiren bu Serbest  ve Toprak Sâhib‘i Köylü Kesim‘i Direnci‘ni sürdürdü; ancak 50, 100 Yıl içinde kendi Egemenlikleri‘ni ve Toprakları‘nı Toprakbeyleri‘nin koruması altına vererek Teslim olmak Zorunda kaldı. Mersen Qararnamesi’nden 100 Yıl kadar sonra, artık Küçük Toprak Sâhibi Köylülük, yine eski Dayanışma Örgütlenmesi içinde, ancak Aşağı Saksonya’da, Frisa’da, Germania’nın Dağlık Kesimleri‘nde, Flandre’da Alp ve Pirene’lerde, İngiltere’nin Kuzey ve Doğu bölgelerinde kalmıştı.  Bunlar Boyunduruk[17] altındaki Milyonlarca İnsan‘ın Ortasında ‘Özgürlük’ Adalar‘ı oluşturmaya Dewâm ettiler; ancak Siyâsal ve Toplumsal Güçler‘i, Direniş İmkanları‘nın ortadan kalkmasıyla birlikte en Asgari Düzey‘e inmişti. Kırsal Coğrafya‘daki bu Değişiklikler‘den dolayı Batı Dünyası‘nda Nüfus‘un Büyük bir Kitle‘si Sâhip olmadığı  Toprağı ekip biçmeye başlamıştı. Köylü‘nün Toprak‘la İlişki‘si, Âidiyet İlişkisi‘ni dışta bırakan bir ‘Bağlılık’tı. Toprağa Bağlı, Yerleri‘nden edilemeyen Köylüler de, kendi içlerinde Bölünmüş durumdaydılar. Aristokrasi’ye Bağımlı Topraksız Köylülüğün bazı Şanslı Üst Kesimler‘i kendi ürettiklerini sâhiplenmekte Özel bir Şans Sâhib‘i olabiliyorlardı. Bu sâyede, Özgür Çiftçiler‘den oluşan, ancak Aristokrasi’ye Bağımlı bir Kesim , özellikle Galya’da hatırı sayılır bir Güç olarak ortaya çıkmıştı.

 

Köylü Özgürlüğü‘nün Şartlar‘ı:

 

            900lü Yıllar‘da İngiltere’de de hatırı sayılır bir Kiracı Nufus‘u bulunuyordu. Gerçi bunlar da Bölge‘nin Derebeyi‘ne Huquqsal olarak Bağlı‘ydılar ama Görevler‘i yalnızca Vergi vermekle Sınırlı‘ydı. En önemlisi, bir Derebeyi‘nin Arazisi‘ni terkederek başka bir Yer‘e gitme Haqlar‘ı vardı. Bu bakımından Bağımlılıklar‘ı Sınırlı‘ydı ve Paradoksal bir biçim‘de, Toprak Sâhib‘i  olmamalarına dayanan bir Özgürlükler‘i vardı. Genel olarak, 1000li Yıllar sonrası bu Kesim, belli bir ölçü‘de tüm Avrupa’da yer etmiş ‘villani’ ya da ‘villian’ Adı‘nı almıştı: İtalya’da, Galya’da, Lombardia’da ve Germania’da bu Terim Homojen bir biçim‘de, Serbest Kiracı Çiftçiler‘e    uygulanmaktaydı. Artık Krallık Qanunlar‘ı da bunları tanımaya başlamış, 5 (precaria) ya da 20 (livellarii) Yıllık Kira Sözleşmeler‘i huquqen Güvence‘ye alınmıştı. Bunların kendi Meclisleri‘ni kurma, ya da Yerel Meclisler‘de Temsil edilme Haqlar‘ı da vardı. Kendilerinin ve Âileleri‘nin Güvenliği‘ne Süreklilik kazandırmak uğru‘na belli bir Yer‘de Ömürboyu kalma İstekler‘i karşısında, yeni Tarım Alanlar‘ı açma ihtiyac‘ı bunların hareketi‘ni, ve senyör toprakları‘nı terkederek yeni bölgeler‘e yerleşmelerini belli bir ölçü‘de gerekli kılıyordu. Bu ihtiyaç bizzat merkezi Otorite ve Senyörler Tarafı‘ndan da hissedildiğinden, onlara belli bir Serebsti bahşetmelerini sağlıyordu.

 

Köylü Direniş‘i:

 

            Geçimlik Ekonomi Şartlar‘ı, Köylü‘nün Gündelik Yaşamı‘nı çok Dar bir Ufuq‘la sınırlandırmıştı. Anlatı‘ya Dayalı bir Kültür, Kilise Eğitimi‘nin Köykü Cehaleti‘yle iç-içe yoğrulmuş Yetersizliği, gezip görme İmkanları‘nın bulunmayışı, bu Yaşantı‘yı Âile Ortamı‘nın içine kapatmıştı. Doğum Sırası‘ndaki ve sonraki Çocuk Ölümler‘i, Tifüs, Veba, Ateşli Hastalık Salgınlar‘ı, sürekli olarak Nüfus‘u vuran Deri Hastalıkları, Sağlık Bilgi‘si Konusu‘nda Köylüler‘in son Derece geri bir durum‘da olduğunu gösteriyordu. Tarım Teknikler‘i Konusu‘ndaki Bilgisizlik, çoğu zaman Ölümcül Sonuçlar‘a yol açıyor, Büyük Kıtlıklar, Geçimlik Tarım‘ın o Hassas Denge‘si Nufus‘u çok Sert  Sonuçlar‘a yol açıyor, Büyük Kıtlıklar, Geçimlik Tarım‘ın o Hassas Denge‘si Nufus‘u çok Sert Biçimler‘de vurabiliyordu. Sert Şartlar altındaki bu alt Sınıf Yaşantı‘sı, Wahşet ve Zorbalık Kuralları‘na bağlanmakta hiç de Üst Sınıflar‘ın Yaşam Âdetleri‘nden  geri kalmıyordu. Hırsızlık, Cinayet, Kan gütme, Irz‘a Tecavüz, Çocuklar‘a ve Kadınlar‘a Saldırı Bütün Sınıflar için ortak olarak bolca rastlanan Suçlar‘dı. Kilise’nin, Köy Kiliseler‘i ve Seminerler‘i Aracılığı‘yla yaymaya çalıştığı Hristiyan‘ca Ahlaq, bu Halq‘ın ve Soylular‘ın ‘Çobanlığını’ hiç bir zaman elde edemedi. Kilise’nin  Öğretiler‘i, yayıldıkça eski Pagan İnançları‘yla, ya da Popüler  Kültür Ögeleri‘yle karışarak Acaip bir Bâtıl İtikatlar Zihniyeti‘ne dönüşmekte pek geç kalmıyordu. Kilise’nin ve Manastırlar‘ın Hristiyan Eğitimi‘ni biraz olsun yaygınlaştırabilmek için Kilise ve Manastır Okulları‘nı Serfler‘e açtıkları Konusu‘nda Belgeler bulunmaktadır. Ancak, bu Mücâdele, Feodal Toplum‘un ve Ekonomi‘nin Şartları‘nda, son derece Sınırlı bir Başarı‘yla İqtifa etmeye Mahkum‘du. Yine de Köylü‘nün kendine Özgü bir Eğitim Sistem‘i, ve Ahlaq‘i İletişim Ortam‘ı yarattığını unutmamak gerek. Bu ne Hristiyanlığın, ne de Toprak Köleliği‘nin dayattığı yarı Disiplinli Yaşam‘ın Ahlaqı‘ydı. Daha çok, Âile içindeki Kişisel Dayanışma‘ya, Yoğunlaşma Yerleri‘nde ise, Köy Toplulukları‘nın içinde yer eden Direnme ve biraraya gelme Duygusu‘nun Hareket‘e geçirdiği bir Kültür‘dü. Açlık ve Hastalık Zamanları‘nda Karşılıklı Yardımlaşma ve Dayanışma, bölünen Âileler‘in birleştirilemsi, Kaçaklar‘ın saklanması Yolu‘yla gösterilen Desdekler, Târımsal Emeği ve Bilgi‘yi yücelten, yeni Kuşaklar‘ın  Eğitimi‘ni Âile Büyükleri‘nin Bilgileri‘nden oluşturmaya Eğilim‘i olan bir Zihniyet Yapısı‘ydı bu. Bu Zihniyet Yapılar‘ı üzerinde, zamanla daha Somut Birlikler ve Bağdaşmalar da İnşa edilmekteydi: consorteria , vicinia ya da condoma Ad‘ı verilen Âile ve Köy Yardımlaşma Birlikler‘i Eğitim‘in, Dayanışma‘nın ve İletişim‘in odaklarını oluşturuyorlardı.

            Köylülüğün Gündelik Dayanışma İhtiyaçları‘nın oluşturduğu bu Birlikler, Eğitsellik ve Bilinçlenme bakımından, Ortaçağlar‘ın Şartları‘na Özgürlük waad‘etmekten oldukça Uzak‘tılar. Yaşam Şartlar‘ı zorlaştıkça, Soylu Sınıflar Köylü üzerindeki Baskı‘yı arttırmaktaydılar. Buna karşı geliştirilen Cewâp, Geleneksel bir Memnuniyetsizliği belli etme Biçim‘i olan ‘Pasif Direniş’ ve pravus excessus’ denen ‘Kötü Niyetlilik’ti. Serfler bazen Ürünleri‘ni saklayarak, hatta yok ederek ‘Efendi’lerinin karşısına çıkmaytaydılar. Mâlikane Arazileri‘nden kaçma Girişimleri‘ne bolca rastlanmaktaydı. Mâlikane Kayıtları‘nın servi absarii[18] İbâre‘si altındaki Qısımlar boş değildir. Kaçaklar genellikle Soygunculuk Çeteler‘i, ya da Dilenci, Serseri Gruplar‘ı oluşturmakta, Manastırlar‘a sığınmadıklarında yakalanıp Zincir‘e vurulmuş, geri getiriliyor, Köle olarak satılıyor, cezalandırılıyor, damgalanıyorlardı. Son derece‘de Ağır Fiziksel Cezalar‘a karşın Kaçakçılığın önlenebilmesi Mümkün değildi. Köylü Haydutluğu, Kaçaklar‘ın belli bir Dönem için tek Yaşam İdeal‘i olarak kaldı: bir taraftan Köylüler arasında Hikâyeler Yolu‘yla Ün salan Haydut Çete Liderler‘i, diğer taraftan Kardeşlik Örgütler‘i sürekli olarak oluşmaktaydılar. Bunlar Yol kesiyor, Kötü davranan Soylu Âileler‘in Ğyeleri‘nden ve Vergi Toplayıcıları‘ndan Öc alıyorlardı. Ev Suçlar‘ı Kategorisi  de   oldukça Kabarık‘tı. Hizmetciler  tarafından zehirlenen, soyulan Aristokratlar ve yanaşmaları gittikçe artıyordu. Feodalite’nin en büyük suç Kategorileri‘nden birini Teşkil eden ‘Ev Suçları’ Efendi‘nin Kişiliği‘ne ve Mülkü‘ne yapılan her türlü Suç‘u kapsamakta ve son Derece‘de Ağır Biçimler‘de cezalandırılmaktaydı. Toprakbeyleri‘nin aynı zamanda Bölge‘nin Yargıc‘ı olduğu düşünülürse Adalet‘in ‘Kötü‘ye Kullanımı‘nın’ özellikle bu tür Suçlar‘da ne derecede artabileceği ve keyfileşeceğini anlamak Zor değildir. Son olarak, Otoriteler tarafından sıkı bir şekil‘de yasaklanmasına rağmen  Gizli Birlikler, Loncalar, Dayanışma Birlikleri ve Gizli Kardeşkik Örgütler‘i Toprağa Bağlılık‘tan Kurtulma Girişimi‘ndeki Köylüler‘in Çabaları‘nın Ürünler‘i olarak ortaya çıkıyorlardı. Bazen bu Örgütler‘in Çevresi‘nde, bazen Baskı altındaki Köylülüğün kendi sıçrayışıyla Başgösteren çok Sayı‘da Köylü ayaklanması 700 ve 800lü Yıllar‘dan başlayarak İtalya’nın, Galya’nın, Frisia’nın, Flandre’ın, Saksonya’nın Kırsal Bölgeleri‘ni sardı. Bu İsyanlar‘da, Kadın Erkek Serf Çeteler‘i Senyör Toprakları‘na ve Şatoları‘na saldırıp   saldırıp , Ekinler‘i  ve Araçlar‘ı Ateş‘e veriyor, Şatolar‘a saldırmaktaydılar. Bu Başkaldırılar, Düzenli bir şekilde karşıdan gelen bir Göç Harekatı‘yla, Köylüler‘in qatl‘edilmesi, sıra sıra sallandırılmasıyla sonuçlanıyordu.

 

Ortaçağlar’da Avrupa Harita‘sı:

 

            Karolenj İmparatorluğu’nun Orta ve Batı Avrupa üzerindeki Birleştirici Etki‘si Hanedan’ın Çöküşü‘yle birlikte Etkisi‘ni kaybetmişti. Ancak, Sonuçta, geride Güçlü bir Kilise-Dewlet Geleneği Monarşik Gelenekler‘e bağlanmaya Eğilim gösteren bir Zırhlı Şövalye Sınıfı‘ndan oluşan bir Ordu, ve Hristiyanlaşmış Kitleler bırakmıştı. Avrupa  Harita‘sı ise, hala Beşeri Coğrafta bakımı‘ndan Büyük bir Çeşitlilik gösteriyordu. Charlemagne’ın Sarayı‘nda büyümüş Wessex’li İngiliz Kralı Egbert, Monarşik Geleneği yaymak üzere Anglo-Sakson Bölgeleri‘ni Egemenliği altına aldı (839). 937 de İngiltere’de Ethelstan, ‘Viking Akınları’ Dönemi‘nde İngiltere’nin çeşitli Bölgeleri‘ne yerleşen Danlar’ı Yenilgi‘ye uğratarak, Frank Sarayı’nda İqtidar‘ın Feodal parçalanması Yönü‘nde  oldukça Etkili olmuş bir Kurumu‘nu, ‘major domo’ katı‘nı kaldırarak, oldukça Sağlam bir İdârî Aygıt‘a Sâhip bir Dewlet Sistem‘i kurmuştu. Ancak Pagan Danimarkalılar çok geçmeden tüm İngiltere’yi Boyunduruk altına alarak çok geçmeden Hristiyanlığı Qabul ettiler (1035). Dolayısıyla, Feodal Bağlar‘ın geliştiği 900 ve 1000li Yıllar, İngiltere’de Soylular ve Ulusal Gruplar arasındaki Sonu gelmez  bir Mücâdele içinde geçti. Normanlar, Danimarkalılar, Anglo-Saksonlar Monarşik İqtidarı ele geçirmek uğru‘na sürekli olarak savaştılar. Bu Savaşlar Farqlı Zihniyet ve Örgütlenme Yapıları‘na Sâhip halqlar ve Sınıflar arasında geçiyordu. Dewlet‘in Birliği‘nin korunması bu Şartlar altında İmkansız‘dı. Böylece değişik Ulusal Gruplar kendi Düklükleri‘ni, Mâlikaneleri‘ni ve Şatoları‘nı kurarak, kendi Serflikleri‘ni işe koşarak yaşamaya ve birbirleriyle savaşmaya daldılar. Bu Dönem‘de Anglo-Sakson Qabileler‘i, İqtidar‘ın belli bir ölçü‘de merkezileşmesiyle birlikte hala Kaynağı‘nı eski Qabile Sistemi‘nde bulan Eşitsizlikler‘le bölünmüş bir Toplumsal Düzen içerisinde yaşıyorlardı.

 

Yeni Dewletler:

 

            800 ve 1100lü Yıllar arası, tüm Avrupa ve İngiltere’de yeni Monarşik Dewletler‘in oluştuğu Çağ’dır. Bu Süreç  içinde, Anglo-Sakson Qabileleri, Denizci ve Talancı Vikingler , Danimarkalılar az veya çok Geleneksel Merkezler‘e ( Frank ya da İngiliz Sarayı‘na, Papalığa) Bağımlı Vassal Krallıklar oluşturdular. 869 da Talan Amaçlı bir Sefer Sırası‘nda Seine Ağzı‘na yerleşen Danimarka Vikingleri çekilip gitmediler ve orada Yerleşik Hayat‘a geçerek  Norman adını aldılar. 911 de Frank Kral‘ı Charles ile Viking Şef‘i Rollo arasında aktedilen bir Anlaşma‘yla, Bölge‘nin savunmasını üstlenmesine karşılık Vassal bir Krallık oluşturuldu. Vikingler‘in bir başka Kol‘u (Varangue ya da Variag’lar), Prens Rurik Komutası‘nda yerleştikleri Rusya içlerinde Hristiyanlığı kabul ederek Rus Dewletleri‘nden İlki‘ni kurdular.

            Karolenj Hanedanı’nın Frank Krallığı’nda gerçekleştirdiğini, bu Hanedan‘ın Çöküşü‘nden sonra Otto Hanedan‘ı Germania’da gerçekleştirmeye çalışmıştı. İqtidar‘ın en bölük pörçük, Nufus‘un Sonsuz bir Çeşitlilik‘te, İç Mücâdeleler‘in neredeyse Sonsuz bir Yoğunlukta olduğu bir Bölge‘de, Otto Hanedan‘ı, 900lü Yıllar‘ın Sonları‘nda ‘Bölünemez Krallık’ Sözcüğü‘nü Slogan edinmişti. Ancak Otto’nun önünde çok sayıda Feodal Nitelikli Engel bulunmaktaydı. Herşey‘den önce Töre‘ye göre, Kral’ın Soylular Meclis‘i Tarafı‘ndan seçilmesi gerekiyordu. Dolayısıyla Kraliyet Otorite‘si Soylular Tarafı‘ndan Sürekli bir Denetim ve Yaptırım altında tutuluyodu. Karoloenj İmparatorluğu‘nda olduğu gibi Kral’ın Siyâsal  ve Askeri Güc‘ü Kraliyet Arazileri‘nden ve Malikaneler‘den geliyordu. Kral’ın İqtidarı‘nın Dayanakları ise ‘Ulusal Kilise’ üzerindeki  Otorite‘si, Piyasa, Maden, ‘Tuz Kaynakları’, Ormanlar‘dan yapılan Avcılık, Güvenliği sağlanmış Yollar, Yahudi Tüccârları‘na sağlanan Ticâri Kolaylıklar, Para Basma Haqq‘ı ve Kutsal bir Kişilik‘ten İbâret‘ti.  Diğer bir değişle, Monarşik Otorite Herşey‘den önce, Feodal Toplum‘un birbirinden Uzak, İletişimsiz Birimler‘i arasında İletişim‘i, Bağlantılar‘ı oluşturabilecek oldukça Cılız Bağlar ve Örgütlenmeler üzerinde duruyordu. Sadece Yahudiler’in ve Levantenler‘in Eli‘nde bulunan Ticâret pek Verimli bir Kaynak değildi. Madenler Büyük Ölçü‘de terkedilmiş, Şehir Zanaatlar‘ı çökmüştü. Kendine Yeterli Kır Ekonomi‘si,  yaşamak için Kral‘ın Yardımı‘na Gereksinim duymuyordu.

            I.Otto, Sonuçsuz Çabalar‘ın ardından, Selef‘i Charlamagne gibi başka bir Otorite Kaynağı‘nı kullanmaya yöneldi: Kilise. İlk iş olarak Kilise Arazileri‘nin çoğaltılması ve zenginleştirilmesi yönünde Bağış Politikalar‘ı Yürürlüğe konuldu. Monarşi‘nin başlıca Dayanaklar‘ı haline gelen Piskoposlar‘a ve hatta Papazlar‘a, Mâlikane Sâhipleri‘nkini fersah fersah aşan Huquqsal Yargı Yetkileri kazandırıldı. Kilise, buna karşılık Kraliyet‘i Askeri ve Mali bakımdan Desdekleme Yükümü‘yle donatılmıştı; Kraliyet Ordusu‘nun ve Harcamaları‘nın 2/3 ü Ulusal Kilise tarafından karşılanıyordu. Özellikle Ruhbanlar‘ın ‚Bekarlığı’ İlke‘si, Kraliyet Otoritesi‘ne Gölge düşürecek yeni Hanedanlar‘ın doğma Tehlikesi‘ni bertaraf ediyordu.

            Daha Zengin bir Bölge olan Kuzey İtalya, Otto’nun Hedefi‘ydi. Frank Krallığı üzerinde hak Talep etmesine rağmen Egemenliği‘ni kuramamış, bunun üzerine İtalya’ya yönelmişti. 997’de Otto III dönemi‘nde Roma İmparatorluğu’na öykünen Krallık yeniden Tesis edildi.  Böylece Güc Denge‘si yavaş yavaş Kuzey aleyhine yeniden kuruldu. Artık yeni Başkent Roma’ydı. Otto Hanedanı’nın derlediği Büyük Askeri, Ekonomik ve Siyâsal Güç Meyveleri‘ni vermekte gecikmedi: Bunun en Önemli Sonuc‘u önceleri oldukça Tehdid edici bir Göçebe Uygarlığı‘na Sâhip olan Polonya ve Macaristan Köylüleri‘nin serfleştirilmeleri ve Hristiyanlaştırılması oldu. ‘Res Publica Christiana’ Dawası‘nın Doğu’da  amaçladığı, bir Papazlar, Manastırlar, Şövalyeler Ordusu‘yla ‘Barbarları’ ehlileştirmek, Hristiyanlaştırmak ve Toprağa bağlamaktı. Bu Yön‘de en büyük Çaba‘yı Cluny ve Cistercia Manastırları’nın yanında 1120 dw Norbert Xanten tarafından kurulan Premonstratensia Kardeşliği üstlenmişti. Üyeler‘i Keşiş değildiler, Manastırlar‘a kapanmaktan çok  Elbe’nin Doğusu‘nda Gezgin Waazlık ve Misyonerlik Etkinlikleri‘ni yürütmekle Görevli‘ydler. ‘Canons regular’ Ad‘ı verilen Üye Râhipler, Waqıf Örgütleri‘ni oluşturmakla uğraşıyor, ve ‘Regula’ Adı verilen bir Kurallar Yığını uyarınca Yaşamları‘nı ve Çalışmaları‘nı sürdürüyorlardı.

 

Venerabilis Bede

0675-0735

 

            İngiliz Düşünür‘ü.. Saint de denir. Venerable (Saygıdeğer demek).

            İngiltere’deki Latin Kültürü‘nün Öncüleri‘nden. Katolik Teoloji’nin en Ünlü Düşünürleri‘ndendir. Özel bir Görüş‘ü bulunmamakla beraber  Hayât‘ı boyunca Çeşitli Bilim Dalları‘nı öğrenmek ve öğretmekle uğraştı.

 

            Eserler‘i:

 

            -Anglosaksonlar‘ın Kilise Târih‘i, 5 Cilt.

 

Albinus-Flaccus Alcuin

0735-0806

 

            İngiliz Düşünür‘ü..

            Düşünürlüğü’nden çok İmparator Charlemagne’in Dost‘u ve Öğütçüsü olarak Palantina Akademisi’ni ve birçok Manastır Okulları‘nı kurmakla Ünlü.

            Grek ve Latin Eserleri‘nin Yayılması’nda ve yeniden Basılması’nda Yararlı oldu.

 

            Eserler‘i:

 

            -Opera[19],

 

Johannes Scotus Eriugena

0815-0877

 

            İrlanda’lı düşünür.

Ortaçağ Hristiyan Felsefesi’nin Skolastik Dönemi’nin Kurucu‘su.

            Hayât‘ı üstüne az Şey biliniyor. Uscu’ydu.Yeni-Platonculuğa dayanan Mistik ve Panteist bir  Öğreti geliştirdi. O’na göre :

            Tanrı  Mutlaq Yokluk, Sonsuz‘dan gelip Sonsuz‘a giden bir Sır’dır. İnsan da bir Sır’dır, çünkü İnsan da bir Tanrı’dır. Oğul, Baba’dan doğdu, demek ki Baba’dan başka bir Şey olamaz. İnsan Küçük Çap‘ta bir Evren‘dir, Evrensel Bütün Varlıklar‘ı kendinde özetler. Varlığımız’dan kuşkulanmamalıyız, düşündüğümüz için varız. İnsan Günah işleyerek Melekler‘den ayrıldı, ama Töwbe ederek İlâhiliğe yükselebilir. Günah, (yani Erdemsizlik,) İnsan‘ın Beden Yapısı‘ndan gelir, bir bakıma İnsan Duyuları‘nın gelişmekte olan İnsan Aql’ı üstündeki Egemenliği‘nin Sonucu‘dur. Demek ki Erdemsizlik İnsan için Zorunlu‘dur. Erdemsizlik substantiellement [20]  yoktur. Tanrı’dan Ayrılış, Düşüş bir Yoksunluk‘tan başka bir Şey değildir. Demek ki  Mutlaq Kötülük, yani Erdemsizlik, yani Şeytân yoktur. Erdemsizlik Yaşama‘nın Yokluğu demektir. Bir Varlık‘tan bütün İyi Şeyler‘i kaldırın, onu yoketmiş olursunuz. Yaratma, Baş‘ı gibi Son‘u da olmayan bir Oluş‘tur. O, olmuş değildir, oluyor. Hepimiz, Varlığımız‘ın Kökleri‘yle, Baş ve Son olarak Sonsuzluğun İçindeyiz.‘

            Bu Düşünceler‘i Eriugena’yı Kilise’nin ve kendisini tutan İmparator’un Gözü‘nden düşürmüş, Perişan etmiştir. Kimi Metinler‘de O’nun öldürüldüğü söylenir.

            Batı Târihi’nin  Ortaçağı’nı başlatan Scotus, Skolastiğin en Aydın Düşünür‘ü sayılır. İncil’de anlatılan Öyküler‘in Bilgisizler için yazıldığına, gerçekte bunların bambaşka Sembolik Anlamlar‘ı olduğuna inanıyordu.

            O’na göre İnsan Rûh‘u Bilim ve Bilgelik‘le bütün bunların Üstüne yükselip Tanrı’yla aynılaşabilirdi. Başta İnsanlar olmak üzere Düşmüş bütün Varlıklar bir Gün mutlaka Tanrı’ya döneceklerdi. Erdem’in Tanrı’yı Araçsız olarak tanımaktan başka Armağan‘ı, Günâh’ın Wicdân Azâbı‘ndan başka Ceza‘sı yoktur. Cennet, Cehennem gibi Öyküler Maddî değil, Mânewi’dir. Çünkü Kurtuluş, Tanrıca topyekun önceden Taqdir edilmiş’tir[21].

 

            Eserler’i:

             

            Yazılar‘ın Çoğu kayboldu.

            -Corpus Areopagiticum ,Saint-Pavlos’u dinledikten sonra Hristiyan olan ve Galler‘e Hawarîlik eden bir Aziz olan Dionysios Areopagita’in[22] Bütün Eserleri’ni bu Ad‘la Grekçe’den Latince’ye çevirdi. Bu Çeviri‘yle birlikte Gottschalk’ın Sapkınlığı dolayısıyla yazdığı De Divina Praedestinatione’si O’nu Kilise’nin Gözü‘nden düşürdü.

-Migne’nin 122 Ciltlik Patrologie Latine’inde toplandı.

-Divisione Naturae, En Önemli Eser‘i.

 

Lietprand de Cremone

0929-0972

 

            Fransız Düşünür‘ü...

            Cremone Piskopos‘u.. Bir çok Değerli Târihsel Belgeler‘in Yazar‘ı..

            Engels Aile‘nin Kökeni’nde O’ndan şu Alıntı‘da bulunur:

‘Kutsal Cermen İmparatorluğu’nda 900ler‘de en büyük Sanayi Kolu Hadım İmâlatı‘ydı. Bunları Maures (Magribliker) in Haremler‘i için Büyük Kârlar‘la İspanya’ya İhrâç ediyorlardı… Hristiyanlık, Antik Köleciliğin ortadan kalkmasında tamamen Masum‘dur. Roma İmparatorluğu’nda Hristiyanlık yüzyıllarca Kölecilik‘le İçli dışlı yaşadı. Daha sonra da Hristiyanlar‘ın kendilerini vermiş bulundukları Köle Ticâreti‘ni asla engellemedi, ne Kuzey’deki Almanlar‘ın, ne Akdeniz’deki Venedikliler‘in Köle Ticâreti‘ni, ne de daha sonraki Zenci Köle Alımsatımı‘nı. Kölecilik, Kârlı olmaktan çıktığı içindir ki ortadan kalktı.’

 

Aelfric

0955-01020

 

            İngiliz Düşünür‘ü.. Teolog..

            Latin Dili Uzmanlığı‘yla ve Kilise Târih‘i üstündeki Araştırmaları‘yla tanındı.

 

            Eser‘i:

 

            -Homiliae Catholicae,

 

Gerbert D’aurillac

0940-1003   

 

            Fransız Düşünür‘ü..

            999‘dan Ölümü‘ne dek Silvester II Adı‘yla Papalık yaptı.

            Katolikliğin en Büyük Din Adam‘ı Mewkii‘ne geldi. Kaiser Ottos III.ün Dost‘u ve Öğretmeni‘ydi. Polonya ve Maceristan’da Kilise‘yi Organize etti.

Araplar‘ın Öğrenci‘si olarak nitelenir. 800lerin Bilimi‘ni tek başına Temsil eder.

            Aurillac Manastırı’nda yetiştiği için bu Ad‘ı alır.

            Hidrolik bir Org yapmak, Abak’ı Avrupa’da ilk kez kullanmak, Çeşitli Matematik Lewhalar‘ı İcat etmek gibi pek çok Bilimsel Çalışmalar‘ı vardır. Çağı‘nı etkiledi. Papalık Târihi’nde benzeri O’ndan sonra da gelmedi.

            Goethe’nin Faust’un Kişiliği‘ni saptarken O’nun Hayâtı‘ndan esinlendiği söylenir.

            Büyücülük‘le suçlandı

 

            Eserler’i:

 

            -Gerbert’in Eserler‘i , Bütün Eserler‘i Adı‘yla yayınlandı.

 

Pierre Beranger de Tours

0998-1088

 

            Fransız Teolog.

            Gerçeğin Herşey‘den Üstün olduğunu, Ölçüt‘ün de İnsan Usu‘na Uygunluk‘ta aranabileceğini savundu.

            Kilise’nin Us dışı Dogmaları‘yla savaştı. Şarab‘ın İsâ’nın Kan‘ı ve Ekmeğin de İsâ’nın Wucûd‘u olduğu Dogması‘na Karşı koyduğu için Kilise’nin Düşmanlığı‘nı kazandı. Birçok kez Mahkum edildi. Pişman olduğunu söyleyerek kurtuldu ama ‘Us‘un Üstünlüğü, saçmalanmaksızın İnkar edilemez’ Tezi‘ni savunmaya Dewâm etti.

 

Lanfranc

1005-1089

 

            İtalyan Düşünür‘ü..

            Skolastik Hristiyan Felsefe‘si Düşünürleri‘nden...

            Normandiya’da Bec Papazı’ydı. Daha sonra Canterbery Başpiskopos‘u oldu. A.Weber O’nu ‘Azbulunur Değerli Zihin’ olarak niteler.  Neler söylediği ve yazdığı üstüne Bilgi yok. Anselmus O’nun Halef‘i sayılır.

 

            Eserler‘i:

 

            -Opera, Bütün Eserler‘i,  Dom D’ Archery tarafından yayınlandı.[23]

           

Saint Anselmus (Anselme)

1033-1109

 

            İtalyan Düşünür‘ü..

            Ortaçağ Skolastisizmi’nin Önemli Düşünürleri‘nden.

            Patristik Tertullianus’un 200lü Yıllar‘da söylediği ‘Anlamadığım için inanıyorum’ Karşı, ‘Anlamak için inanıyorum ‘ dedi. Yine de İnanç, Baş İlkesi‘dir. Felsefe’yi Teoloji’nin Hizmeti‘ne soktu.

            Tanrı’yı tanıtlamak için ileri sürdüğü Ontolojik Kanıt‘ı Ünlü‘dür. Bu Kanıt, Ters Yol‘dan işleyerek, Varlığı Düşünce‘den çıkarır.

            O’na göre, Tanrı Düşünce‘si, En Yetkin Varlık Düşüncesi‘dir. En Yetkin Varlık olabilmek için Var olmak gerekir, çünkü böyle olmasa var olma Eylem‘i Eksik kalır ve Varlık, En Yetkin Varlık olamazdı.

            Platon’un (ö.MÖ.347) İzi‘nden yürüyerek Aşırı Gerçekçilik’i savundu.

            Kilise’nin Gözde‘si oldu ve kendisine 2.Augustinus denildi.

 

            Eserler‘i:

 

            -Bütün Eserleri‘nin Toplubasımı, Migne Kolleksiyon‘u, [24]

            -Cur Deus homo,

            -De veritate,

            -Monologium,

            -Proslogium,

            -De incarnatione sancti spiritus,

            -Liber de conceptu virginali tonem respondentum pro insipiente,

 

NOMİNALİZM

 

Genel Kavramlar’ın hiç bir Varlıklar‘ı olmadığını ve birer Ad’dan İbâret bulunduğunu savunan Öğreti.. Adcılığı 1000ler‘in Sonlarına doğru, Compiegne Papaz‘ı Roscelin ileri sürdü. O’na göre Genel Kavramlar[25] birtakım Sesler‘den ve Adlar‘dan başka bir Şey değildirler, sadece birer ‘Müsemmasız İsim’dirler ve hiç bir Gerçeklikler‘i yoktur. Roscelin’in bu Tez‘i, Kilise’yi sarstı. Kilise başta Tanrı olmak üzere, tümüyle Genel Kavramlar’a dayanmaktaydı. Genel Kavramlar, Gerçek sayılmazsa, Kilise de Gerçek sayılamaz‘dı. Bu yüzden, hemen Bütün Ortaçağ, Adcılar’la Genel Kavramlar’ı Gerçek sayan Gerçekçiler’in[26] Kavgaları‘yla kaplanmıştır.

Abaelardus, Kavramcılık[27] Öğretisi‘ni ortaya atarak her 2 Düşünce‘yi uzlaştırmaya çalıştı. Adcılık, Öğreti olarak 1000ler‘de ortaya  atılmakla beraber, Düşünce Kök‘ü Antikite’dedir. Grek’te Stoacılar ve Epikuroscu’lar, Adcı‘ydılar. Kinik Düşünür Antistenes, Platon’un (ö. MÖ.347) Gerçek saydığı İde’leri için ‘At’ı pek iyi görüyorum ama Atlığı göremiyorum’ demişti. Aristoteles de Platon İde’lerinin Gerçeklikleri‘ne Karşı çıkmıştı. 

Müslüman Dünyâ‘da Sünnî Kelâm’ın Adcı olduğu söylenebilir. Dışımızdaki Bağımsız Varlıklar‘la ilişkili olmayan Mefhumât-ı Sırfa‘yı[28] ‘Müsemmasız İsimler’ saydılar. Gerçek, ancak Nesnel Varlığı olan Şey‘di.

1300ler‘de Adcı Gezimcilik bu Tez‘i geliştirerek Kilise’yi sarsmaya dewam etti. Kilise ile Dünyâ İşleri‘ni ayırmaya zorladılar.

1700ler’in Duyumcular’ı da Adcı‘dırlar. Duyumcu Condillac, ‘Tümeller Ad‘dan başka bir Şey olsalardı Tümel olmazlardı’ der.

Marxistler Adcılığı Ortaçağ için İlerici bir Çizgi olarak Qabul ederler.

 

Joane Roscelin

1050-1112

 

            Fransız Düşünür‘ü[29]..

            ‚Skolastiğin Temeli‘ne ilk Kazma‘yı vuran Skolastik Düşünür‘, denir. Fransa’da Compiegne Papazı‘ydı..

            Ortaçağ’da Maddeciliğin İlk Kımıltısı olan ve sonradan Ockham’lı William’ın geliştireceği ve öğreteceği Nominalizm  Tez‘i 1090‘a doğru ilk kez O’nun Tarafı‘ndan ileri sürüldü.

            O’na göre Genel Kavramlar[30] birer Ad’dan, Sesler‘den[31] başka bir Şey değildir. Gerçek Varlıklar, Tümel olanlar değil, Bireysel olanlardır. Yâni sâdece Duyular‘la algılananlar Gerçek‘tir. Elma Ağacı, Erik Ağac‘ı, Armut Ağac‘ı Gerçek‘tir; ama bütün bunların Tümel‘i olan Ağaç, Gerçek değildir.

            Bu tez, Skolastik Realizm‘i sarstı.  Başta Tanrı, Dogmalar Tümeller‘di. Baba-Oğul-Kutsal Rûh her biri ayrı bir Tanrı olarak 3 Tanrı‘dır, Gerçek olan bu Bireyseller’dir, bunları tek Tanrı yapan Trinite Tümel’i, gerçekte varolmayan bir Ad’dan başka bir Şey değildir.

            O bu İddia‘ya rağmen Anti-Hristiyan değildir. Ama nereye varacağı bilinmeyen bir Tez‘di bu. İlkin Katolik Kilise‘si, kendisini, Hristiyanlar‘ın  Toplam‘ı değil, onların üstünde Üniversel bir Güç olarak görüyordu. Başta Piskopos Champeau’lu Guillaume olmak üzere Bütün Kilise ayaklandı.

            Soissons Meclis‘i, 1092 de Roselin’i Tewbe‘ye çağırdı. O da Çağrı‘ya uydu. Böylece Tez‘i de 200 uyumaya başladı.

            1320‘ye doğru William O’nu yeniden ortaya attı. Nominalistler‘ce Realistler‘in Büyük Kavgası‘nı başlattı.

            Eserleri‘nden Bugün‘e sâdece Anselmus’a yazdığı bir Mektup gelebildi.

 

REALİZM

 

Varlığın, İnsan Bilinci‘nden Bağımsız ve Nesnel olarak varolduğunu ilerisüren Anlayış.

 

            I.İlkçağ:

            Lenin’in (ö.1924) Deyimi‘yle ‘Tımarhane‘den ya da İdealist Düşünürler‘in Okulu‘ndan çıkmamış’ her İnsan, Çevresi‘nde, Bilinç‘ten  Bağımsız  bir Dünyâ bulunduğunu bilir. Taşlar‘ı, Topraklar‘ı, Ağaçlar‘ı vb. Vareden, İnsan Bilinc‘i değildir. Çünkü bunlar Dünyâ üstü‘nde İnsan varolmadan önce de vardı. Dünyâ, Milyarlarca Yılı‘nı, bu Doğal Varlıkları‘yla birlikte İnsansız  yaşadı. Örneğin Kuşlar‘ın, kendi Bilinci‘nin ya da İnsan Bilinci‘nin Ürün‘ü olmadığını ve kendisinin dışında Bağımsız olarak var bulunduğunu Çocuklar bile bilir. Kendiliğinden Maddecilik [32] Anlayışı‘na Uygun olarak İlk İnsanlar‘ın bu Gerçekcilik Anlayışları’na denir,ya da Çocuksu Gerçekçilik[33]. 

            Düşünsel Alan‘da ‚Hint’te Vedenta, Çin’de Konfüçyüsçülük ve Antikçağ‘da Elea Öğreti‘si ileri sürülünceye kadar bu Anlayış sürdü‘ denilir. Güçsüz  Yanlar‘ı vardı.

1.si Öz ile Olgu’yu özdeşleştirmesi gelir. İdealist Felsefe O’nun bu Yanı‘nı Deşifre etti. Öz‘ü ‚bilinemeyene ve varolmayana‘ indirgeyerek Olgu‘yu, yani Görünüş‘ü Gerçekdışı saydı.

            2.Güçsüz yanı, pek Doğal bulduğu Dünyâ‘nın Varlığı Sorunu‘nu Önemsemeyişi‘dir. Mach Öğreti‘si Dünyâ‘nın Varlığı Sorunu‘nun hiç  bir Önem taşımadığını öne sürerek, Tek Gerçekliğin Duyumlar olduğunu söyledi.

            Materyalist Felsefe, Bilgi ve Bilim‘in Temeli‘ni onun üzerine kurdu.

 

            II.Antikçağ:

            Objektif Gerçeği  Gerçek saymama Anlamı‘ndaki Ortaçağ Gerçekçiliği‘nin Tohumlar‘ı Antikçağ Grekleri‘nce atılmıştır.  Elea Öğreti‘si, Platon ve Aristoteles (ö.MÖ.322) bu Anlam‘daki Gerçekçiliğin Kurucuları‘dır. Bu Anlayışlar‘a göre Gerçek, Bireysel olan değil, Tümel olandır[34].  Tümeller‘se ancak Bireyseller‘de varolabilirler, kendi başlarına bir Varlıklar‘ı yoktur. Örneğin Dünyâ‘da Eşekler vardır, ama Eşeklik yoktur. Eşeklik bir Tümel’dir[35] ve ancak Bireysel bir Eşek‘te varolabilir. Gerçek olan, Eşekler (Bireysellikler) değil, Eşeklik (Tümel)’dir. Çünkü Eşekliği ortadan kaldırın, Dünyâ‘da Eşek kalmaz. Eşek, Varoluşu‘nu Eşekliğe Borçlu‘dur. Bireysel Eşekler‘in Varoluş’ları[36]  bulunduğu halde Varlık‘ları[37] bulunmamasına karşı, Tümel Eşekliğin Varoluş‘u yoktur ama Varlığı vardır.  Gerçek ‘Bağımlı Varoluş‘u değil, Bağımsız Varlığı olandır’. Dünyâ‘da bulunan Bütün Bireysellikler Varlıkları‘nı başka bir Varlığa Borçlu‘durlar, bu yüzden Gerçek değillerdir. Tümeller‘se Bağımsız bir Varlığı olanlardır, bu yüzden Gerçek‘tirler. Bu yüzdendir ki Varoluşlar‘ı bulunan Bireysellikler Gerçek değillerdir, Görüntü‘dürler;Varoluşlar‘ı bulunmayan Tümeller‘se Gerçek‘tirler. [38]

            Elealılar ile Platon bu Tez‘in Tomurcuğunu taşırlar. Ne Eleacılar, ne de Platon’da  İdea’lar, bir Varoluş yüklememe Cesâreti‘ni gösterir. Parmenides’e göre Tek olan Varlık Küre biçimindedir. Demek ki Maddesel‘dir ve Varoluş‘u da vardır. Platon’da (ö.Mö.347) da İdealar , bir İdealar Evreni‘nde yaşarlar. Yükselmiş Rûhlar gidip onları görebilirler.

            Antik Grek Felsefesi’nde bu İdealist Tez‘in gerçek Sâhib‘i Aristoteles’tir. İlk kez Aristoteles’tir ki İdealizm Açısı‘ndan Çelişki‘den kurtulup Tümeller‘e ayrıca birer Varoluş yükler.  Tümeller Ussal, Bireyseller‘se Duyusal’dır[39].

             

            III.Ortaçağ:

            Eleacılık, Platon ve Aristoteles Temeli‘ne dayanan Ortaçağ Gerçekliği, Bilimsel Gerçekçilik Anlayışı‘na tümüyle Ters bir Anlam taşır ve Objektif Gerçekliğin Gerçek olmadığını, asıl Gerçekliğin Düşünce Ürünler‘i[40] olduğunu ileri sürer.  Tümeller Gerçek‘tirler[41] ve Tümel, Nesne‘den öncedir[42]. Bu şu demektir: Eşekler Gerçek değildir ve Eşeklik Eşekler‘den önce gelir.

            Özellikle Anselmus’la Champeaux’lu Gillaume’un savundukları bu İdealist Tez‘e karşı Nominalistler, Tümeller Adlar‘dır[43] ve Tümel Nesne‘den sonradır [44] Tezi‘yle karşı çıktılar.  Tümel‘i Gerçek saydıklarından dolayı  Gerçekçi Adı‘nı alan Düşünürler‘in Tezler‘i altında , Roma Katolik Kilisesi’nin  Tez‘i yatar. Bundan başka Hıristiyanlık, başta Tanrı Kavram‘ı olmak üzere bütünüyle Tümeller‘e dayanır. Tümeller Gerçek sayılmazsa Tanrı’nın da Gerçek sayılmaması gerekir. Ne var ki Tümeller‘in Sözcükler‘den ve Sesler’den[45] İbâret bulunduğu Açık‘tır, Kırmızı bir Ad‘dır ki ancak Kırmızı bir Çiçek‘te ya da Kırmızı bir Böcek‘te varlaşır.  Evren‘de bir Özne‘ye  yüklenmeksizin kendibaşına Varlığı olan bir Kırmızı yoktur.  Tümeller, Nesneler‘den, önce değil, elbette sonra gelirler.  Önce Kırmızı Çiçekleri ve Kırmızı Böcekleri  görür ve tanırız, sonra bunların Kırmızı Tümel Kavramı‘nı soyutlarız.

            İdealistler (Ortaçağ değil Çağımız Realistler‘i) , bunun, Zamansal bir Öncelik değil, Mantıksal bir Öncelik olduğunu savundular. Çağdaş Yeni Realistler, Eski Realistler’in Açığı‘nı kapatmak için denir, Varlık ve Varoluş Deyimleri‘ne Yeni Anlamlar verdiler.  Varlığı bulunan‘ın Varoluş‘u olamayacağını, buna karşı da Varoluş‘u olan‘ın Varlığı bulunmayacağını ileri sürerler. Buna göre Varlık, Olgusal değil, Mantıksal‘dır;  bu yüzden de Varoluş gibi Bilinc‘in dolaysızca Karşısı‘nda olan değil, tam tersine, bizzat Bilinç, Düşünce, Zihin ya da Us olan‘dır. Ama bu Bilinç, Düşünce, Zihin ya da Us Olgusal, Bireysel ve Subjektif değil, tam tersine, Soyut, Evrensel ve Objektif‘tir. Gerçek, Objektif Düşünce‘dir. Bu yüzden de Gerçek, Varoluş‘u bulunmayan bu Mantıqsal Varlık, Herşey‘in Kaynağı‘dır ve Evren‘in  ancak O’nunla açıklanabileceği bir İlk İlke ya da Son Gaye’dir. 

            Realistler’in bu Tezler‘i Hint Vedacılığı’ndan, Çin Konfüşyüscülüğü’nden, Grek Platonculuğu’ndan Augustinus, Thomas, Kant, Schelling, Hegel ve Çağımız‘ın Yeni Realistliği‘ne, Yeni Thomacılığı‘na,  Kişilikçiliği‘ne kadar tüm  Objektif İdealistler’in Temel Tezi‘dir. Realistler’e ve genellikle Objektif İdealistler‘e göre İlk İlke ve Son Gaye Terimler‘i Özdeş‘tir.  Onları Bilimsel Objektivizm‘i yadsıyarak onun yerine Metafizik Gayeciliği koyarlar. Onlara göre Gaye, Sebeb‘in[46] içindedir. Neden’den Etki çıkarsanamaz ama Sebep’ten Gaye çıkarsanır. Bundan dolayı Son Gaye ile İlk İlke aynı Şey‘dir.  Evren‘in ancak onunla açıklanabileceği bu Son Gaye ya da İlk İlke olan Objektif İdealizm bir Düşünen olmadan olabilir mi?

Lenin güya şöyle Alay eder:‘ Düşünce, Beyin olmaksızın varmış. Peki bu Beyinsiz Düşünce‘yi savunan  Düşünürler de var mıdır? Vardır. Bunlardan biri de Prof. Avenarius’dur. ‘

 Realistler ve Objektif İdealistler bu Objektif İdealizm‘in  Halq‘ın anladığı Anlam‘da varolduğunu hiç bir Zaman ileri sürmediler. ‘Objektif İdealizm, Düşünen birinin Zihni‘nde  bulunamaz, bulunsa varolurdu ve o zaman da Gerçek olmazdı’ derler. Soru‘yu Anlamlı da bularak şöyle derler: ‘Düşünceler, Düşünen biri olmadan elbette varolamaz, ama Tümeller zaten varolamaz ki, çünkü Gerçek’tir onlar’. 

İdealizm Terim‘i olarak Gerçek, Varolan değil, tam tersine, Varolmayan‘dır. Ama Herşey‘in Kaynağı olan ve Evren‘in ancak onunla açıklanabileceği asıl Varlık da O’dur.

Nominalistler ile Realistler arasındaki Ünlü Kavga, gerçekte Materyalistler‘le, Düşünceciler arasındaki Kavga‘yı yansıtır. Abaelardus , Kavramcılık Öğretisi‘yle, gizlemeye çalıştığı Adcılığı desdeklemiş ve Tümel, ne Nesne‘den önce, ne de sonradır, Nesne‘nin kendisindedir [47] demiştir.

 

            IV.Çağımız:

            Yeni-Realizm, Yeni Thomacılık, Kişilikçilik, Varlıkbilimcilik vb.  gibi Objektif İdealist Öğretiler Ortaçağ    Realizm Anlayışı‘nı sürdürdüler.

            Yeni-Realizm, Ortaçağ’ın Tezleri‘ne bir Yenilik olarak Tümeller‘in Gerçek oldukları halde  Mental[48] olmadıkları Tezi‘ni kattı[49]. Kimi Çağdaş  Matematikçiler de Matematik Kavramlar‘ın İnsan Bilinc’i Dışında gerçekten var olduğunu ileri sürdüler.  Realizm, Varlığın Bilinç‘ten Bağımsız olarak varbulunduğunu dilegetirir. Bu, Marxism‘i de bu Anlam‘da Realist Felsefe yapar. Lenin şöyle der:

‘Özellikle Realizm Terim‘i, Olgucular’la  Materyalizm ve İdealizm arasında bocalayan öteki Karışık Kafalar Tarafı’ndan Kötü‘ye kullanıldığından, Engels’e uyarak, bu Anlam‘daki Maddecilik Terimi‘ni kullanıyorum ve bunu Biricik Doğru Terminoloji sayıyorum.[50]’ 

Böylelikle Realizm Terim‘i, Maddecilik Terimi‘yle de Eşanlamlı kılındı. Marxist Realizm, İnsanlar‘ın Bütün Yaratıcı Eylemleri‘yle, Oluş Hâlindeki Gerçeğe ve aynı zaman‘da da kendi Oluşmaları‘na Katkı‘da bulundu.

 

            V.Sanat:

            Sanat‘ı, gelişmesi içinde Objektif Realizm‘in yansıtılması olarak gören Sanat Anlayış‘ı da Realizm (Toplumcu Gerçekçilik)[51] Adı‘nı taşır. Sosyalizm‘in Sanat Anlayış‘ı budur. Bu Gerçekçilik, Doğa‘yı ya da Objektif Gerçekliği Kopya etmeyi değil, Beşerî Yaratma‘yla doğa‘ya ya da Objektif Realizm’e Katkı‘da bulunmayı gerektirir. Sosyalist Gerçekçilik Anlayış‘ı Naturalist İlkeciliğe karşı‘dır. Sosyalizm‘e Yararlı olmayı ve ona Katkı‘da bulunmayı başlıca Görev sayar.

 

Champeauxlu Guillaume

10??-1121

 

            Fransız Düşünür‘ü...

            Paris’te Profesör‘dü. Sonra  Chalons‘da Piskopos oldu.

            Anselmus’la birlikte Ortaçağ Gerçekçiliği’nin (İdealizm’inin anlamı‘nda) ileri gelen Savunucuları‘ndandı.

            Gerçek olarak sadece Külliler’i Qabul ediyordu. Ferdîler Gerçek değildir. Külliler Eşya‘dan öncedir[52]. Realist[53], Nominalizm’in ‚Tümeller birtakım Sözler‘den İbâret‘tir‘[54] Sözler‘i Compiegne Papaz‘ı Roscelin tarafı‘ndan ortaya atılmıştı. Tanrı’nın da bir Tümel olduğu unutulmamalı..

 

Lavardin’li Hildebert

1056-1134

 

            Skolasitik Düşünür..

            Din Adamı, Ozan, Ahlaqçı. Venerable (Saygıdeğer) Lakab‘ı var.

            A.Weber O’nu 1100lü Yıllar Bilimi‘nin Temsilcileri arazında sayarak ‘az bulunur Değerli Zihin’ olarak anar. O’na göre ‘ilk kez Dogmatik‘ten ayrı bir Ahlaq’ geliştirmiştir ve O’nun ‘Moralis Philosofia’sı Cicero (ö.MÖ.43 ) ve Senaca’dan Taqlit edilmiş Halq‘a Özgü bir Ahlaq önerdiği halde, bu türdendir’. [55]

 

            Eserler‘i:

 

            -Bütün Eserler‘i Beaugendre tarafından yayınlandı. [56]

            -Traite theologique,

            -Traite de morale,

 

Bernard de Charthes

1070-1124

 

            Fransız Düşünür‘ü..

Çağının Ünlü Platoncuları‘ndandı..

            Evren‘in Rûh‘u Düşüncesi‘ni Panteizm’e kadar götürdü. Platon’la Aristoteles‘i (ö.MÖ.322 ) uzlaştırmaya çalıştı.

            Büyük Evren ve Küçük Evren üstündeki Yorumları‘yla Ünlü.

 

Adalard

10??-1130

 

            İngiliz Düşünür‘ü[57]...

            Müslüman Düşüncesi‘nde Uzman‘dı. Arapça Felsefe Kitapları‘nı ve Grek Felsefesi’nden Eukleides’in Ögeler’ini Latince’ye çevirdi.

 

            Eserler‘i:

 

            -De eoden et diverso,

 

Gilbert de la Porree

1076-1154

 

            Fransız Düşünür‘ü..

            Ünlü Skolastikler‘dendi.

            Chartes Kilisesi’nde Şanşölye idi. Abaelardüs’ün (ö.1142) Etki‘si altındaydı. Panteist bir Evren Anlayış‘ı vardı.

 

            Eser‘i :

 

            -Liber Sex Principorum [58], Çağında Büyük Yankı buldu.

            -De Trinitate[59], Katolikliğe Aykırı görülerek Mahkum edilmek istenmişse de kendisini Güçlük‘le akladı.

 

KONSEPTUALİZM

 

Nominalizm ve Realizm’e karşı olarak, Kavramlar‘ın Genel Düşünce‘den İbâret bulunduğunu ve bunların Gerçek olduklarını savunmak kadar Gerçek olmadıklarını savunmanın da Yersiz olduğunu ileri süren Abaelardus’un Öğreti‘si..  Bu iki Öğreti‘nin uzun süren Tartışmalar‘ı, Ortaçağ’ın Gelecek Aydınlığı’nı(!) hazırlayan  Dönemeçler‘dendir.

Realistler, Metafizik Tutumları‘na Uygun olarak Genel Kavramlar’ın sadece birer Söz‘den İbâret olduğunu ileri sürerek Gerçek olmadıklarını savundular. Abaelardus Kavramcılık Öğretisi‘yle bu Çatışma‘yı uyuşturmaya çalıştı. Bunlar Ad‘ı üstünde Kavram‘dırlar ve bunların bu Anlam‘da Gerçeklikleri‘ni tartışmak yersizdir. Kavramlar‘ın elbette Nesne ve Eylemler‘den Bağımsız olarak birer Varlıklar‘ı yoktur, ama Objektif Realizm Bilgisi‘nin Özel bir Biçimi‘dirler, bizler onlarsız ( Nesne ve Eylemler‘den soyutlanmış Genel Kavramlar olmaksızın) Objektiv Gerçekliği bilemeyiz. Tümeller ne Nesne‘den önce, ne de sonra‘dırlar. Nesne‘nin kendileridirler.

Abaelardus (ö.1142) bu Tezi‘yle açıkça Nominalistler’e katılmakta, ama onlardan biraz Farqlı olarak Tümeller‘in ya da Önsel Genel Kavramlar‘ın Objektif Gerçekliğin kavranmasında Temel Ögeler olduklarını ilerisürmektedirler.

Nominalizm‘in Geliştiricisi William’da O’nun bu Tezi‘ne katındığından Kavramcılık Öğretisi‘ne Son Dönem Nominalizm‘i de denir.

İngliz John Locke da bu Anlayış‘a Yakın Görüşler ileri sürecektir.

 

Petrus Abaelardus

1079-1142

 

            Fransız Düşünür‘ü[60]..

            Ortaçağ Skolastiği’nin Ünlü Düşünür‘ü....

            Ortaçağ’ın Nominalist-Realist  Tartışması‘nı uyuşturabilmek için Konseptüalizm Öğretisi‘ni ileri sürdü. Nominalizm’i ustaca desdekledi. Metafizik üzerine  Aykırı sayılan Düşünceler‘i vardı. Dinî İnanc’ı, Ussal Öncüller‘le sınırlandırdı. Kötülükler‘e sürüklenmenin Günah olmadığını söyledi. Her Erdem bir Savaş‘tı, her Savaş‘ın da bir Düşman‘ı gerektirdiğini, Kötülükler‘in Erdem Savaş‘ı için Zorunlu bulunduğunu söyledi.

            O’na göre İnsan Kötülükler‘e sürüklenmeseydi Erdem Savaşı‘ndan da sözedilemezdi. Günah, Eylem’de değil, Niyet’tedir. Niyet‘i Kötülük olmayanın Eylem‘i Kötü de olsa Kötülük yapmış olmaz, Niyet‘i, Kötülük olanın Eylem‘i İyi de olsa Kötülük yapmış olur. İnsanlar İstekleri‘ni önleyemezler, çünkü İstekler Doğal‘dır. Kötü bir İsteği‘ni gerçekleştirmiş olan, o İsteğe kendini bırakmak Niyeti‘ni gütmemişse Suçsuz‘dur.

            Hayat‘ı Kötülük sayan Hristiyan Dogmaları‘yla savaştı, sonunda Afaroz edilerek Eseri‘ni (De unitate et trinitate divina)  kendi Eli‘yle yakmak Zorunda bırakıldı.

            Râhibe Heloise’le yaşadığı Aşk Serüveni‘nden dolayı Saint-Denis Manastırı’na kapanmıştı. [61]

           

 

            Eserler‘i:

 

            -De Unitate et Trinitate Divina[62],

            -Sic et Non, /Evet ve Hayır, En önemli Eser‘i, hiçbir Yargı‘ya varmaksızın çok Sayı‘da Tez‘in Olumlu ve Olumsuz Kanıtları‘nı sergiler[63] Russel bu Eser için ‘Halq‘ı, Dogmatik Uykusu‘ndan uyandırmıştır’ der.[64]

            -Introductio ad Theologicum[65],

            -Scito te Ipseum [66],

            -Epistulac [67],

 

Pierre Beranger

1000li Yıllar

 

            Fransız Düşünür‘ü..

            Abaelardus’un Öğrencisi‘ydi. Öğretmeni‘ni savunan Eserler yazdı. Katolik Kilise’si ile Mücâdele etti.

 

            Eserler‘i:

 

            -Apologetique,

 

Saint De Clairvaux Benard

1090-1153

 

            Fransız Düşünür‘ü..

Din Bilgini.. Ortaçağ’ın en Büyük Vaizleri‘nden.. Doktor Mellifluus (Bal Özü)Aadı‘yla anılr. Tipik Metafizikçi. Bir Derebeyi Oğlu‘ydu. Sınıfı‘nın Çıkarları için Papalar‘ın Siyâsal Egemenliği‘ne karşı çıktı.

            Bernardusçülük Tarikatı‘nı kurdu.

            Öğreti‘si, Yeni-Platoncu Mistiklik‘le Hristiyan Mistikliği‘nin Karmaşası‘dır. Abaelardus’u (ö.1142) o Mahkum ettirdi. II.Haçlı Seferleri‘nin açılmasını da o sağladı.

 

            Eserler‘:

 

            -De contemptu Die,

            -De consideratione,

            -De diligendo Deo,

            -Adversus Abaelardum,

 

 

Laon’lu Anselme

1000-1100lü Yıllar

 

            Fransız Düşünür‘ü..

            Düşünürlüğü’nden çok usta Öğretmenliği’yle Ünlü.

            Laon’da açtığı Felsefe Okulu’nda birçok Ünlü öğrenciler yetiştirdi. Abaelardus (ö. 1143) gibi.. Bu Öğrenci Hoca’sı için ‘Alev’den çok Duman olan bir Düşünür ve Meyve vermediği halde Yaprakları olan bir Ağaç’ der.

            Tevrat ve İncil’i yorumladı.

 

            Eser‘i:

 

            -Glose Interlinnaire,

 

Adelger

1100lü Yıllar

 

            Teolog’du[68].

            İnsan Hürriyeti ile Tanrı’nın  Düzen’i Düşüncesi’ni uzlaştırmaya çalıştı.

 

Dominicus Gundissalinus

1100lü Yıllar

 

            İspanyol Düşünür‘ü..

            Arap Felsefesi’ni Latince’ye çevirerek yaymakla Ünlü.. Özlellikle el-Fârabi ve ibnu Cebirol’ü Avrupa’ya o tanıttı. Bunlar Aracılığı’yla da Aristoteles (ö.MÖ.322) ve Yeni-Platonculuğun Avrupa’ya yayılmasını sağladı.

            Özellikle Ortaçağ Skolastiği’nin Trivium ve Quadrivium Bilim Sınıflaması yerine özellikle el-Fârabi’den aktardığı Aristoteles’in Ansiklopedik Sınıflaması’nı getirdi. Bu Sınıflama’da Fizik, Matematik, Metafizik, Mantık, Psikoloji, Politika ve Ekonomi vardır.

 

            Eserler‘i:

 

            -De Unitate [69],

            -De Immortalitate Animae [70],

            -De divisione Philosophiae [71],

            -De Processione Mundi [72],

 

Gilbert de la Porree

10??-1154

 

            Fransız Düşünür‘ü...

            Skolastiğin Ünlüleri‘nden..

            Chartres Kilisesi’nde Şanşölye‘ydi. Abaelardüs’ün (ö.1143) Etki‘si altında Panteist bir Evren Anlayışı‘na vardı.

 

            Eserler‘i:

 

            -Liber sex Principorum [73], Çağı’nda Olay yarattı.

            -De Trinitate[74], Katolikliğe Aykırı görülerek Mahkum edilmekten Zor kurtuldu.

 

Robert Pulleyn

10??-1154

 

            İngiliz Düşünür‘ü..

            Bir Hristiyan Felsefe‘si oluşturmak için İlk Denemeleri yapanlardandı.

            Bu Hristiyan Felsefe‘si, Kilise Yetkesi‘nden kurtulmuş ve Özgür Düşünce‘yle yapılan bir Felsefe idi.

            Akım‘ı Saint-Victor Manastır‘ı Başkan‘ı İskoçya’lı Richard başlattı. Richard şöyle der:

            ‘Üstüne bir Hristiyan Felsefe‘si kurabilmek için Sağlam, Sarsılmaz, Şüphe‘nin erişemeyeceği bir Temel bulmak gerekir.’

 

            Eserler‘i:

 

            -Sekiz Hikmetler Kitab‘ı, bununla Ünlü.

 

Arnaud de Brescia

1100-1155

 

            İtalyan Düşünür‘ü..

            Reformist Teolog.. Abaelardus’un (ö.1143) Öğrenci‘si oldu.

            Yakılarak öldürüldü.

 

Petrus Lombardus

1???-1164

 

            Hristiyan Düşünür‘ü[75]...

            Paris Piskoposu’ydu. Bir zamanlar çok önemli bir Papaz olan Lactantius da benzer Sorular sormuştu.

            Dinsel Dogmalar‘ın Us Ölçüleri‘ne vurulmasında Önemli bir Adım olan Libri ‘de Önemli  Sorular tartışılır:

 

            Eser‘!i:

 

            -Libri Quatuor Sententiarum [76] /Dört Hikmet Kitab‘ı, ile Ünlü.

            Tanrı’nın Öncel Bilgi‘si[77] Özgür Yaratması‘yla nasıl uzlaşır? (yani Tanrı yaratacağını önceden biliyorsa Öncel Bilgi ne oluyor?)

            Yaratma‘dan önce Tanrı neredeydi? (Yani hiçbir Yer‘de olamaz, çünkü bütün Yerler‘i o yaratmıştır).

            Tanrı Nesne ve Olaylar‘ı olduklarından daha iyi yapabilir miydi? (Yani  yapamazdı, çünkü yapabilseydi yapması gerekirdi).

            Bu Eser‘de benzeri Sorular tartışılır. Hristiyanlığa Uygun Cewâplar verilir.

 

 

Robert, Melun’lu

1???-1173

 

            İngiliz Düşünür‘ü.. Papaz.

            Kilise’ye ve Dogmalar‘a Bağlı olmakla birlikte Doğa Olayları‘yla Doğaüstü Tanrısal Olaylar‘ı birbirinden ayırdığı için Hristiyan Felsefesi’nde Özgür Düşünce‘nin gelişmesine Katkı‘da bulunanlar arasında sayılır.

            Şöyle der:‘İsâ’nın Mucizewî Doğum‘u Doğal Olaylar‘ın Gidişi‘ne Aykırı göründüğünden kimilerince yadsınıyor. Oysa Doğa‘yı yaratan Tanrı’nın onun Akışı‘nı değiştirmeye Güc‘ü yetmez olur mu? Protoplazmalar Anasız doğarken İsâ neden Babasız doğmasın?’

 

Richard de Saint-Victor

1???-1174   

 

            İskoçya’lı Düşünür.. Papaz.

            Saint-Victor Manastırı’nın Başkanı’ydı. Hugues’ün Öğrenci’si oldu.

 

            Eserler’i:

 

            -De Trinitate [78], ile ünlendi. Şöyle der:

‘Sadece bir Tanrı olduğunu ve O’nun  da Töz olarak bir, Kişilik olarak 3 olduğunu, ama 3 Tanrı olmayıp da bir Tanrı olduğunu çok kez okudum. Ama bunun nasıl yanıtlandığını hiçbir yer’de okumadım. Bu Konu’da Yetkeler pek bol’dur. Ne var ki bol olmayan Tanıtlar, Kanıtlar ve Nedenler’dir. Bu Sistem’i sağlamca kurabilmek için Şüphe’nin erişemeyeceği bir Temel bulmak gerekir.’

            -De Contemplatione[79], Aqıl yoluyla Tanrı’ya varmaktan waz’geçerek Mistik Sevgi Yolu’yla Tanrı’ya varılabileceğini savunur.

            -Bütün Eserleri (Opera) basıldı.[80]

 

Alain , de Lille

1114-1202

 

            Fransız Düşünür[81]..

            Teolog, Ozan, Târihçi.. Simyâ ve başka Gizli İlimler‘le de uğraştı.

            Dogmalar‘ı Geometri Yöntemi‘yle ispatlamaya uğraştığı için Descartes ve Spinoza’ya Öncülük etti.

            Ortodoks’tur. Herşey‘in Tanrı’da ve Tanrı’nın da Herşey‘de olduğu İlkesi‘ni savundu.

 

            Eserler‘i:

 

            -Opera (Bütün Eserleri’nin Toplubasım’ı), De Visch,[82]

            -De fide Catholica,

            -De planotu naturae,

            -L’anticlaudien,

 

John, Salisbury’li

1115-1180

 

            İngiliz Düşünür..

            Çok Bilgili Skolastik..

            Chartres Piskoposu’ydu. Yaşadığı Çağ‘a kadarki Ortaçağ Siyâsal Düşüncesi’ni bir Sistem içinde toplayan İlk Yazar‘dı.

            Toplum‘u, tüm Ayrıntıları‘yla, bir İnsan Bedeni‘ne benzetmesiyle Ünlü.  Çiftçi ve İşçiler Ayaklar‘dı, Maliyeciler Mide ve Barsaklar‘dı, Memurlar‘la Askerler Eller‘di, Senato Yürek ve Prens de Kafa‘ydı.. Kilise-Din Adamlar‘ı, Beden‘deki Rûh’tu.

            400ler‘de Papa Gelasius 2 Kılıç Öğreti‘si denilen bir Görüş ileri sürmüştü: Sacerdotium[83] ile İmperium[84],  Tanrı Tarafı‘ndan verilmiş 2 Kılıç‘tı ki elbette tek el‘de taşınamazdı, bu yüzden de ayrı Eller‘e verilmişti.

            John bu Öğreti‘ye yeni bir Yorum getirerek Prensler‘in Kılıc‘ı Kilise’den aldıklarını ileri sürdü. İyi kullanmazsa Kilise onu istediği zaman geri alabilirdi. Kaldı ki Prensler, İşler‘in Papazlar‘a yakışmayacak bir Bölümü‘yle uğraşan Din Görevlileri‘nden başka bir Şey değillerdi.

            John, bütün bunların dışında özellikle  uydurduğu Policraticus  Adı‘nı taşıyan Eseri‘yle Ünlü. 

 

            Eserler‘i:

 

            -Policraticus,[85] /Devlet Adamı’nın Kitab’ı. Siyâset, Yönetim Sanatı‘nın İlkeleri‘ni tartışır, Zorbalık eden Hükümdar‘ın öldürülebileceğini ileri sürer. Bu Konu O’na gelinceye kadar bu açıklık‘ta söylenmemiştir.

            -Metalogicus, [86]

            -Historia Pontificalis, Derleyen R.I. Poole, [87]

            -Entheticus de Dogmate Philosophorum, derleyen C.Petersen, [88]

            -Opera Omnia (Bütün Eserleri), J.P. Migne’nin Patrologia Latina Dizisi’nin 199.Cild’i.

 

 

De Bene Amaury

11??-1207

 

            Fransız Düşünür‘ü[89]..

            1100ler‘in en Ünlü Panteist’lerinden...

            Tourain’li Simon, Diant’lı David’le birlikte Kilise’yi bir hayli sarsarak Serbest Düşünce‘yi geliştirdi.

            ‘Herşey birdir, Herşey Tanrı’dır, Tanrı Herşey’dir’ Panteizm’inde gizliden gizliye Râhipler ve Aydınlar arasında yayıldı. O’na göre ‘ Tanrı, Herşey olduğuna göre, sadece Kutsal Ekmek‘le değil, her Gün yediğimiz Ekmek‘te de vardır.’

            Yaratan’la Yaratılan Özdeş‘tir. Tanrı’nın Rûh‘u, İsa’nın Ağzı‘yla olduğu kadar, Grek Düşünürleri‘nin Ağzı‘yla da konuşur. Rahat Wicdan‘dan başka Cennet, Wicdan Azabı‘ndan başka Cehennem yoktur.

 

Pierre Valdo

1140-1217

 

            Fransız Teolog[90].

            Lyon Yoksullar‘ı (Valdo’culuk) denilen Hristiyan Mezhebi‘nin Kurucu‘su..

            Zengin bir Tüccar‘dı. Kıtlık Yılları‘nda  Aziz Alexis’in söylediği bir İlâhi‘nin Etkisi‘nde kaldı, Varını yoğunu dağıtarak Kilise’yle İlişkisi‘ni kesti. İsa Hristiyanlığı‘na dönmek gerektiğini savundu.

            Papa Lucius III. Tarafından Afaroz edildi.

            Anlayış‘ı Bütün Avrupa’ya yayılarak Çeşitli Dilenci Ordular‘ı doğurdu. Eski ve Yeni Ahid’den başka hiçbir Kitap tanımadılar. Her türlü Dogmalar‘ı ve Kilise Âyinleri‘ni reddederler. Yalnızca İsa’nın söylediklerine inanırlar.

            Mezhep Bugünler‘e kadar yaşadı.. Artık İtalya ve Amerika’da Kiliseler‘i var.

 

DOMİNİKEN TARİKAT‘I

 

İspanyol Papaz’ı Saint Dominicus’un  Tarikat‘ı.. Asıl Ad‘ı Vaizci Papazlar Tarikatı’dır. Din Sapkınları‘nı Doğruyol‘a çekmek için Waaz verme Amacı‘yla Teoloji Alanı‘nda eğitmesi ve yetiştirmesi başlıca Özelliği‘dir. Ortodox Hristiyanlığı savunur. Kendisi gibi Ortodox olan Fransiskenler’le birlikte Engizisyon İşkenceleri‘nin uygulanmasında Aktif Rol oynadı.

Felsefe Açısı‘ndan Aristoteles ile Pavloscu Kilis‘eyi (İsa’yı) uzlaştırmaya çalıştı.

Albertus Magnus, Aquina’lı Thomas gibi Büyük Hristiyan Düşünürlerinin çoğu Dominiken‘dir.

Roger Bacon, Duns Scotus, Ockham’lı William vb.leri gibi Humanistler‘in İlerici bulduğu düşünürlerse Fransisken’dir. B.Russell Felsefe Târihi’nde, ‘Saint Dominicus’ta benim görebildiğim tek İnsancıl Yön, onun, ‚Yaşlı Kadınlar‘la konuşmaktansa  Genç Kadınlar‘la konuşmak Hoşuma gider, demiş olmasıdır’ der.

 

Saint Dominicus

1170-1221

 

İspanyol,Papaz.

Genelde Dominiken olarak adlandırılan Waizler Tarikat‘ı Dominik (ö.1221) Tarafı‘ndan kuruldu. Kendilerini Waaz‘e ve Eğitim‘e adayan Dominikenler‘e, Bağışlar dışında Gelirler‘i olmaması gerektiğinden ‘Dilenciler Tarikatı’ Ad‘ı verildi.

            Thomist denilen Aristotelesci Teolojik Sentez , özellikle Dominiken Albertus ve Dominiken Aquino’lu Thomas sayesinde Katolik Kilisesi’nin en önemli Felsefi Teoloji Sistem‘i oldu.

            Dominiken Tarikatı‘na Mensup Alman Mistikler‘i, İlk Mistikler‘in Katkıları‘nı bir Proğram şeklinde düzenleyerek,

            1.Tanrı‘nın İrâdesi‘ne Eksiksiz başeğme,

            2.Nefis‘ten Feragat etme,

            3.İsâ’nınki Dâhil, Duyular‘la algılanan tüm İmajlar‘ı Reddetme Yolu ile, Mistiğin Rûhu‘nu Tanrı’nın Lutfu‘na açılmaya, onu Qabul‘e hazırlamayı amaçladılar.

            Bu Mistik Proğram‘ın Gaye‘si, Mistik ile Tanrı arasına hiçbir Şey giremeyecek kadar içten bir Birleşme gerçekleştirmektir. Proğram‘ın içerdiği bu Nefsi yoketme Arayış‘ı, dolayısı ile Panteist Eğilimler‘i Nedeni‘yle, bu Girişim‘in Doğruluğu birçok Hristiyan tarafından Tartışma Konu‘su edilmiştir.

Bu Akım‘ın Önder‘i ve başlıca Hoca‘sı Meister Echkart’dır (ö.1327). Echkart’ın bazı Yazılar‘ı Papa tarafı‘ndan reddedildiyse de, Talebeler‘i Johannes Tauler (ö.1381), Heinrich Suso (ö.1366) ve Jan Ruysbroeck (ö.1381) sâyesi‘nde Eser‘i Hıristiyan Mistisizmi‘ni büyük Çap‘ta etkilemiştir. Protestan Reform‘u Devri‘nde, Martin Luther, Echkart’ın Yapıtları‘nın Hayran‘ı olduğu gibi, Kant ve Hegel gibi Alman Filozoflar‘ı da, bu Eserler‘e Büyük İlgi duydular. Bugün de birçok Hıristiyan, Echkart’ın Yazıları‘nı doğru yoldan sapma İthamları‘na karşı savunurlar.

 

            Bak: Rİ II/Hristiyan Mistitizm‘i

 

FRANSİSKEN TARİKAT‘I

 

Papaz Francesco’nun 1215‘de kurduğu Tarikat... Tarikat Papa’nın İzni ile kuruldu. İsa’nın Yoksulluğu Yemeli‘nden yolan çıkan Fransiskenlik[91] sonunda, Engizisyon Yöneticiliği yaparak Düşünce‘nin Karşısı‘na dikildi. Engizisyon, Saint Franciscus’un Ölümü‘nden 7 Yıl sonra kuruldu.

Felsefe Alanı‘nda 3 Özgür Düşünceli Kişi olan Roger Bacon, Duns Scottus ve Ockham’lı William bu Tarikat‘tandı.

            B.Russelll şöyle der: ‘Franciscus’un kendi Gayeler‘i ve Karakter‘i göz önüne alındığında bundan daha Acı İroni‘ye Sâhip bir Sonuç düşünülemez.’

            Gerçek Hristiyanlığın bir Dilenci gibi Yoksulluğu gerektirdiğini ve Hristiyanlığa Dawet edici Waazlar vermek için Tarikat Üyeleri‘nin Gezgin olmalarını söyledi.

            Bugün 3 Kol‘a ayrılmıştır:

            Capuccin’ler, Cenventuali’ler ve asıl Fransisken‘ler.

 

Saint Francesco

11??-1226

 

            Assisi’li.

            Francesco Hristiyan Târihi’nin en sevilen ve en Etkili Simaları‘ndan biri. Assisi Kenti‘nin Varlıklı Tüccâr Âileleri‘nden birinde Dünyâ‘ya geldi. Dünyewî Zewkler‘e Yönelik Hayat’tan Tatmin olmayarak İsâ’yı izlemeye Qarar verdi. 20 Yaşı‘ndayken, kendisi gibi Genç bir Arkadaş Grub‘u ile  birlikte İsa’nın Çağrısı‘na Eksiksiz uymaya, O’nu Yoksulluk içinde izlemeye koyuldu. İncil Öğretileri‘ne tümüyle uyan bu Ödünsüz Yoksulluk, Francesco Dönemi‘nde hayli Varlıklı olan Kilise’ye açıkça Meydan Okuma Anlamı‘na geliyordu.

            Bir Mistik olan Francesco Haftalarca, Aylarca Mağaralar‘a çekilerek orada Duâ etmeyi Âdet hâline getirmişti. Tanrı O’na Olağanüstü Rüyet ve Dini Deneyimler bağışladı, denir. Hayatı‘nın Sonu‘na doğru, Wucudu‘nda İsa’nın Yaraları‘nın İz‘i olan ‘Stigmat’lar[92] belirdi.

            Bununla birlikte, Francesco’nun izlediği Ruhâniyet Yol’u, Eski Dionysius’cu Mistikleri‘ninkinin tam Tersi oldu. Francesco Duyular‘ı yoketme yerine, yaratılan Dünyâ‘nın, Tanrı’nın İnsanlar‘a karşı Teweccühü‘nün Açık bir Delil‘i olduğunu öğretti. Güneş‘e ‘Kardeş’ Ay‘a ‘Bacı’ diyen Francesco için tüm Hayvanlar, Bitkiler, Doğal Olaylar Tanrı’nın Sâdıq Yaratıkları‘ydı. İlham ettiği Hayat Yolu, Sâdelik,Sukunet içinde Tanrı’ya Dönüklük, Zihinsel ve Dünyewî Faaliyetler‘de Çıkar aramaktan uzak, yaratılan Evren‘le İçtenlik ve Sevgi Bağları kurmaktan geçmekteydi.

            Francesco’nun tüm Hristiyanlık Târihi‘nde İsa’ya en çok benzeyen Kişi olduğu söylenir. Verdiği Örnek, Qalem‘e aldığı Sayısız Dualar, öğrettiği sade ve dolaysız İmân Yaklaşım‘ı ve kurduğu çok Sayı‘da Kadın ve Erkek Tarikatı sayesinde, Fransisken Ruhaniyet‘i Hristiyan Târihi‘nin en ileri gelenlerinden biri olmuştur.

 

            Bak: Rİ II/Hristiyan Mistitizm‘i

 

Michael Scot

1175-1232

 

            İskoçyalı Düşünür. Astrolog.

            Dante’nin Ünlü Cehennemin’de Büyücülüğün Cezası‘nı gören Masalımsı bir Kişiliği var.  Dante’nin ele aldığı Büyücülüğü buradan gelir. ibnu Rüşd’i Batı’ya ilk kez o tanıttı.

            Tennemann O’nun Aristoteles’in (ö.MÖ.322)  ve ibnu Sina’nın  Eserleri’ni Arapça’larından Latince’ye çevirdiğini yazar. 

 

De Hales Alexandre

1175-1245

 

            İngiliz Teolog[93]..

            Eserleri’nde en İnce Ayrıntılar’a giren Tartışmacı bir Yöntem kullanırdı. İzleyenleri O’nun bu Yöntemi’ni Taklide çalıştılar.

            Vardığı Teolojik Sonuçlar, başta Saint Thomas olmak üzere, bütün Ünlü Teologlarca onaylandı.

 

            Eserler‘i:

 

            -Summa Universae Theologiae, [94]

 

Robert Grosseteste

1175-1253

 

            İngiliz Düşünür‘ü[95]..

            Lincoln Piskoposu’ydu.    Çağının Grekçe bilen az sayıda kişilerindendi. Roger Bacon O’nun Öğrenci‘si oldu.

            1200lü Yıllar‘ın Başları‘nda Hristiyan Avrupa, Aristoteles (ö.MÖ.322) hakkında hemen hiçbir Şey bilmiyordu.

            Aristoteles’in kimi Eserleri‘ni Latince’ye çevirip Avrupa’ya tanıtmakla ünlendi. Yaptığı büyük‘tü.

 

Vincent de Beauvais

1190-1264

 

            Fransız Düşünür‘ü.

            Dominiken Papazı.  Kral  Aziz Louis’in Oğulları‘nın Öğretmen‘i ve Danışmanı‘ydı.

            Ansiklopedisi‘yle Ünlü, Abaelardus (ö. 1143) gibi  Konseptüalist‘ti. ‘’Universale in re ‘[96] der. O’na göre Külliler, Tikel olandan Gerçek‘tir, ne var ki Tikel’den ayrı bulunmazlar.

 

            Eserler‘i:

 

            -Speculum Quadruplex Naturale, Morale et Historiale,

            3 Bölüm‘e ayrılır.  Ansiklopedi‘nin Son Bölümü‘nde yaratılıştan 1100ler’e dek Dünyâ Târihi‘ni anlatır.

            A.Weber şöyle der: ‘Peripatetizm için Bilgi ve Düşünce Hazine‘si..’

 

Thomas, York’lu

1???-1268

 

            İngiliz Teolog..

Oxford’da Profesör‘dü.

            Eser‘i Sapientiale 1200lü Yıllar‘ın ilk Metafizik Derlemesi‘ydi. 6 Bölüm‘den oluşur. Aristoteles’i (ö.MÖ.322) açıklamak için el-Farabi, ibnu Rüşd, ibnu Cebirol vb. Kaynak gösterir. Grek ve Arapça Kaynaklar‘ı iyi bilir.

 

Ristoro, Arezzo’lu

1200lü Yıllar

 

            İtalyan Düşünür‘ü..

Papaz. Doğa Bilgin‘i, Kozmograf..

Apennin Tepeleri‘nde Çakıltaşları bulunduğunu söylemesi Tanrı’nın önce Karalar‘ı yarattığı Şekli‘ndeki Dogma‘ya Ters‘ti. Bu Olgu‘yu Tufan’la açıkladı.

Eserler’i:

 

            -Della Composizione del Hondo, /Evrenin Oluşum‘u [97] Adlı Bilimsel Gözlemler‘e Dayanan Eseri‘yle ünlendi.

           

Pierre d’Auvergne

1200lü Yıllar

 

            Fransız Düşünür‘ü..

            1275 de Paris Üniversitesi Rektörü’ydü. Aristoteles (ö. MÖ.322) Yorumları‘yla Ünlü bir Thomascı.

 

Arnold, Vilanova’lı

1200lü Yıllar

           

            İtalyan Düşünür‘ü..

            Gizli Bilimler‘le uğraşan Simyâcı.. Raynold Lulle’nin İzi‘nden yürüdü

 

Robert de Sorbon

1201-1274

 

            Fransız Düşünür‘ü..

            Teolog. IX.Louis’in Papazı‘ydı.  Paris Kilisesi’nin Başpiskoposluğu’nu yaptı.

            Ünlü Sorbonne Üniversitesi’nin Çekirdeği‘ni Kolej olarak kurdu ve yöneltti. Bu Kolej‘de  Yatılı Öğrenciler‘e Teoloji öğretiyordu.

            Bugün Sorbonne, Paris’in Edebiyât ve Fen Fakulteleri’yle bunlara bağlı pek çok Enstitü‘yü ve Paris Akademisi’nin Yönetim Merkezi‘ni kapsayan büyük bir Üniversite’dir.

 

            Eserler‘i:

 

            -De Conscientia ,

            -De Tribus Dietis,

 


[1]              Birisi öldürüldüğünde Qâtil‘in, Aqrabaları‘nın ya da Soyu‘nun ödemek zorunda olduğu Kanparası,

[2]              Yeni Adı‘yla Francia’daki

[3]              Dar Anlam‘da Vassallık

[4]              Fief,

[5]              Languedoc ve Provence,

[6]              ve belki de İberik Yarımadası; ama İspanya’da 700lü Yıllar‘da başlamış Müslüman Mewcudiyeti‘ni aşıp, Karanlık Çağlar‘da Şehirler‘in orada almış alabilecekleri Biçim‘i kestirmek imkansız...

[7]              Curia,

[8]              ‘Belediye Meclisi’ 

[9]              Vicus

[10]            Yine de denemiş oldukları anlaşılıyor. Lombard Yasalar‘ı Bozgunculuk yapan ve Komplo kuran ‘Kırsal Adamlar’a ve Köleler‘e Ağır Cezalar  getiriyordu.

[11]            genellikle Meyve Ağaçları, Şarap ve Sebzeler

[12]            Özgür Kişiler, Köleler, Koruma altında Serfler

[13]            daha doğrusu Efendi‘nin Yetke‘si ve Yargıgücü altında bulunan her nesne’ye,

[14]            Silah İmalatı‘nı Kontrol

[15]            major-domo,

[16]            -Merovenjler Dönemi‘ne artık Önemleri‘ni kaybeden Suriye’li Tüccarlar‘ın yerini onlar almıştı-

[17]            joung ya da iugum

[18]            Toprağı‘nı terketmiş Köleler,

[19]         1773, 2 Cilt

[20]            Töz olarak,

[21]            predestination universelle,

[22]            Fr.Denys,

[23]         1648,Paris,

            1853,Oxford, Giles tarafından.

[24]         1852,Paris

[25]            Fr.Les Universeaux,

[26]            Fr.Realistes,

[27]            Fr.Conseptualisme,

[28]            Fr.Notions Pures,

[29]            Lat.Johannes Roscelinus.

[30]            Fr.les universeaux,

[31]            vocis flatus,

[32]            Fr.Realisme spontane

[33]            Fr.Realisme naif,

[34]            Gr.Tokatholou, Genel ve Evrensel,

[35]            Soyut, Ussal, Genel Kavram,

[36]            Fr.Existence,

[37]            Fr.Etre,

[38]            Varoluş‘u bulunanın Maddiliğine ve Varoluş‘u bulunmayanın Maddesizliğine Dikkat edin. Berkeley  Maddesizliği‘nin Temel‘i bu Tez‘dir. İdealistler‘in Varoluş ve Varlık Kavramlar‘ı arasında yaptıkları ve önemsedikleri bir Ayrım vardır.

[39]            İdealist Alan öylesine hazırlanmıştır ki artık bir yanda Berkeley  nasıl Eşekler olmazsa Eşeklik de olamazsa öylece Masa‘yı algılayan olmadıkça Masa‘nın da olamayacağını diğer yanda Hegel Gerçeğin Ussal ve Ussal‘ın Gerçek olduğunu rahatlıkla söyleyebilir. 

[40]            Tümeller, Geneller ya da Evrenseller,

[41]            La.Universalia sunt realia,

[42]            La.Universale ante rem,

[43]            La.Universalia sunt nomina,

[44]            La.Universale post rem,

[45]            La.Vocis flatus,

[46]            Burada Os.İllet ve Fr.cause Anlamı‘ndaki Neden’le Metafizik‘te kullanılan Fr.raison Anlamı‘ndaki Sebep Terimleri‘ndeki Farq unutulmamalı,

[47]            La.Universale neque ante rem nec post rem, sed in re,

[48]            Os.Zihnî,

[49]            Ör.B.Russell/The Problems of Philosophy, s.152-5

[50]            /Materializm ve Ampiriokritisizm, 

[51]            Fr.Realisme socialiste,

[52]            La.Universale ante rem,

[53]            Ortaçağ‘daki Anlam‘ı İdealist demektir,

[54]            La.Universale sunt nomina,

[55]         Weber,A, 1949,İstanbul, s.129,137.

[56]         1708,Paris

[57]            Abelard, Aetbelard.

[58]            /Altı İlke,

[59]            /Üçüzleme,

[60]            Abeilard, Pierre Abelard

[61]         J.J.Rousseau Ünlü Yeni Heloise Roman‘ı bu Aşk‘tan Esin‘le yazdı.

[62]            /Birlik ve Tanrısal Üçleme Üstüne,

[63]         1121-22

[64]         B.Russell,/Batı Felsefe‘si,

[65]            /Teolojiye Giriş,

[66]            /Kendini Bil,

[67]            /Mektuplar,

[68]            Adelher ,

[69]            /Birlik Üstüne,

[70]            /Rûh’un Ölmezliği Üstüne,

[71]            /Felsefe’nin Bölümler’e Ayrılışı Üstüne,

[72]            /Dünyâ’nın Evrim’i Üstüne,

[73]            /Altı İlke,

[74]            /Üçüzleme,

[75]            Lombardia’lı Pierre,

[76]         1477,Venedik,

[77]            Fr.La prescience divine,

[78]            /Teslis Üstüne,

[79]            /Temaş’a Üstüne,

[80]         1506,Venedik,

            1518,Paris,

[81]            Lat.Alanus ab Insulis, Alm. Alain de Ryssel,

[82]         1653,Anvers,

[83]            Dinsel Erk,

[84]            Dünyewî Erk,

[85]         1159, 8 Kitap.

            1909,Oxford, en iyi Basım‘ı,

[86]         1160,

[87]         1927

[88]         1843,Hamburg,

[89]            Amary de Chartre, Amarcus, Amalricus, Elmericus,

[90]            Pierre de Vaux, Lat. Valdesius ,

[91]            Fr.Franciscain,

[92]            İşaretler,

[93]            Alexander de Hales,

[94]         1481, Nuremberg,

            1576, Venedik,

            1622, Cologne,

[95]            Fr. Robert Grosse-Tee (Kocabaş Robert)

[96]            ‘Külliler nesnelerin içindedir‘

[97]         1287,